© Getty Images/iStockphoto

Verraden je koffiegewoonten je hartconditie?

Over koffie en gezondheid zijn al wat artikels de revue gepasseerd. De ene keer wordt het bakje troost de hemel in geprezen, terwijl een volgend onderzoek het bijna verkettert. Die onzekere relatie is geen toeval, zo blijkt uit een – jawel – nieuwe studie. Die keerde de band tussen koffiegebruik en de gezondheidstoestand helemaal om.

Zegt het aantal kopjes dat iemand dagelijks naar binnen klokt, iets over zijn hartconditie? Een onderzoek (Australian Centre for Precision Health University of South Australie) naar de koffiegewoonten van bijna 400 000 mensen suggereert dat die routines inderdaad in grote mate worden ingegeven door hun cardiovasculaire gezondheid.

Het onderzoeksteam baseerde zich hiervoor op gegevens uit de UK Biobank, een grote epidemiologische database. Patiënten gaven daarbij zelf hun dagelijkse koffieverbruik aan, en daarnaast werden hun bloeddruk en hartfrequentie gemeten en gerapporteerd. Cardiovasculaire symptomen konden de onderzoekers afleiden uit ziekenhuisdiagnoses, eerstelijnszorgregistraties en/of zelfrapportering.

Genetisch bepaald

Na analyse stelden ze vast dat mensen met een hoge bloeddruk (hypertensie), met angina pectoris of hartritmestoornissen opvallend minder koffie dronken dan degenen zonder deze aandoeningen. Zij waren eerder occasionele koffiedrinkers. Bovendien bleek de groep met een dergelijke hartconditie ook veel vaker voor het cafeïnevrije alternatief te kiezen.

Ook mensen met een genetisch bepaalde hogere bloeddruk neigden naar minder cafeïnerijke koffie. Hetzelfde lage koffiegebruik stelden ze vast bij mensen die een genetisch bepaalde hogere hartslag in rust hadden.

Zenuwachtigheid en hartkloppingen

De neiging om koffie te vermijden – die zoals bekend zenuwachtigheid en hartkloppingen veroorzaakt – is volgens de onderzoekers ook genetisch bepaald. “Als je lichaam je zegt dat je dat extra kopje koffie beter niet drinkt, dan is daar waarschijnlijk een reden voor,” verklaarde onderzoeksleider prof. Hyppönen aan the American Heart Association. “Mensen drinken koffie als een opkikker als ze moe zijn, omdat ze graag koffie drinken, of omdat het deel uitmaakt van hun dagelijkse routine. Maar wat we nog niet wisten is dat mensen onbewust een veilig niveau van cafeïne ‘zelf lijken te reguleren’, op basis van hoe hoog hun bloeddruk is. We vermoeden dat dit het gevolg is van een beschermend genetisch mechanisme. Dat houdt in dat iemand die de regelmatig koffie bijtankt wellicht genetisch meer tolerant is voor cafeïne dan iemand die heel weinig drinkt,” verklaarde Hyppönen.

“Uit eerder onderzoek was al bekend dat wie zich niet lekker voelt, minder koffie drinkt. Dit type fenomeen, waarbij de ziekte het gedrag bepaalt, wordt ‘omgekeerde causaliteit’ genoemd,” aldus Hyppönen.

Zelfregulering

Deze resultaten hebben volgens de onderzoekers twee belangrijke nieuwe implicaties. “Ze tonen aan dat ons lichaam ons gedrag kan reguleren op manieren die we wellicht niet beseffen. Als iets voor ons niet goed aanvoelt, is daar dus wellicht een reden voor.”

Ten tweede laten de resultaten zien dat onze gezondheidstoestand gedeeltelijk regelt hoeveel koffie we drinken. “Dat is belangrijk. Want als ziekte ons gedrag stuurt, kan dit leiden tot misleidende gezondheidsassociaties in observatiestudies. Dit kan zo de verkeerde indruk wekken van gezondheidsvoordelen voor koffie, wanneer de groep mensen die geen of weinig koffie drinkt ook meer mensen omvat die zich niet goed voelen of hartproblemen hebben.”

Op die manier helpt de studie mee verklaren waarom het onderzoek naar de gezondheidseffecten van de koffieconsumptie vaak zo tegenstrijdig was. “Onze studie benadrukt ook de onzekerheid die aan de basis ligt aan die gezondheidsvoordelen van koffie, maar tegelijkertijd brengt ze ook een positieve boodschap. Ons lichaam beschikt blijkbaar over een eigen vermogen om ons koffieverbruik te reguleren op een manier die ons helpt om nadelige effecten te vermijden, ” aldus Hyppönen. Luister naar je lichaam dus !

Geen voordeel of schade

Deze Australische studie was opgestart om na te gaan of symptomen van hartkwalen invloed hebben op het koffiegebruik van mensen en toonde uiteindelijk aan dat menen met hypertensie, angina pectoris, een voorgeschiedenis van hartkwalen en een slechte meestal cafeïnevrije koffie drinken of helemaal geen koffie nuttigen. Maar heeft dat bakje troost nu een gunstig of een schadelijk effect op onze gezondheid? “Geen van beide. Op basis van de beschikbare studies over koffiegebruik kunnen we tot nu toe geen schade of voordeel afleiden”, luidt de conclusie. Wordt alleszins nog vervolgd.

Bron: American Journal of Clinical Nutrition. www.medscape.com

Partner Content