Gezondheid, geld, consument...: dit verandert er op 1 januari

Postzegels worden duurder, energiefactuur wordt eenvoudiger... Het nieuwe jaar brengt een reeks veranderingen.

Lonen gaan omhoog

Heel wat werknemers krijgen in januari meer loon. Een combinatie van hoge inflatie, fiscale maatregelen en nieuwe CAO’s zorgen vaak voor een flinke verhoging van het nettoloon.

De grootste impact komt van de inflatie. In België worden de lonen automatisch geïndexeerd bij een stijgend prijspeil. De omvang en het tijdstip van de loonindexering hangen af van het paritair comité waarin men tewerkgesteld is. Maar voor heel wat werknemers valt die indexering in januari. Dat is onder meer het geval voor meer dan 400.000 bedienden uit het paritair comité 200, dat onder meer IT- en consultancybedrijven of callcentra omvat. Die werknemers zien hun loon in januari met 3,58 procent toenemen.

Maar ook heel wat andere sectoren zien de lonen stijgen. Enkele grote sectoren die een indexering kennen in januari zijn bijvoorbeeld de horeca (+3,219 procent), de voeding (+3,22 procent), het wegvervoer voor rekening van derden (+3,21 procent), de internationale logistiek (+3,95 procent) of de elektriciens (+3,95 procent).

De lonen gaan niet alleen omhoog door een indexering of een opslag. Ook fiscaal verandert wat op 1 januari. De fiscus gaat minder bedrijfsvoorheffing inhouden op de lonen. Dat geeft de werknemers een iets hoger nettoloon, terwijl dat vroeger pas bij de jaarafrekening van de fiscus werd verrekend. Ook de belastingschalen worden geïndexeerd, wat er voor zorgt dat een groter deel van het loon in een lagere schaal valt en werknemers dus netto meer overhouden. Beide maatregelen samen zorgen voor alle werknemers – in zowel de private als de publieke sector – voor minstens 20 euro extra per maand.

Nieuwe tarieven voor registratiebelasting

Wie een bouwgrond koopt, zal vanaf volgend jaar meer registratiebelasting moeten betalen. De tarieven stijgen vanaf 1 januari namelijk van 10 tot 12 procent. Ook de registratierechten op een tweede, derde, vierde... woning stijgen van 10 tot 12 procent.

De andere ingrepen in de woonfiscaliteit zijn wel tariefverlagingen. Zo gaan de registratierechten voor de enige en eigen gezinswoning van 6 naar 3 procent.

Er zijn wel voorwaarden gekoppeld aan de tariefverlaging. Zo mag je geen volle eigenaar zijn van een andere woning of bouwgrond. Wanneer je toch ander vastgoed bezit, kan je nog steeds genieten van het gunsttarief als je het andere vastgoed binnen de twee jaar verkoopt. Daarnaast moet je ook binnen drie jaar na aankoop op het adres gaan wonen.

Wanneer je een verouderde woning ingrijpend energetisch zou renoveren, gaat het tarief van de registratiebelasting van 5 naar 1 procent. Binnen vijf jaar na het verlijden van de aankoopakte moet je wel een “Epc Bouw” bekomen. Dat certificaat vermeldt of de woning aan de epb-eisen (energieprestatie en binnenklimaat) voldoet.

Daarnaast worden de grensbedragen om te kunnen spreken van een bescheiden gezinswoning omhooggetrokken van 200.000 tot 220.000 euro. Voor woningen in de zestien kernsteden stijgt het bedrag van 220.000 tot 240.000 euro. Bij de aankoop van zo’n woning krijg je een korting door vrijstelling van registratiebelasting op de eerste schijf van 93.333 euro. De korting halveert vanaf volgend jaar wel van 5.600 naar 2.800 euro.

Geen stilzwijgende verlenging meer van slapende energiecontracten

Energieleveranciers mogen vanaf 1 januari 2022 “slapende energiecontracten” niet meer automatisch verlengen. De leveranciers moeten de klanten met zo’n contract een alternatief voorstellen.

Een slapend contract is een contract dat eigenlijk niet meer beschikbaar is op de markt, maar dat stilzwijgend verlengd wordt. Vaak zijn dat niet de goedkoopste contracten en zou de consument dus beter af zijn met een ander contract.

