Wat onze voeding doet met ons gemoed

Tussen wat we op ons bord scheppen en hoe onze hersenen functioneren, spelen zich veel meer wisselwerkingen af dan we tot nu toe vermoedden. "Dat blijkt ook uit de praktijk", vertelt voedingsdeskundige Christine Tobback, die zich specialiseert in voedselintolerantie en allergieën. "Het is opvallend hoeveel mensen die kampen met voedselovergevoeligheid, spijsverteringsproblemen of ontstekingsreacties tegelijk last hebben van depressieve gedachten of andere mentale klachten."Christine Tobback: Dat is een erg complex verhaal, waarbij verschillende systemen in ons lichaam een rol spelen. Onze voeding is daar één schakel van, maar wel een die je kan aanpakken. Onze hersenen sturen ons lichaam, maar omgekeerd wordt onze gemoedstoestand ook mee beïnvloed door de werking van verschillende andere organen. Bij mensen met mentale klachten moeten we altijd naar twee organen kijken: de spijsvertering en de lever. Heel wat mensen hebben vandaag last van een zogeheten vermoeide lever en dat is jammer genoeg niet altijd zichtbaar via een bloedtest. De lever staat onder druk omdat hij almaar meer stoffen te verwerken krijgt: cafeïne, zuren uit voeding, transvetten, fructose, medicatie, smaakversterkers maar ook histamine. Die stof komt o.a. vrij bij aanhoudende stress maar ook bij een allergie. Daarnaast krijgt de lever door de toenemende milieuvervuiling ook tal van toxische stoffen voorgeschoteld. Dat maakt dat steeds meer mensen allergisch of intolerant worden en ook hun voeding niet meer verdragen.Christine Tobback: Voedingstoffen die onverteerd achterblijven in de darmen gaan daar gisten en toxische stoffen aanmaken zoals gassen en zuren. Via het bloed komen ook die uiteindelijk in de lever terecht. Al die stoffen die door de lever moeten worden verwerkt, hebben ook een invloed op onze hersenchemie. Krijgt de lever ze niet verwerkt, dan verstoren ze de normale hersenactiviteit en kan dit neerslachtigheid, angst, inslaapproblemen, enz. geven.Bovendien kan een overbevraagde lever ook zijn rol bij de glycemieregeling onvoldoende waarmaken, met suikerschommelingen tot gevolg die ook doorwerken in de hersenen. Bij fructose - de suiker die in fruit zit maar ook aan onze voeding wordt toegevoegd - is de hersenlink erg duidelijk. Als deze suiker niet kan worden opgenomen, bindt hij zich in onze darmen aan de stof tryptofaan. Die stof ligt mee aan de basis van het gelukshormoon serotonine. Dat wordt op zijn beurt dan ook minder aangemaakt waardoor je je minder goed in je vel voelt. Gelijktijdig spelen nog andere lichaamsprocessen een rol bij de vlotte werking van neurotransmitters of signaalstoffen in de hersenen. Ook die kunnen verstoord raken wanneer er sprake is van een voedselintolerantie of allergie.Christine Tobback: Er zijn een aantal makkelijke ingrepen die snel effect hebben. Gebruik regelmatig koude vetten bij je voeding. Vetten, vooral de koude, bevorderen de vertering van suikers (koolhydraten) in de darmen. Deze vetten leggen een soort film rond die suikers waardoor ze minder vatbaar zijn voor gisting. De suikers komen dankzij het koude vet ook meer geleidelijk in het bloed en niet met pieken en dalen die eerder verstorend zijn voor ons gemoed. Onze hersenen hebben nood aan een continue toevoer van glucose voor hun activiteit. Door dus telkens een beetje vet toe te voegen aan je voeding - boter smeren op je boterham, een scheutje koude olie over je warme maaltijd gieten - garandeer je een goede glucosetoevoer en voorkom je suikerpieken. Of vervang je boterham met kaas eens door een croquemonsieur, want brood toasten betekent voor velen een bijkomende ondersteuning voor hun vertering.Christine Tobback: Varieer en mijd eenzijdige diëten. Mensen met specifieke klachten zoals hoofdpijn, angst, concentratieproblemen, depressieve gedachten... in combinatie met verteringsproblemen, laten best nakijken of er geen sprake is van voedselintolerantie of -allergie. Voor sommige zaken - zoals lactose en fructose - bestaan er ademtests of er wordt gewerkt met eliminatiediëten. Soms is die zoektocht wel erg lastig, zoals bij histamine(s). Eens je die storende voeding kan weglaten, merk je al na twee tot drie weken verandering. Je leverfunctie en je spijsvertering verbeteren, wat zich nadien doorzet naar je brein.Christine Tobback: Zeker. Ons lichaam is slim en reageert op voedingstoffen die het nodig heeft of die het niet verdraagt. Kinderen voelen dat intuïtief veel beter aan. Had je vroeger een afkeer van melk, kaas en yoghurt, dan moet je dat vandaag niet overvloedig of dagelijks eten enkel en alleen omdat het gunstige stoffen bevat, want het betekent dat je lichaam ze niet goed verdraagt. Een kleine hoeveelheid één tot twee keer per week is dan meestal oké.Was je het kind dat met zijn vinger stiekem in de boterpot zat of overal mayonaise bij wou, dan duidt dat op een verhoogde trek in vet. Vaak waren dit ook kinderen die niet dol waren op brood, confituur of fruit. Logisch want dit zijn mensen die fructosegevoelig of -intolerant zijn. Door je maaltijd aan te vullen met wat goede vetten kan je de fermentaties door fructosemalabsorptie onderdrukken en zullen er ook minder bloed-suikerschommelingen optreden. Wie als kind van boter hield maar die nu achterwege laat en merkt dat hij maag-darmproblemen heeft, moet dat smeersel beslist terug op het menu zetten. Je verstand en je goed gevoel liggen grotendeels in je buik.Meer weten? Focusfood -- Christine Tobback -- Manteau -- € 19,99 -- isbn 9789022331491Lees ook: Top 10 van voedingsmiddelen die goed zijn voor je mentale gezondheid