Groot tekort aan rookmelders, ionisatierookmelders verboden in huis

Vanaf 1 januari 2020 zijn rookmelders verplicht in alle Vlaamse woningen, maar dat mag dan geen ionisatierookmelder zijn. Maar doordat er de laatste maanden een ware stormloop was op de toestellen zitten verschillende brandweerzones, gemeenten en preventieverenigingen zonder voorraad.

Warenhuizen en doe-het-zelfzaken verkopen wél nog rookmelders. Maar experts waarschuwen voor de kwaliteit. “Wie via ­gemeenten of brandweerkorpsen een rookmelder koopt, is zeker van de kwaliteit”, zegt brandpreventiespecialist Tim Renders. “Onze vrees is dat mensen in hun zoektocht ­mogelijk minderwaardige ­apparaten kopen.”

Ionisatierookmelders vanaf 1 januari 2020 verboden in huis

De verkoop aan particulieren van de ionisatierookmelders is al verboden sinds 2010, maar vanaf 1 januari is het ook verboden om die nog in huis te hebben, zo meldt het Federaal agentschap voor nucleaire controle (FANC). De levensduur van zo’n rookmelder bedraagt volgens het FANC tien jaar, dus de meesten zouden intussen uit de omloop moeten zijn. Wie er thuis toch nog eentje heeft liggen, kan die gratis naar het recyclagepark brengen.

Er zijn twee soorten rookmelders: optische rookmelders en ionisatierookmelders. Die laatste zijn rookmelders die werken op basis van een radioactieve bron. Ze houden weinig tot geen risico in voor de gebruikers, maar kunnen wel schadelijk zijn voor het leefmilieu als ze niet in het juiste afvalcircuit terechtkomen, aldus het FANC.

Volgens een Koninklijk Besluit uit 2010 is het verboden om ionisatierookmelders te verkopen aan particulieren. Vanaf 1 januari 2020 is het volgens datzelfde KB echter ook verboden om “ionisatierookmelders aan te wenden voor huishoudelijk gebruik”.

Het FANC roept mensen dan ook op om te controleren of ze nog een ionisatierookmelder in huis hebben en om die in dat geval naar het recyclagepark te brengen.

Wanneer een ionisatierookmelder beschadigd is, houdt het “een uiterst miniem risico” in op radioactieve besmetting. Om elk risico uit te sluiten, raadt het agentschap daarom aan om plastic handschoenen te dragen bij de verwijdering van het toestel en om die dan samen met de rookmelder in een plastic zak naar het recyclagepark te brengen.

Ionisatierookmelders zijn te herkennen aan het waarschuwingsteken voor ioniserende stralingen of het opschrift “am-241”. Dat staat voor americium-241, de radioactieve bron die doorgaans wordt gebruikt in ionisatierookmelders.