Nationale Coalitie tegen Tabak wil neutrale pakjes en totaal reclameverbod

In de aanloop naar de Werelddag zonder Tabak op 31 mei dringt de Nationale Coalitie tegen Tabak er bij minister van Volksgezondheid Maggie De Block op aan om nu al werk te maken van de invoering van neutrale pakjes. Tegelijkertijd moet er een totaal reclameverbod in de verkooppunten komen.

De Nationale Coalitie tegen Tabak ziet het antitabaksplan van minister De Block als een stap in de goede richting. De doelstelling om het aantal dagelijkse rokers tegen 2018 tot 17% te verminderen, kan een stimulans zijn voor het antitabaksbeleid in België. De accijnsverhoging voor roltabak, de versterking van de controlediensten, de betere terugbetaling van rookstopmedicatie en de geplande invoering van neutrale pakjes zijn maatregelen die het tabaksgebruik in ons land kunnen terugdringen.

Neutrale sigarettenpakjes zijn pakjes met een uniform uiterlijk in een saaie kleur: zonder merklogo’s, aantrekkelijke kleurtjes en merkeigen design, waardoor het pakje niet langer de reclamefunctie kan vervullen die het vandaag heeft. De minister wil in 2019 neutrale pakjes op de markt brengen. Als ze die ambitie echter wil waarmaken moet een beslissing hierover al volgend jaar vallen. “Bovendien moeten de neutrale pakjes samen met een totaal reclameverbod op de verkoopplaats worden ingevoerd, een maatregel die momenteel nog ontbreekt in het antitabaksplan”, zo stelt de Nationale Coalitie tegen Tabak.

Frankrijk, Ierland en Verenigd Koninkrijk lopen voorop

Neutrale sigarettenverpakkingen zorgen ervoor dat minder jongeren beginnen te roken en meer rokers stoppen. Dit blijkt uit het voorbeeld van Australië, dat al sinds december 2012 neutrale pakjes verplicht. Volgens onderzoek van de overheid is een vierde van de daling van het tabaksverbruik in Australië toe te schrijven aan de invoering van neutrale verpakkingen.

Op 20 mei 2016 komen de neutrale pakjes in Frankrijk, Ierland en het Verenigd Koninkrijk op de markt. Europa heeft voor de invoering van neutrale pakjes het licht op groen gezet. Naar aanleiding van een klacht van Philip Morris en British American Tobacco bevestigde het Europese Hof van Justitie in zijn arrest van 4 mei 2016 dat neutrale verpakkingen wel degelijk rechtsgeldig zijn. Dus ook België kan hiervoor kiezen.

Reclameverbod op verkoopplaats

Alle landen met neutrale pakjes (Australië, VK, Ierland en Frankrijk) hebben ook een totaal reclameverbod op de verkoopplaats. En daar zijn goede redenen voor. Zo is het niet logisch om nog reclame voor tabak op de verkoopplaats toe te laten als ze al verboden is op het pakje zelf. “Bovendien kan de invoering van neutrale pakjes zonder de invoering van een reclameverbod tot juridische problemen en procedures van de tabaksindustrie leiden. Het rechtsprincipe van de proportionaliteit wordt dan immers niet gerespecteerd. Dat principe bepaalt dat je eerst minder verregaande maatregelen moet nemen om hetzelfde doel na te streven. Neutrale pakjes en een reclameverbod op de verkoopplaats zijn dus maatregelen die samen moeten worden doorgevoerd”, aldus nog de Nationale Coalitie.

Tabaksreclame is verboden sinds 1999 maar affiches en lichtreclames van tabaksmerken of -producten zijn nog steeds toegelaten op voorgevels van en in tabakswinkels en krantenwinkels. In ons land bestaat er nochtans een groot draagvlak bij de bevolking om het tabaksreclameverbod uit te breiden. Uit een enquête van GFK bij 3001 personen in 2015 in opdracht van de Stichting tegen Kanker, blijkt dat 71% van de ondervraagden voorstander van zo’n verbod is.