Voor contracten met onbepaalde duur heeft de energieleverancier tot 1 maart 2022 de tijd om zijn commerciële praktijken af te stemmen op de nieuwe wetgeving.

Aantal banken verhoogt tarieven voor zichtrekening

Een aantal banken verhoogt vanaf 1 januari 2022 opnieuw de tarieven voor zichtrekeningen. Ook bepaalde andere vormen van dienstverlening worden duurder.

• BNP Paribas Fortis: de prijs voor een gewone zichtrekening stijgt van 1,75 euro naar 2 euro per maand. Het Premium Pack stijgt van 7 naar 7,5 euro per maand. Ook de gewone zichtrekeningen voor professionelen worden duurder: van 5,25 euro naar 6 euro per kwartaal.
• Bpost bank: de bank verhoogt de maandelijkse bijdrage voor de b.comfortrekening van 4,25 tot 4,50 euro per maand. Verder wordt ook het versturen van uittreksels voor de b.comfortrekening, de postchequerekening en de spaarrekeningen duurder. Vanaf januari kost zo’n verzending 1,8 euro in plaats van 1,7 euro.
• Axa Bank: het prijskaartje voor een extra kaartlezer stijgt van 15 naar 25 euro, net als de prijs voor het verzenden van rekeningafschriften. De jaarlijkse vergoeding voor papieren bankafschriften die in het kantoor beschikbaar zijn wordt eveneens met 25 euro verhoogd.
• Crelan: voor het Economy Pack, stijgt de maandelijkse bijdrage van 4 naar 4,50 euro. Ook het Crelan Business Pack kost vanaf januari 4,50 euro. Houders van een klassieke zichtrekening betalen vanaf de jaarwisseling 30 euro aan jaarlijkse beheerkosten, nu is dat nog 24 euro.
• Deutsche Bank: het DB Account-pakket wordt eveneens duurder en kost vanaf januari 5,30 per maand, voordien was dat nog 4 euro.

Gespecialiseerde verpleegkundigen krijgen looncomplement

Verpleegkundigen met een erkende specialisatie krijgen vanaf 1 januari een complement bovenop hun loon.

Het specialisatiecomplement voor de verpleegkundigen met een erkende specialisatie zou de vorm van een forfaitair bedrag krijgen waarmee de erkende specialisaties opnieuw gevaloriseerd worden. Het gaat om 2.500 euro bruto extra op jaarbasis voor de gespecialiseerde verpleegkundigen met een bijzondere beroepstitel en 833 euro bruto extra op jaarbasis voor de gespecialiseerde verpleegkundigen met een bijzondere beroepsbekwaamheid.

Fiscus krijgt inzage in hoeveel geld op Belgische bankrekeningen staat

Banken die in ons land actief zijn, moeten vanaf 2022 de saldi op hun bank- en betaalrekeningen en bepaalde financiële contracten twee maal per jaar doorgeven aan het Centraal Aanspreekpunt voor Rekeningen en Financiële Contracten (CAP). Zo kan de fiscus, bij een aantoonbaar vermoeden van fraude, inzage krijgen in het bedrag op een bepaalde rekening.

Energiefactuur wordt eenvoudiger

De elektriciteits- en gasfacturen van gezinnen moeten eenvoudiger en duidelijker te begrijpen zijn. De informatie wordt voortaan gebundeld in vijf rubrieken en op twee bladzijden.

Lagere premie en invoering milieubijdrage voor thuisbatterijen

De premie voor de plaatsing van een thuisbatterij daalt voor alle aanvragen vanaf 1 januari 2022. De huidige premie bedraagt maximaal 2.550 euro, en daalt naar maximaal 1.725 euro. Er wordt tegelijkertijd ook een milieubijdrage ingevoerd, om de zorg voor het milieu ook te garanderen op het einde van de levensduur.

In 2022 bedraagt de premie 225 euro per kilowattuur voor de eerste 4 kWh, 187,5 euro per kWh voor 4 tot 6 kWh en 150 euro per kWh voor 6 tot 9 kWh werkelijke capaciteit van het batterijsysteem. Vanaf 9 kWh is er geen bijkomend bedrag meer. De premie kan voortaan maximaal 1.725 euro bedragen en maximaal 40 procent van de factuur, inclusief btw.

