Niets doen, in een rusteloze wereld

Anne Vanderdonckt observeert de maatschappij, haar evoluties, haar vooruitgang, haar inconsistenties. Ze deelt met u haar twijfels, haar vragen, haar enthousiasme. En als ze ergens de draak mee steekt, dan is het met zichzelf.

Net voor haar pensioen, stuurt een talentvolle collega mij een berichtje. Ze heeft het over haar plannen. Ze wil de tijd zacht- jes zien voorbijgaan, opruimen, lezen... Zij die haar hele leven heeft gerend, gaat zich eindelijk de luxe veroorloven zich niet langer te haasten, niet meer te stressen, van dag tot dag te leven. Wat anderen overhaast zouden afdoen als ‘niets doen’.

Bij dit mooie bericht denk ik aan het huis van een schrijver, zoals je die vindt in de Loirevallei. Ingedommeld, met saliegroene, half gesloten luiken, te midden van een tuin met opgeschoten onkruid en wat rozelaars die doorbuigen onder de zijdezachte bloemblaadjes, zoals de oren van een puppy. Een tuin waar je je lui in de kussens van fluweel wilt vleien, in de schaduw van een meermaals honderdjarige boom. De wolken zien voorbij schuiven die van vorm veranderen, zonder dat ze in je gedachten blijven hangen. Vrede, se-reniteit. Wat sommigen ‘niets’ noemen.

Ik stel me nogal wat vragen de laatste tijd, misschien door corona, of door de midlifecrisis (waarvan je het eindpunt niet kan bepalen en het midden zich dus overal kan situeren. En zich zelfs meer dan één keer kan voordoen, naar mijn bescheiden mening.). Ik denk aan al die artikels die ik voor publicatie heb gelezen over plannen die mensen maken als ze met pensioen gaan. Zij die een reis rond de wereld willen maken, naar Compostela willen stappen. Zij die willen parachute springen. De Ventoux overwinnen op de fiets. Met een nieuwe job starten. Vrijwilliger worden. Weer les gaan volgen. Militeren. Voor hun kleinkinderen zorgen. Of alles tegelijk. Geweldig.

Maar krijgen zij die zeggen ‘ik ga niets doen, behalve eindelijk op mijn eigen ritme leven’ wel het woord? Nooit, ook al zijn ze met velen. En willen ze wel getuigen over hun project zonder inhoud? Want leven zonder doel, zonder manifest druk bezig zijn, wordt scheef bekeken. Altijd is er wel een arts, magazine, levenscoach die je aanspoort om terug te sporten. Of je big brother op zak, ik bedoel smartphone, die je gebiedt elk dag de 10.000 stappen te zetten die hij monitort. Durf jij toe te geven dat de pruimenbomen bewonderen achterin je tuin datgene is wat deugd doet? En niet dat sporten. Dat je lak hebt aan records. Dat men niet op jou moet rekenen voor de gouden schoen.

Ik denk ook aan een andere vriendin die haar goedbetaalde baan vaarwel zei om zelfstandige te worden. Die hyperactieve vrouw, die overloopt van de projecten die ze ook tot een goed einde brengt, geeft toe dat de grootste verdienste van deze switch haar uurrooster is. Dat kan ze nu zelf bepalen, waardoor ze elke dag van haar ontbijt geniet, zonder haast, terwijl ze de krant leest. Iets van ‘niets’, dat haar toelaat haar batterijen op te laden voor de dag.

En trouwens, niets, dat is niet niks. Zoals mag blijken uit het aantal keren dat men je vraagt wat je het voorbije weekend hebt gedaan en jij antwoordt: ‘niets’. Terwijl je hebt gelezen, een film hebt gekeken, eten hebt gemaakt, boodschappen gedaan, je ouders opgebeld, de kleinkinderen opgevangen, de ruiten gewassen... Niets. Niets te melden. Niets, dat is als niks er bovenuit steekt, baden in banaliteit, je slecht noch goed voelen. Wat in deze tijden al iets is om te koesteren. Iets waar je van tijd tot tijd recht op hebt...