Zo pak je die pijnlijke voetknobbel aan

"In ruim 80% van de gevallen zijn voetknobbels (hallux valgus) en hamer- of klauwtenen het rechtstreekse gevolg van foute schoenen dragen. Niet een dag, maar jarenlang. Bij hamertenen zijn de boosdoeners vaak schoenen die achteraan stevigheid missen, zonder contrefort - zoals slippers, espadrilles, sandalen. De tenen moeten zich bij elke stap inspannen om de schoen niet te verliezen. Wie een hele dag op slippers loopt, doet zijn tenen gemiddeld 8.000 keer een grijpbeweging maken waardoor die grijpspiertjes op termijn verkorten en de tenen krom blijven staan", verduidelijkt Paul Borgions."Nauwe, puntige of te krappe schoenen dragen, al dan niet in combinatie met een hoge hak, bevordert het ontstaan van voetknobbels. Dat geeft wrijving waardoor het bot aan de basis van de grote teen als een bult gaat uitsteken. De grote teen wijst dan naar de tweede teen en groeit er soms zelfs overheen of onderdoor.""Vrouwen hebben veel meer last van knobbelvoeten omdat de anatomie van hun voet anders is", weet Paul Borgions. "Het eerste en tweede middenvoetsbeentje staan bij vrouwen al verder uit elkaar waardoor ze wat meer voorbestemd zijn tot deze afwijking. Bovendien dragen vrouwen vaker dan mannen smalle schoenen, wat dit probleem nog meer uitlokt. Heel wat vrouwen zijn onterecht bang voor breed schoeisel, omdat ze geloven dat dit brede voeten geeft. Maar het is net omgekeerd. Het zijn smalle puntige schoenen die je voet doen verbreden. Die duwen de tenen naar binnen waardoor er druk komt op de hoek van de grote teen en die gaat vervormen tot een knobbel."Heb je een voetknobbel, last van voorvoetpijn of hamertenen, respecteer dan bij je schoenenkeuze zeker de vorm en afmetingen van je voeten. Dat is de begintherapie. Paul Borgions: "Is je voet 11cm breed of staan de tenen 2cm omhoog, draag dan schoenen waar je voeten vlot in kunnen. Slippers lijken gemakkelijk, maar verergeren de hamertenen. Draag ze dus uitsluitend voor een heel korte periode, bijvoorbeeld in de badkamer. Voor andere binnenactiviteiten draag je beter een degelijke schoen of loop eventueel blootvoets rond."Je schoenenkeuze moeten omgooien roept vaak weerstand op, want ongeacht de voet- of teenafwijking, iedereen wil flatterende schoenen dragen. "Lastig maar niet onmogelijk", vindt Paul Borgions. "Ik ben 35 jaar aan de slag als podoloog en met de huidige modetrends - denk aan de betere sneakers - is het vandaag gemakkelijker dan ooit om knappe én degelijke schoenen te vinden. Steeds meer schoenfabrikanten volgen onze adviezen ook op."Volstaan goede schoenen niet, dan kunnen siliconen orthesen worden gemaakt op maat van hamertenen of voetknobbels. Ze helpen de druk te verminderen, ontstekingen tegen te gaan en wondjes te voorkomen. "Let wel, deze hulpmiddelen maken een bestaande scheefstand niet ongedaan. Je hebt orthesen die zowel over de tenen worden geschoven als over de grote teenknobbel. Deze behandeling vereist wel podologisch advies, want bij fout gebruik kan zo'n orthese net het omgekeerde effect hebben. Het heeft ook geen zin om een orthese te dragen in hoge hakken of ander onaangepast schoeisel", legt Borgions uit."Er bestaan ook minikussentjes die dames in hun schoenen met hoge hakken leggen om het lopen langer vol te houden. Daarmee neem je tijdelijk de pijn wat weg, maar de afwijking wordt er alleen maar erger door."Bij overgewicht kan ook afvallen helpen. De druk die je op je voeten uitoefent bij elke stap is immers je lichaamsgewicht maal factor 1,3 en maal 3 bij het joggen.Een ander hulpmiddel zijn functionele zolen die worden aangemaakt op basis van de biomechanische metingen van je voet, een ganganalyse en een driedimensionale voetscan. Ze zorgen onder meer voor een betere drukspreiding en een betere stabiliteit van de voet. Ook dat helpt alleen in een aangepaste schoen.Een operatie is voor sommigen het laatste en voor anderen het eerste redmiddel. Paul Borgions: "Voetproblemen zijn niet levensbedreigend maar hun impact kan wel erg ver gaan. Eenzelfde hallux valgus kan bij de ene mens de levenskwaliteit compleet onderuithalen, terwijl een ander er veel minder onder lijdt." Er zijn verschillende types ingrepen mogelijk, die goede resultaten opleveren, al hervalt zo'n vijf procent van de mensen na vijf tot tien jaar.Gelukkig zijn voetingrepen de jongste decennia sterk geëvolueerd. De voet wordt radiologisch volledig opgemeten terwijl je rechtop staat. Op basis van die gegevens wordt een aangepaste techniek gekozen. Het is telkens chirurgie op maat. Bij de ene patiënt volstaat een lokale ingreep aan het teengewricht, bij de andere moet ook het middenvoetsbeentje meer stroomopwaarts worden verplaatst. De procedure bestaat uit het gecontroleerd breken en verschuiven van het bot op twee tot drie plaatsen om zo de grote teen recht te zetten. Ook de knobbel wordt hierbij gedeeltelijk verwijderd. Vaak komt de voet afgeslankt uit de operatie, wat een extra voordeel is bij de schoenenkeuze.Wie zo'n voetingreep ondergaat, moet wel rekening houden met een relatief lange revalidatie. Die varieert van mens tot mens, maar om volledig pijnvrij te zijn en juist te kunnen stappen moet je gemiddeld vier tot vijf maanden incalculeren. De zwelling van de voet kan soms tot vier maanden aanhouden, waardoor je aangewezen bent op sandalen en sneakers. Voor liefhebbers van mooie, elegante schoenen niet altijd evident.Dit betekent echter niet dat je gedurende deze revalidatieperiode totaal immobiel bent: wandelen en fietsen kan al na enkele weken. Maar met autorijden moet je zes tot acht weken wachten omwille van de mobiliteit en beheersing van de voet die terug op punt moet worden gesteld.De operatie is niet meteen geschikt voor mensen met huidletsels of doorbloedingsstoornissen. Bij mensen met reumatoïde artritis en diabetes is de ingreep ook niet altijd mogelijk. Voor wie om medische redenen geen voetingreep kan ondergaan, zijn orthopedische schoenen, al dan niet in combinatie met spacers, zowat het enige werkzame alternatief. Maar ook voor wie geen andere gezondheidsproblemen heeft, is het nadien uiteraard niet de bedoeling dat je weer in de foute schoenen duikt.Voetproblemen die niet worden gecorrigeerd kunnen zich ook elders in het lichaam laten voelen, aan de knieën, de heup, de rug. Paul Borgions: "Wie vaak op te hoge hakken en spitse schoenen loopt, verandert daardoor de houding van zijn lichaam. Het bekken kantelt naar voren, de rug wordt hol en de knieën staan gebogen. Je staat eigenlijk voortdurend gebogen. Na verloop van tijd geven die foute houding en bewegingen allerlei chronische pijnklachten. Vergelijk het met een auto die fout uitgespoord is: na 100km is er niets aan de hand maar bij 60.000km op de teller zijn de banden vooraan weggesleten."Voor meer informatie, check de website van de Belgische Vereniging der Podologen, www.bvp-abp.be