Vrouwen worden het meest getroffen door cardiovasculaire aandoeningen

Leen Baekelandt
Leen Baekelandt Journaliste Plusmagazine.be

Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste doodsoorzaak bij vrouwen in België. Elk jaar zijn ze verantwoordelijk voor het overlijden van 17.000 vrouwen. Daarom organiseert de Belgische Cardiologische Liga de 36ste editie van de Week van het Hart van 21 tot 27 september 2015 onder het thema ‘Vrouw en hart’.

Hart- en vaatziekten vormen de meest voorkomende doodsoorzaak bij vrouwen (met op de tweede plaats kanker. Bij mannen is dit net omgekeerd.) Gezien deze vaststelling is het noodzakelijk om cardiovasculaire preventie en de sensibilisering van vrouwen hoog op de agenda te plaatsen en bovendien te herinneren aan het belang van screening op cardiovasculaire risicofactoren bij vrouwen.

Omdat vrouwen minder beschermd zijn na de menopauze en later een behandeling starten door de atypische symptomen, hebben vrouwen lagere overlevingskansen dan mannen en herstellen ze moeilijker van een cardiovasculair accident. Bovendien zien we de voorbije decennia grote veranderingen in de levensstijl van vrouwen, zoals onevenwichtige voeding, overgewicht, roken, stress, te weinig lichaamsbeweging en professionele activiteit. Deze factoren hebben een grote invloed op het achteruitgaan van de cardiovasculaire gezondheid van vrouwen.

Anatomische verschillen

Een hartinfarct wordt spontaan geassocieerd met mannen van middelbare leeftijd die roken, weinig bewegen en een buikje hebben. Vrouwen overlijden echter vaker aan een hartinfarct of een hersentrombose dan mannen. Volgens de meest recente Europese statistieken (2012) zijn hart- en vaatziekten de oorzaak van 52% van de overlijdens bij vrouwen (tegenover 42% bij mannen) en 10% zijn jonger dan 65 jaar. Een Cerebro Vasculair Accident (CVA) is ook een veel voorkomende doodsoorzaak. In dit geval is de prognose voor vrouwen opnieuw minder gunstig dan voor mannen. Coronair hartlijden is de eerste doodsoorzaak (21%) gevolgd door een beroerte (CVA) (15%).


Ten slotte zijn de kransslagaders die het hart van vrouwen met zuurstof voorzien smaller en dus verstoppen deze makkelijker. Dit betekent dat vernauwingen in de kransslagaders sneller tot klachten kunnen leiden.

Atypische symptomen

Enerzijds voelen vrouwen niet altijd dezelfde symptomen als mannen tijdens een hartinfarct. Anderzijds denken we dat vrouwen minder vatbaar zijn voor hart- en vaatziekten. Hierdoor gaan vrouwen, hun omgeving en zelfs een arts de symptomen die vrouwen vermelden minder gemakkelijk en minder snel associëren met een acuut hartprobleem en dreigen daardoor zowel de diagnose als de behandeling vertraging op te lopen.


Hevig drukkende pijn op de borst is het belangrijkste symptoom van een hartinfarct. Deze pijn op de borst kan echter afwezig zijn en dit fenomeen treedt vaker op bij vrouwen dan bij mannen. Vrouwen vermelden dan doorgaans andere en meerdere symptomen die misleidend kunnen zijn zoals: kortademigheid, misselijkheid, braken, transpiratie, vermoeidheid of zwakte, pijn in de bovenrug, de onderkaak of de hals, een angstig gevoel. Het is dus belangrijk om vrouwen en gezondheidswerkers te informeren over deze specifieke symptomen.

Sommige risicofactoren zijn belangrijker voor vrouwen

De cardiovasculaire risicofactoren bij mannen en vrouwen zijn weliswaar dezelfde (hoge bloeddruk, diabetes, overgewicht, gebrek aan lichaamsbeweging, verhoogde cholesterol, roken, stress en familiale voorgeschiedenis) maar enkele risicofactoren hebben meer impact bij de vrouw dan bij de man :

  • Hoge bloeddruk
  • Diabetes: risico x 3 bij vrouwen tegenover x 2 bij mannen
  • Roken bij jonge vrouwen


Bij jonge vrouwen zien we meer en meer een cluster van risicofactoren optreden zoals een gebrek aan beweging, roken, stress, zwaarlijvigheid en ongezonde voeding. Psychosociale stress heeft eveneens een negatieve invloed op de prognose na een hartinfarct bij een jonge vrouw.


Het hormonale leven van vrouwen vraagt ook aandacht tijdens drie cruciale momenten van hun leven : eerste anticonceptie, zwangerschap en menopauze. In de periode vóór de menopauze vormen natuurlijke oestrogenen een beschermende factor voor de slagaders en het hart. Bij jonge vrouwen met meerdere risicofactoren, kan het beschermend effect van de oestrogenen teniet gedaan worden en kan een hartinfarct op jonge leeftijd optreden.


Vrouwen met een vroege menopauze lopen meer risico dan vrouwen met een natuurlijke en late menopauze. Uitzonderlijk kan een hartinfarct optreden bij een jonge vrouw zonder risicofactoren als gevolg van een scheur van de kransslagader.

Week van het Hart

Tijdens de week van het Hart, van 21 tot 27 september zullen diverse informatieve en sensibiliseringsactiviteiten plaatsvinden. Deze activiteiten worden over het hele land georganiseerd, in het bijzonder in de cardiale revalidatiecentra. Voor meer informatie over de voorziene activiteiten, kan u terecht op de website van de Belgische Cardiologische Liga www.cardiologischeliga.be

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content