Sociale tarieven gas en elektriciteit opnieuw omhoog

De sociale tarieven voor gas en elektriciteit gaat op 1 januari opnieuw omhoog. Op een jaar tijd is het sociaal tarief voor elektriciteit met 36 procent gestegen, dat voor gas ging 45 procent hoger, zo blijkt uit cijfers van de federale energieregulator Creg.

Het sociaal tarief is een verminderd tarief voor bepaalde categorieën personen of huishoudens, zoals mensen met een leefloon. Hoe hoog die tarieven liggen, wordt om de drie maanden vastgelegd door de Creg.

Strenger S-peil voor nieuwbouwwoningen

Het S-peil, of schilpeil, wordt vanaf 2022 verstrengd van S31 naar S28. Dat in 2018 ingevoerde peil drukt de energie-efficiëntie van de gebouwschil uit en geldt per wooneenheid, dus voor elk appartement of elke woning afzonderlijk. Er is echter ook een compensatiemogelijkheid: het aangescherpte S-peil kan gecompenseerd worden door een lager E-peil, een maat voor de globale energieprestatie van een gebouw.

Verplichte schatting bij hypotheeklening, veelal met statistisch model

Banken zijn vanaf 2022 verplicht om een hypotheeklening gepaard te laten gaan met een schatting, maar dat hoeft niet per se te gebeuren door een schatter die ter plaatse komt. Banken kunnen daarvoor ook gebruik maken van een statistisch model.

Het geleende bedrag wordt vanaf 2022 immers berekend op basis van de geschatte waarde, en niet langer op de aankoopprijs.

Renovatieverplichting voor niet-residentiële gebouwen

Voor niet-residentiële gebouwen, zoals kantoorgebouwen of scholen, die vanaf 1 januari aan een andere eigenaar overgedragen worden, geldt binnen de vijf jaar een renovatieverplichting. Concreet zullen ze binnen de vijf jaar moeten voldoen aan vier energiebesparende eisen voor beglazing, dakisolatie en verwarmings- en koelinstallaties.

Uitfasering stookolieketels gaat van start

In Vlaanderen wordt vanaf 1 januari 2022 gestart met de uitfasering van stookolie als brandstof voor de verwarming van gebouwen. Zo mogen er geen stookolieketels meer geplaatst worden bij nieuwbouw, en alleen in straten waar er geen aardgas beschikbaar is mogen stookolieketels nog oude ketels komen vervangen.

Eigenaars van vastgoed in buitenland worden belast op basis van kadastraal inkomen

Eigenaars van vastgoed in het buitenland zullen volgend jaar voor het eerst een kadastraal inkomen moeten invullen in hun belastingsaangifte. Er wordt geen onderscheid meer gemaakt tussen een onroerend goed in België of in het buitenland.

Recent EPC nodig voor verkoop van huis of appartement

Wie in 2022 in Vlaanderen een woning of appartement verkoopt, moet daarbij gebruikmaken van een Energieprestatiecertificaat (EPC) dat dateert van ten vroegste 2019. Zo’n EPC is te herkennen aan het label van A+ (uitstekend) tot F (zeer slecht).

Deze verplichting is van toepassing voor alle notariële akten die vanaf 2022 verleden zullen worden. Bij een verkoop in 2021 mocht het EPC voor verkoop nog maximaal tien jaar oud zijn.

Voor verhuur van huizen of appartementen verandert er niets: daarvoor mag het bestaande EPC verder gebruikt worden, als dat maximaal tien jaar oud is.

Lik-op-stukboete van 200 tot 400 euro voor fietsendieven

Fietsendieven die vanaf 1 januari 2022 betrapt worden, zullen onmiddellijk een boete van 200 euro moeten betalen. Voor elektrische fietsen bedraagt de boete zelfs 400 euro. Deze lik-op-stukboetes moeten een einde maken aan de straffeloosheid en het signaal geven dat ook kleine criminaliteit wordt aangepakt, aldus minister van Justitie Vincent Van Quickenborne.

