Wat is er veranderd op vlak van mondhygiëne?

De regels voor dagelijkse tandzorg werden de jongste jaren aardig bijgesteld. Ook tanden poetsen, de routineklus die het ochtend- en avondritueel vergezelt. Poetst u nu best voor of na het ontbijt? Elektrisch of manueel? Tandarts Stefaan Hanson legt uit waarom we best anders poetsen dan vroeger.

Elektrisch of manueel?

Vroeger Manueel poetsen was de standaard.

Vandaag Elektrisch poetsen raakt steeds meer in zwang en verdringt de manuele tandenborstel. Stefaan Hanson: “In theorie maakt het eigenlijk niet uit met welk type tandenborstel u poetst. U kunt even goed manueel reinigen. De elektrische tandenborstel biedt een surplus door de extra roterende beweging. Ook handig voor wie minder goed met een manuele borstel overweg kan. Kortom een prima hulpmiddel om de kans dat u goed poetst te verhogen.”

“Wel belangrijk is dat u kiest voor een kleine borstelkop. Die is beter wendbaar in de mond en bereikt zo meer plekjes. Vermijd harde borstels, ga voor medium of zachte borstels. Ga ook niet fanatiek hard poetsen. Daarmee haalt u de beschermlaag op de tanden weg en doet u uiteindelijk meer kwaad dan goed. Reageer u niet af op uw tanden maar reinig ze met zachtheid.”

Hoe houdt u het tussen de tanden schoon?

Vroeger Tanden poetsen alleen volstond. Achtergebleven etensresten werden na de maaltijd met een tandenstoker weggehaald.

Vandaag Bij een goede poetsbeurt hoort ook een interdentaal luik. Gewaxte flossdraad, tandragers (manueel of elektrisch), tandenstokers,... Het arsenaal aan hulpmiddelen om de verschillende ruimtes tussen de tanden vrij te maken is uitgebreid en doeltreffend. Stefaan Hanson: “Het flossen is stilaan ingeburgerd en dat merk je. De ruimtes tussen de tanden waar je met de borstel niet bij kan, waren vroeger echte broeihaarden van bacteriën door achtergebleven etensrestjes. Dat zorgde voor heel wat cariës (gaatjes). Uit recente studies in ons land blijkt duidelijk dat het aantal gevallen van cariës terugloopt.”

“Flossen kan met gewaxte draad die beter glijdt tussen de tanden, met lintvormige draad of met superdikke floss. De keuze hangt van uw persoonlijke voorkeur af. U neemt best een draad van ongeveer 40 cm, spant hem strak tussen uw vingers en reinigt daarmee de ruimtes tussen de tanden. Voor iets grotere interdentale ruimtes zijn er de tandragertjes. Daarmee kunt u tussen slecht geplaatste of gekipte tanden reinigen, maar ook tussen uitgroeiende tanden en tussen kroon- en brugwerk. Sinds kort zijn er ook elektrische tandragers op de markt die volgens hetzelfde principe werken als de elektrische tandenborstel.”

De nieuwe poetsetiquette

Vroeger Tanden poetsen moest steevast na het ontbijt of de maaltijd om de achtergebleven voedselresten te verwijderen en met een frisse mond de dag te starten of af te sluiten. Ook moest u de mond goed naspoelen om tandpastaresten weg te halen.

Vandaag Hanson: “Twee keer per dag poetsen blijft de regel. Maar soms adviseren we om voor het ontbijt te poetsen. Daar is een wetenschappelijke verklaring voor. Onze eetgewoonten zijn veranderd. Er staan meer frisdranken en vruchtensappen op het menu. Die hebben een zoete smaak maar tevens een hoge zuurtegraad – ook zelf geperste sappen – die het tandglazuur kan aantasten. Het zuur demineraliseert het tandweefsel en maakt het broos. Daarom moet u na het nuttigen van deze dranken minstens een half uur wachten met poetsen. Zo krijgt uw mond op een natuurlijke manier – via losgekomen mineralen in het speeksel – opnieuw een neutrale zuurtegraad. Poetst u te snel na het drinken van ‘zuur’ sap, dan wrijft u het glazuur verder weg en kan het zuur sneller de tanden aantasten. Voor de maaltijd poetsen heeft ook een beschermend voordeel: de fluoride in het speeksel vertraagt het ontkalkingsproces . Drinkt u bij de maaltijd dranken zonder hoge zuurtegraad (water, melk, thee, koffie), dan moet u geen half uur wachten met poetsen.

“Om correct te poetsten bouwt u best een routine in. Wij adviseren om eerst de buitenzijde van de tanden te poetsen, dan de binnenzijde en te eindigen met de bovenkant van de tanden. Zo slaat u geen enkele tand over. Grondig naspoelen met water is geen must meer. Dat werd vroeger aanbevolen uit angst voor het effect van fluoride. Teveel fluoride leidde toen soms tot fluorose (witte vlekken op de tanden) maar dat zien we de jongste jaren nauwelijks meer. De dosis fluoride in tandpasta is tegenwoordig absoluut veilig.”

