Samen achter het fornuis
Meer en meer mannen veroveren de keuken. Leidt dit tot conflicten? Of wordt de concurrentie juist een nieuwe start voor hun relatie?
Inhoud:
- De strijd om de keuken...
- ... als start van een nieuw leven
- En wat met de strijk?
- Concurrentiestrijd
Zij: “Je hebt lekker gekookt, maar je hebt de keuken weer als een slagveld achtergelaten. Kun je echt niet tussendoor opruimen? Ik heb de hele schoonmaak mogen doen, terwijl jij de lof van de vrienden in ontvangst nam. Trouwens, ik kook bijna elke dag van de week, maar daar zegt niemand wat van!”
Hij: “Je hebt er het blijkbaar nog altijd moeilijk mee dat ik de keuken inpalm. Je kookt wel lekker, maar je blijft zo klassiek: vlees, aardappelen en groenten. Je hebt nog te veel schrik om iets nieuws of ongewoons uit te proberen. En waarom kom je nog altijd op mijn vingers kijken als ik bezig ben? Dat vind ik niet prettig.”
Dit soort van echtelijke discussies kunt u bij veel mensen horen. Mannen met een kookhobby zijn niet nieuw, maar het fenomeen van de mannelijke vijftigplussers die een heel huwelijk lang geen ei konden bakken en nu ineens kooklessen gaan volgen, is dat wél. Hun vrouw heeft altijd tot ieders tevredenheid gekookt. En toch wil hij nu plotseling de keukenscepter overnemen. Vooral als er gasten komen dineren, wil hij het liefst uitpakken met speciaaltjes. Daarom kiest hij vaak niet voor basiskooklessen maar voor dure, gastronomische cursussen. Of voor een mannenkookclub, want die floreren. Ze moeten zelfs leden weigeren.
“Mij verwondert dit fenomeen niet”, zegt psychologe Kristel Matthys. “Koken op hoog niveau is voor een man vaak een nieuwe manier om zichzelf waar te maken wanneer hij stopt met andere sociale activiteiten of hobby’s. Of wanneer hij een beroepscarrière achter zich laat. In de keuken kan hij een nieuwe loopbaan starten en een nieuwe identiteit opbouwen. Als hij er vroeger naar streefde om te scoren, dan zal hij dat nu ook willen doen. Het kan overigens best zijn dat hij echt culinaire talenten heeft en die pas nu kan ontplooien.”
De strijd om de keuken...
Was de keuken tot nu toe háár domein, dan kan die plotselinge interesse van manlief voor frustraties en conflicten zorgen. Koken was tot nu immers haar manier om zichzelf te realiseren, ze voelde er zich goed bij. Ja, hij mocht best helpen, zolang het maar háár ruimte bleef. En zolang zij de eindverantwoordelijkheid behield én de lof kreeg. Maar nu oefent ze ineens geen totale controle meer uit over haar territorium.
“Alles zal ervan afhangen hoe ze tot nu toe als paar functioneerden. Hadden ze een liefdevolle relatie en een goede communicatie met elkaar, dan kan de strijd om de keuken heel vredig verlopen”, meent Kristel Matthys. “Ze hebben in het verleden al zo vaak als team samengewerkt, toen het ging over de kinderen, de inrichting van de woning of de vakanties bijvoorbeeld. Als dit het geval was, dan moet dat nu toch ook lukken in de keuken! Goede afspraken maken, kan al veel helpen. Wie kookt op welke dag? Als ik het voorgerecht maak, zorg jij dan voor het hoofdgerecht? En doen we samen de boodschappen?”
Volgens onze psychologe keren drie kenmerken altijd terug in een harmonische relatie: openheid, geborgenheid en waardering . Ook op het delen van de keuken zijn ze perfect toe te passen:
- Open communicatie: hij kan haar vragen niet altijd op zijn vingers te kijken, zij moet hem kunnen zeggen wat haar stoort (“ik wil niet dat je de keuken zo vuil achterlaat!”).
- Geborgenheid: ook bij het koken moet iedereen complexloos zichzelf kunnen zijn en zich veilig voelen. Hij moet de kans krijgen om fouten te maken en te leren, met vallen en opstaan. Pakt hij het anders aan dan zij? Geen probleem. Ieder heeft zijn eigen stijl!
- Waardering: zowel zijn als haar kookkunst verdient een complimentje. Als er gasten komen, kunnen hij en zij om beurten koken want ook zij moet kunnen blijven scoren. Tegelijk mag ze er best trots op zijn dat haar partner een nieuwe vaardigheid heeft geleerd. Ze kan hem beter aan- dan ontmoedigen.
