Wonden verzorgen in 1, 2, 3

Geschaafd, gesneden, verbrand? Oppervlakkige en kleinere huis-, tuin- en keukenwondjes kan je perfect zelf verzorgen. Dit driestappenplan helpt een infectie te voorkomen en laat de wonde zonder littekens genezen.

1 Reinigen

Voor je een wonde bij jezelf of een ander verzorgt, was je best eerst je handen om te vermijden dat bacteriën in de beschadigde huid dringen. Een oppervlakkige schaafwonde of niet fel bloedende snijwonde reinig je door ze onder lauw water te houden. Op die manier verwijder je stof, gruis, steentjes enz. en verminder je de kans op infecties. Ook een wonde die er op het eerste zicht niet vuil uitziet, moet je reinigen.

Je start best vanuit het midden van de wonde en werkt het vuil zo naar de wondranden toe. Voor de huid rondom de wonde mag je een milde, neutrale zeep gebruiken. Merk je dat er na het spoelen nog vuil achterblijft, probeer dat dan te verwijderen door het met een steriel kompres op te deppen.

Diepere snijwonden zoals een snee in je vinger met het keukenmes, moet je niet spoelen want dat houdt het bloeden in stand. Duw ze af met een steriel kompres tot het bloeden is gestelpt.

Eerste- en tweedegraadsbrandwonden (met blaarvorming) moet je ongeveer tien minuten spoelen onder lauw stromend water. Koud water is te pijnlijk.

2 Ontsmetten

Niet alle specialisten vinden het ontsmetten van kleine, propere schaafwondjes zonder tekenen van infectie nuttig. Reinigen volstaat vaak voor een vlotte genezing. Bij wat grotere of diepere schaafwonden en bij snijwonden zijn ontsmettingsproducten een must. Waterige oplossingen op basis van povidonjodium (bruine kleur) of chloorhexidine (kleur- en pijnloos) zijn het meest geschikt. Die zijn ook verkrijgbaar in handige unidoses. Andere antiseptische stoffen zoals alcohol, eosine, ether worden niet meer aanbevolen. Met een steriel kompres breng je het ontsmettingsmiddel op de wonde aan. Gebruik geen watten: die blijven in de wonde kleven.

Eerste- of tweedegraadsbrandwonden ontsmet je door na het spoelen een hydrogel met alginaat aan te brengen. Dat houdt de wonde vochtig, absorbeert bacteriën en dood weefsel en zorgt voor een verkoelend, pijnstillend effect.

3 Beschermen en afdekken

Ernstige schaaf- of snijwonden genezen het snelst en met de minste kans op littekens als je ze licht vochtig houdt en afdekt. Dat kan door een siliconenverband aan te brengen. Deze huidvriendelijke pleisters die zonder kleefstof werken, bevatten tal van kleine gaatjes die de wonde verluchten en proper houden.

Bij een lichte wonde kan zo’n siliconenpleister gerust enkele dagen blijven zitten. Bij grotere wonden wordt best eerst een hydrogel aangebracht, die de beschadigde huid hydrateert. Daarna kan je de wonde afdekken met siliconenverband of een klassieke steriele pleister.

Ook minder grote wonden mogen worden afgedekt, zeker op de elleboog, knie of voetzool omdat ze op die plekken onder druk komen te staan bij het bewegen. Als je na enkele dagen merkt dat de wonde vlot geneest, mag je een pleister achterwege laten en de wonde gewoon goed hydrateren met een hydrogel.

Hechtstrips hebben een grote kleefkracht en kunnen interessant zijn om bij diepere snijwonden de wondsluiting te bevorderen.

Eerste- en tweedegraadsbrandwonden waar hydrogel werd op aangebracht kan je best afdekken met een steriel verband of een hydrofiele windel. De eerste dagen verschoon je het verband één tot twee keer per dag. Ontsmet de genezende wonde telkens even met chloorhexidine, breng een nieuw laagje hydrogel aan en dek af met een schoon verband.