Naast de boete en de teruggave van de fiets, zal de fietsendief ook eventuele schade moeten vergoeden.

Auto laten keuren wordt iets duurder

In het nieuwe jaar worden de prijzen voor de autokeuring in Vlaanderen opgetrokken, aangepast aan de index.

Zo stijgt de keuring voor een benzinewagen naar 38,90 euro. Voor een dieselwagen wordt dat 47,70 euro vanaf 1 januari. Voor een herkeuring dient 13,80 euro betaald te worden, en voor een tweedehandskeuring (inclusief de aanvraag tot inschrijving en Car-Pass) wordt dat 76,60 euro.

Ecocheques ook bruikbaar in boerderijwinkel of op de markt

Ecocheques kunnen vanaf 1 januari 2022 ook gebruikt worden om producten van de lokale landbouwer te kopen, in de boerderijwinkel of op de lokale markt. Dat hebben de sociale partners beslist in de Nationale Arbeidsraad.

De ecocheques kunnen enkel worden gebruikt bij verkopers die het erkende logo “Recht van bij de boer” hebben, of “En direct de la ferme”.

Proximus en Orange trekken tarieven op

Proximus-klanten met oude telecombundels moeten daar vanaf 1 januari meer voor betalen. Vanaf 17 januari verhoogt ook Orange zijn prijzen voor vaste internet en tv voor nieuwe en bestaande klanten.

Bij Proximus betalen klanten met de bundels ‘Internet + TV’, ‘Minimus’ en ‘Familimus/Tuttimus’ voortaan 1,5 euro extra per maand. Voor de oudere packs met vaste telefonie en tv, vaste telefonie en internet en ‘Start’ (vaste telefonie, internet en tv) gaat het maandelijkse tarief met 1 euro omhoog.

Bij Orange zullen vanaf 17 januari concreet de prijzen van de formules Love, Home en Boost worden verhoogd. Voor de diensten inclusief vast internet komt er 2 euro per maand bij. Voor de diensten inclusief vast internet en televisie gaat het om een prijsverhoging met 3 euro per maand. De prijzen van andere diensten blijven ongewijzigd.

Nieuwe regels voor verenigingswerkers in sport- en socioculturele sector

Vanaf 1 januari 2022 kan je tot 450 uren actief zijn bij een sportvereniging en tot 300 uren bij een vereniging in de socioculturele sector en daarbij 10 procent personenbelasting betalen.

Dieselvoertuigen euronorm 4 verboden in Brusselse lage-emissiezone

Vanaf 1 januari zijn dieselvoertuigen met euronorm 4 niet langer toegelaten in de lage-emissiezone (LEZ) van het Brussels gewest. Aanvankelijk is een overgangsperiode voorzien tot 31 maart, maar wie daarna nog in overtreding is, riskeert een boete van 350 euro.

Slotenmakers kunnen officiële identificatiekaart voorleggen

Vanaf 1 januari zullen professionele slotenmakers een officieel identificatiebewijs kunnen voorleggen. Dat initiatief van staatssecretaris voor Consumentenbescherming Eva De Bleeker (Open Vld) moet consumenten toelaten om eerlijke slotenmakers te herkennen.

Om zo’n officiële identificatiekaart te bekomen, zullen slotenmakers namelijk een gedragscode moeten ondertekenen en gebeurt er ook een kwaliteitscontrole. Daarna krijgt de slotenmaker dan een identificatiebewijs dat hij telkens kan voorleggen. Alle gecertificeerde slotenmakers zullen ook verschijnen op de website van de FOD Economie.

Bedrijfswagens op diesel en benzine vanaf januari meer belast

Vanaf 1 januari stijgen de belastingen voor bedrijfswagens op diesel en benzine. Het belastbaar voordeel van die auto’s stijgt door de jaarlijkse aanpassing van de referentie-CO2-uitstoot, de gemiddelde uitstoot van nieuw ingeschreven wagens.

