Verwarring rond stevia

Mensen hebben het er voortdurend over dat zij ‘stevia’ gebruiken als zoetstof. Toch is de regelgeving rond de etikettering bijzonder duidelijk. Zeggen dat ergens ‘stevia’ in zit of dat eenproduct ‘gezoet is met stevia’ kan niet.

Stevia heet gezond te zijn en onschadelijk voor diabetici. Maar toch heerst er verwarring rond het plantje. Zeggen dat een voedingsstof met ‘stevia’ gezoet is, kan wettelijk niet. Om licht te zien in de duisternis, heeft het Federaal Agentschap Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) eens opgelijst wat wel kan en wat verboden is op de verpakking van voedingsproducten.

Niet de plant zelf

Het is bijna een spel van woorden geworden. De essentie komt hierop neer: stevia, als plant, is niet toegelaten. Steviolglycosiden, de moleculen met zoetkracht die uit de plant gedistilleerd worden, zijn wel toegelaten. Op de verpakking mag je bijvoorbeeld wel zetten: met steviolglycosiden en met steviolglycosiden uit stevia, met zoetstoffen uit stevia, met stevia-extract-steviolglycosiden. Voor de consument moet het duidelijk zijn dat het gaat om een zoetstof of steviolglycosiden (uit stevia). Simpelweg ‘met stevia’ of ‘met stevia-extract’ kan niet. De plant stevia rebaudiana Bertoni is immers een niet toegelaten nieuw voedingsmiddel. Daarom
kan op de verpakking nooit verwezen worden naar stevia-extracten zonder te verduidelijken dat het gaat om zoetstoffen of steviolglycosiden.

Mensen zouden anders kunnen denken dat het voldoende is om een blaadje stevia in stukjes te doen en in de thee te doen. Stevia-extract is volgens Europa niet hetzelfde als steviolglycoside, waar het eigenlijk als zoetstof om gaat.

Zoetstof van plantaardige oorsprong

De regels rond de etikettering gaan nog verder. Zo mag er, bij gezoet met steviolglycosiden, op de verpakking ook niet gezet worden dat het om een ‘natuurlijke zoetstof’ of ‘gezoet met natuurlijke ingrediënten’ of ‘natuurlijk gezoet’, ‘zoete smaak van nature’ en ‘natuurlijk zoete smaak’ gaat. Steviolglycosiden zijn niet ‘natuurlijk’. Ze worden verkregen door een complex proces.

Maar ‘zoetstof van natuurlijke oorsprong’ en ‘met zoetstof van plantaardige oorsprong’, mag dan weer wel omdat steviolglycosiden van nature aanwezig zijn in de bladeren van de stevia. Wat ook mag (en wat echt wijst op het woordenspel) is ‘natuurlijk zoet’, ‘zoete smaak van nature’ en natuurlijke zoete smaak’ omdat deze vermeldingen slaan op de steviolglycosiden zelf. Het is een vrij complexe materie en nu al gaan veel etiketten in de fout. Het FAVV heeft alvast een intensieve opdracht om deze van de markt te halen...