... als start van een nieuw leven
Wanneer hij gaat koken, kan dat tot een win-winsituatie leiden, voor haar én voor hem. Kristel Matthys: “Vaak start de kookinteresse bij hem op een ogenblik dat het paar in een nieuwe levensfase komt. De kinderen zijn volwassen en dikwijls al de deur uit. In plaats van deze fase melancholisch te omschrijven als het lege nest, kun je ook spreken over de hertrouwfase van een koppel. Die biedt positieve kansen om vastgeroeste gewoonten opzij te schuiven en andere dingen te gaan doen. Ik adviseer zulke koppels een vijfjarenplan op te stellen: praat met elkaar door waar jullie over vijf jaar willen staan. Wat willen we samen doen? Wat zijn de individuele interesses waarvoor we beter elk apart gaan? Uiteraard moeten beiden uit de sleur durven stappen maar als ze dat durven, leidt dat meestal tot een verdieping van hun relatie.”
Wil hij dus uitgroeien tot een gevierde hobbykok? Oké, laat hem doen. Zij zal de tijd die ze uitspaart in de keuken, met plezier kunnen wijden aan nieuwe activiteiten en hobby’s waaraan ze vroeger nooit toekwam. Op die manier kan ook zij een nieuwe identiteit opbouwen en een nieuw territorium veroveren. Natuurlijk vereist zulk een vijfjarenplan het sluiten van compromissen waarbij de twee partijen zich goed voelen. Als ook zij graag blijft koken, dan moet het niet zo moeilijk zijn een beurtregeling af te spreken, met name wanneer de vrienden of de kinderen komen eten. Als hij echt niet graag heeft dat ze in de keuken op zijn vingers kijkt, kan zij ondertussen buitenshuis iets leuks gaan doen. Ze moeten elkaar dan wel informeren over de activiteiten die ze afzonderlijk doen en elkaar aanmoedigen in het uitbouwen van nieuwe hobby’s en sociale contacten. “Probeer gerust meerdere scenario’s uit”, raadt onze psychologe aan. “En kies degene die in de praktijk het meest bevredigend werkt. Ook samen koken kan een mogelijkheid zijn, al is dat zeker niet noodzakelijk.”
En wat met de strijk?
“Als je toch zo graag kookt, waarom help je me dan ook niet bij de was en de schoonmaak?”, is een klassieke vraag van haar.
“Ik doe de tuin al en ik ben in de week voor mijn werk veel langer weg van huis dan jij“, klinkt zijn zwak verweer.
De nieuwe taakverdeling in de keuken leidt inderdaad niet noodzakelijk tot het doorbreken van andere traditionele rollen in de huishouding. “Vele mannen koken graag en pakken al even graag uit met hun wijnkennis”, aldus nog Kristel Matthys. “Dat is toe te juichen, want dat kan de sfeer in huis en de relatie tussen de partners ten goede komen. Met de strijk, de was of de schoonmaak zal hij veel minder kunnen scoren. Toch mag ze hem best de vraag stellen ook die andere huishoudelijke taken eens op zich te nemen. Als hij daartoe bereid is, moet ze hem ook op dit vlak de gelegenheid geven om fouten te maken en te leren, met vallen en opstaan!”
Concurrentiestrijd
Is alles rozengeur en maneschijn in de keuken? Helaas niet altijd. Als de concurrentie losbarst in een koppel dat een verzuurde relatie heeft, wordt de kans op een conflict veel groter. Dan kan hij zijn nieuwe kookinteresse bijvoorbeeld vooral gebruiken uit machtshonger. Om succes te halen op haar rug, om haar de loef af te steken, in extreme gevallen zelfs om haar te vernederen in het bijzijn van anderen. Zij van haar kant kan hem voortdurend in de wielen rijden en hem de ruimte niet gunnen om te groeien in zijn nieuwe hobby.
“Als hij en zij het als koppel niet zo goed doen, is het echt beter conflicten te voorkomen door elk op een eigen vluchtheuvel te blijven”, is de raad van de psychologe. “Blijf in zo’n geval uit elkaars buurt in de keuken en maak zakelijke afspraken over alles wat fout kan lopen: op die en die dag is de keuken van mij, op die en die dag van jou. En leg ook vooraf ieders culinair budget vast. Als beiden zich aan die afspraken houden, blijft de situatie meestal leefbaar. Wie weet kan zijn nieuwe kookkunst hen zelfs dichter bij elkaar brengen.”