“Na het poetsen volstaat het om de tandpasta gewoon uit te spuwen, of als u dat wenst, uw tanden lichtjes te spoelen. Een aantal tandpastamerken vraagt uitdrukkelijk om niet te spoelen en overtollige tandpasta door te slikken. Zij claimen dat hierdoor een beschermlaag achterblijft op de tanden die door het spoelen wordt weggehaald. Maar of dat echt veel meer effect oplevert, is niet duidelijk.”

Hoe tanderosie – de nieuwe welvaartziekte – tegengaan?

Vroeger Tanderosie kwam weinig voor. Suikers en zuren stonden minder vaak op het menu, waardoor de tanden minder belaagd werden.

Vandaag Tanderosie rukt tegen hoog tempo op in zowat alle lagen van de bevolking. Dat is een erg zorgwekkende evolutie omdat alleen preventie echt helpt. Stefaan Hanson: “Bij tanderosie slijten de tanden via een langzaam proces weg. Dat is het gevolg van de frisdrank- en suikercultuur waarbij er veel meer zuren in onze mond terechtkomen die het tandglazuur doen wegsmelten. Het tandbeen komt vrij en bijgevolg krijgen bacteriën vrij spel op de tanden. Cariës wordt onvermijdelijk. De meeste mensen zijn zich nauwelijks bewust van die voor hun mond schadelijke zuren. Ze zitten zowel in gewone frisdranken als in lightdranken. Het is bovendien een kleverig goedje dat zich extra goed aan de tanden hecht.”

“Het beste advies is natuurlijk deze dranken te vermijden of te beperken. Drink nadien meteen plat water om uw mond te helpen weer een neutrale zuurtegraad aan te nemen. Dat vinden veel mensen niet leuk omdat ze dan de zoete smaak kwijtspelen. Kunt u frisdranken toch niet laten, drink ze dan liefst in één teug. Traag drinken en de drank goed laten rondgaan in de mond is zowat het slechtste wat u kunt doen. Het zorgt voor één langgerekte zuurstoot op uw tanden. Met alle gevolgen vandien voor uw gebit.”

Wat kunt u ondernemen tegen slechte adem?

Vroeger Mondsprays of mondspoelmiddelen moesten de vieze mondgeur verdoezelen maar namen de oorzaken niet weg.

Vandaag Hanson: “Een slecht ruikende adem is in 85% van de gevallen te wijten aan een probleem of aandoening in de mond zelf: tandvleesontsteking of cariës maar meestal een ongereinigde tongrug (achterste deel van de tong). Vroeger werden spijsverterings-, maag- of lever- problemen met de vinger gewezen, maar die veroorzaken slechts een klein deel van de geurproblemen.”

“De beste manier om komaf te maken met een vieze adem is uw tong ’s morgens en voor het slapengaan te reinigen met een tongschraper. Op het achterste deel van de tong zitten diepe groefjes waar etensresten kunnen inkleven. Daar ontwikkelen zich snel bacteriën. Wanneer u slaapt, drukt uw tong tegen uw verhemelte wat zorgt voor een warme, vochtige omgeving. De ideale voedingsbodem voor bacteriën om te fermenteren en te vermenigvuldigen. Allemaal processen die tegen de ochtend een vieze geur in de mond geven.”

“Met de tongschraper kunt u dat tegengaan. Trek de tongpunt uit de mond en wrijf met de schraper over de tongrug. Zo haalt u de groeven schoon. Het is wat wennen maar al gauw zult u merken dat uw adem er veel frisser door blijft.”

Hoe onderhoudt u prothesen?

Vroeger Wie een prothese droeg, moest vroeger niet vaak poetsen. Af en toe eens spoelen volstond. Dat was de gangbare mening.

Vandaag “Voor prothesen gelden dezelfde regels als voor natuurlijke tanden. Een partiële prothese vraagt zelfs dubbele ijver want etensresten blijven net tussen de prothese en het resterende gebit hangen. Als u die zone onvoldoende reinigt, krijgt u continu tandplakvorming.”

Ook prothesedragers gaan best één keer per jaar op controle bij de tandarts. “Onze mond evolueert ons leven lang en verandert subtiel van vorm met ouder worden. Om perfect te passen, moet u uw prothese dus regelmatig laten corrigeren. De kostprijs is toegankelijk. Elke zeven jaar betaalt de ziekteverzekering een nieu-we prothese terug. Binnen die tijd-spanne hebt u recht op twee aanpassingen. Slecht zittende prothesen kunnen wondjes, zweertjes of pijn veroorzaken en tot een verminderde eetlust leiden, wat weer andere klachten kan uitlokken.”

“Wie een (nieuwe) prothese neemt, houdt best rekening met later. Kies een prothese die zich vlot laat reinigen en u makkelijk zelf kunt uithalen, zoals een klikprothese. Moeilijk te manipuleren prothesen worden doorgaans veel slechter onderhouden. Een lamentabele mondgezondheid reikt veel verder dan de mond of het gebit. Wetenschappelijke studies tonen aan dat er een rechtstreeks verband is tussen een slechte mondhygiëne en hart- en vaataandoeningen, diabetes, reuma en spijsverteringsproblemen. Om nog te zwijgen over het esthetische aspect, het effect op het sociale leven en de psychologische impact. Vandaar het belang van een goed passende prothese.”

Partner Content