Wie een bedrijfswagen heeft waarmee hij of zij zowel beroeps- als privéverplaatsingen doet, geniet een belastbaar voordeel. Het belastbaar voordeel wordt berekend op jaarbasis, waarbij het CO2-percentage één factor in de formule is. Het belastbaar voordeel is uiteindelijk onderworpen aan bedrijfsvoorheffing. Het CO2-percentage houdt rekening met de CO2-uitstoot van de wagen in vergelijking met de referentie-CO2-uitstoot.

Postzegels worden duurder

Op 1 januari verhoogt bpost de prijs van de postzegels. Non-priorzegels worden 8 procent duurder, voor priorzegels gaat de prijs met 18 procent omhoog.

De prijs van de goedkoopste zegel (non-priorzegel in een velletje van tien zegels) stijgt zo naar 1,16 euro per stuk. Wie maar één non-priorzegel koopt, zal daar 1,19 euro voor moeten neertellen. Een priorzegel kost 1,89 euro, of 1,86 euro per stuk in een pakketje van tien.

Ook postzegels voor zendingen naar andere landen veranderen van prijs. Een brief naar het buitenland sturen, kan niet meer voor minder dan 2 euro.

Sessies bij seksuoloog deels terugbetaald

Vanaf volgend jaar worden sessies bij de seksuoloog, voor het eerst, deels terugbetaald. Het Neutraal Ziekenfonds Vlaanderen en het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds betalen tien euro per bezoek terug, tot tien sessies. Per kalenderjaar kan je dus tot 100 euro terugkrijgen.

Betere vergoeding van sommige pijnstillers voor chronische pijnpatiënten

De terugbetaling van de pijnstillers van patiënten met chronische pijn wordt vanaf 1 januari vereenvoudigd. De pijnstillers worden daardoor veel minder duur voor de patiënten en het Riziv.

Zowat 232.000 patiënten met chronische pijn hebben recht op een vergoeding van hun pijnstillers. Die terugbetaling gebeurt momenteel via twee systemen, met een verschillende impact op de prijs en de duur van de toelating.

Vanaf volgend jaar wordt nog maar een van die systemen gebruikt. Het eengemaakte systeem is voordeliger zowel voor de patiënt, als voor de arts en de ziekteverzekering. Bovendien zorgt het voor een vereenvoudigde werkwijze: de arts zal slechts één aanvraag tot machtiging moeten uitvoeren bij de ziekenfondsen aangezien deze machtiging levenslang geldig zal zijn.

Maximumfactuur van de zorg verlaagt naar 250 euro

De maximumfactuur van de zorg bedraagt vanaf 1 januari niet langer 450, maar wel 250 euro.

De verlaging geldt voor ieder gezin met een netto belastbaar inkomen tot 11.120 euro en moet de kosten voor geneeskundige zorg voor de gezinnen met de laagste inkomens binnen de perken houden. Het gaat over medische kosten in de brede zin: de huisarts, een ziekenhuisopname, kosten voor geneesmiddelen, maar ook zorg bij een kinesist bijvoorbeeld.

Vlaamse Sociale Bescherming breidt verder uit

Ook de revalidatieziekenhuizen en het multidisciplinair overleg vallen vanaf 1 januari onder de Vlaamse Sociale Bescherming (VSB), zeg maar de laag Vlaamse sociale zekerheid bovenop de federale sociale zekerheid.

De VSB is een soort Vlaamse laag bovenop de federale sociale zekerheid. Het systeem wordt gefinancierd via de jaarlijkse zorgpremie en voorziet onder meer in maandelijkse zorgbudgetten bijvoorbeeld voor zwaar zorgbehoevenden, of voor ouderen met een zorgnood.

Wie ledenbijdrage mutualiteit 2 jaar niet betaalt, verliest recht op voordelen

Wie zijn ledenbijdrage voor het ziekenfonds al meer dan twee jaar niet heeft betaald, verliest zijn recht op de voordelen van de aanvullende verzekering van zijn ziekenfonds. Dat is wettelijk bepaald sinds 2019 en vanaf 1 januari worden de leden uitgesloten.

Wie opnieuw wil genieten van voordelen moet gedurende 24 maanden zijn ledenbijdrage betalen vooraleer hij weer kan gebruikmaken van de voordelen. Ook extra verzekeringen vallen weg, ook voor de personen ten laste.