Hoogsensitief? Durf het te zien als een talent

Naar schatting 15 tot 20 procent van de mensen is hooggevoelig. Zij ervaren wat er rondom hen gebeurt veel intenser dan gemiddeld. Ze merken subtiliteiten en stemmingen op die anderen ontgaan en verwerken al die indrukken op een dieper niveau. Daardoor raken ze vaak overprikkeld en reageren dan overemotioneel. Vaak zijn ze ook materieel gevoeliger, voor geluid, geuren, fel licht.Het was de Amerikaanse psychologe dr. Elaine Aron die in 1991 voor het eerst onderzoek verrichtte naar mensen die hooggevoelig zijn. Zij ontwikkelde ook een test, waarmee je zelf kan nagaan of je een hoogsensitief persoon (HSP) bent (doe de test onedraan dit artikel). In België is prof. dr. Elke Van Hoof (VUB) gespecialiseerd in hoogsensitiviteit. Het is een persoonlijkheidskenmerk, geen stoornis, benadrukt ze. "Het betekent eigenlijk gewoon dat je heel veel sensoren hebt. In de neurobiologie beschouwen we hoogsensitiviteit als een persoonlijkheidsfactor van een hogere orde. Het brein van een HSP'er zit ook echt anders in mekaar."HSP'ers verdienen extra aandacht, zegt Van Hoof. Ze zijn creatiever en innovatiever dan de gemiddelde mens en kunnen zeer onafhankelijk denken, los van dogma's. Ze zijn dus heel erg nodig in onze samenleving en hebben het potentieel zeer succesvol te zijn. Maar het is belangrijk dat ze voldoende mentale ruimte krijgen en in een positieve sfeer kunnen functioneren. Want als ze in de verkeerde omgeving belanden, kunnen ze net zeer onsuccesvol worden. Ze hebben immers meer tijd nodig om dingen te verwerken, raken snel overprikkeld, kunnen niet goed tegen competitie en al helemaal niet tegen onrechtvaardigheid. Een hoogsensitief iemand gedijt dan ook niet in een negatieve werksfeer, zelfs niet met begeleiding. HSP'ers houden zich gewoon moeilijk staande in deze harde maatschappij waarin alles dynamisch is en snel verandert.Je wordt met hoogsensitiviteit geboren, je raakt er niet vanaf en het is erfelijk, gaat de professor verder. Je moet er dus mee leren omgaan. Erg belangrijk wanneer je hooggevoelig bent is rust, reflectietijd, stilstaan bij de interpretatie van signalen. Kortom voldoende metime, zeker een half uur per dag. Wie hoogsensitief is heeft een verhoogde kwetsbaarheid omdat alles op een dieper niveau verwerkt wordt. Maar kwetsbaarheid betekent niet per definitie dat HSP'ers vaker met depressie kampen, zegt Van Hoof. Evenveel mannen als vrouwen zijn hoogsensitief, maar zoals vaak praten vrouwen er makkelijker over.An Michiels is psychotherapeute en zelf hoogsensitief. Ze coacht lotgenoten. "Ik ontdekte als kind al dat ik anders was. Ik stond ernstiger in het leven, diepzinniger, werd vaak als te serieus gezien. Dat is een gevoel dat veel HSP'ers delen. We voelen ons anders, raar. Dat tast soms ons zelfvertrouwen aan. Waarom ben ik anders? Waarom vinden ze mij raar? Doordat we vaak dingen zien of voelen die anderen niet zien, denken we dat we het bij het verkeerde eind hebben. Tachtig procent van de mensen is niet hooggevoelig. We zijn dus in de minderheid en dat is soms moeilijk. Gevoeligheid is bovendien iets wat in onze maatschappij minder gewaardeerd wordt dan denken en doen."Zijn HSP'ers minder sociaal? Een hooggevoelig iemand is zeer empatisch, maar vaak wat lastiger, zwaar op de hand, geeft Michiels toe. "We verliezen ons snel in wat anderen verlangen, houden absoluut niet van competitie of drukke feesten. Dat laatste kan verkeerdelijk begrepen worden als asociaal. Ook in relaties kunnen hoogsensitieve mensen lastiger zijn. We zijn veeleisend, verwachten veel diepgang en nemen een relatie erg serieus. In mijn praktijk leer ik HSP'ers vooral omgaan met stress en kritiek en voldoende ontspannen."Info: www.hspvlaanderen.be, http://hsperson.com