© Getty Images/iStockphoto

Uitbraak van legionellose: hoe raak je besmet door Legionella?

Leen Baekelandt
Leen Baekelandt Journaliste Plusmagazine.be

In Gent werden er in totaal nu al 32 besmettingen geteld sinds de legionella-uitbraak werd gemeld op 10 mei. Twee slachtoffers zijn overleden. Wat is legionellose precies? En hoe raak je besmet?

In 1976 overleden 34 veteranen aan een ernstige longontsteking nadat zij de jaarlijkse conventie van het Amerikaanse Legioen in Philadelphia (VS) hadden bijgewoond. Vanwege de achtergrond van de patiënten sprak men van ‘de veteranenziekte’, een term die nog wel eens gebruikt wordt voor legionellose. Ruim een half jaar na de epidemie bij de veteranen werd de verwekker geïsoleerd, een kleine staafvormige bacterie die de naam Legionella kreeg.

Uitbraak van legionellose: hoe raak je besmet door Legionella?
© Getty Images/Science Photo Library RF

Het ziektebeeld dat veroorzaakt wordt door de Legionellabacterie omvat:

  • koorts (boven 39°C)
  • hoest zonder slijmvorming
  • pijn in de borst
  • kortademigheid
  • hoofdpijn
  • vermoeidheid
  • verminderde eetlust

De ziekte is niet besmettelijk, wat betekent dat ze niet van de ene persoon op de andere wordt overgedragen.

Hoe raak je besmet?

Vooral mensen die vaak in contact komen met slecht onderhouden watersystemen, lopen een verhoogd risico op besmetting. Watersystemen kunnen gaan van een tuinslang, over een douchekop, airco met waterverneveling, een zwembad, ... tot een koeltoren. Naast water, houdt de bacterie zich ook op in potgrond. Kleine aantallen vormen geen gevaar. De legionellabacterie vormt pas een probleem als ze zich heeft kunnen vermenigvuldigen. Dat gebeurt vooral in stilstaand water met een temperatuur tussen 20 en 50°C

Je raakt besmet door het inademen van de bacterie. Die bacterie zit in een aerosol, dat is een nevel van zeer fijn verdeelde vloeistofdruppeltjes in de lucht, bijvoorbeeld door een douchekop, een fontein, een whirlpool, een airco met klimaatregeling, een luchtbevochtiger.

De ziekte is goed te behandelen met de juiste antibiotica. Het is belangrijk dat een arts de ziekte zo snel mogelijk vaststelt en de behandeling opstart. Het herstel kan meerdere weken duren.

Wereldwijd zijn koeltorens het vaakst betrokken bij uitbraken van legionellose. Om bij uitbraak zo snel mogelijk de bron van besmetting te kunnen opsporen en remediëren, is het belangrijk te weten waar er zich koeltorens bevinden. Uitbaters van inrichtingen met koeltorens zijn daarom verplicht om dat te melden. Ook in Gent worden koeltorens als vermoedelijke bron aangeduid, al is de echte bron nog niet gevonden.

Tips voor thuis

De douche

Als je de temperatuur van je warmwatertoestel (boiler) afstelt op minimaal 60°C en de douche minstens wekelijks gebruikt, is er geen probleem. Bij 60°C wordt de bacterie gedood. Maar als je langer dan een week de douche niet gebruikt (bijvoorbeeld wanneer je terugkeert van vakantie), moet je die eerst doorspoelen met heet water gedurende twee minuten en daarna met koud water gedurende twee minuten. Voorkom dat je tijdens het spoelen de nevel inademt door de douchekop onder te dompelen in een emmer koud water.

Een bubbelbad

Een bubbelbad moet altijd correct onderhouden worden. Volg daarvoor de instructies van de leverancier. Als een bubbelbad niet wekelijks gebruikt wordt, bestaat het risico dat er legionellabacteriën groeien in het stilstaande water in de leidingen.

Warmwatertoestellen

De legionellabacterie kan zich vermenigvuldigen in een warmwatertoestel met een voorraadvat, zoals boilers en ketels, waarin de temperatuur lager dan 60°C is afgesteld. Een doorstroomtoestel (geiser) vormt geen risico.

Een luchtbevochtiger

Toestellen die met verneveling werken, houden een risico in. Het risico wordt kleiner als je de sproeiers van luchtbevochtigers wekelijks schoonmaakt en desinfecteert volgens de instructies van de leverancier.

Uitbraak van legionellose: hoe raak je besmet door Legionella?
© Getty Images

Een tuinslang

Als een tuinslang gedurende langere tijd in de zon blijft liggen, neemt de kans op groei van de bacterie toe. Laat daarom de tuinslang en het douche- en sproeisysteem na gebruik leeglopen. Vergeten? Spoel de tuinslang dat voldoende lang door met het uiteinde in een emmer water ondergedompeld om verneveling te voorkomen.

Op vakantie

In gebieden met hogere temperaturen bestaat er meer risico. Pas de aanbevelingen voor veilig douchen ook toe in je vakantieverblijf (camping, hotel, huurappartement, huis, boot, kampeerauto enzovoort). Een kampeerdouche (waterzak met doucheknop) die in de zon gehangen wordt, laat je best elke avond volledig leeglopen.

Uitbraak van legionellose: hoe raak je besmet door Legionella?
© Getty Images

Als een boot, caravan of kampeerauto langere tijd niet gebruikt wordt, is het beter om de boiler en de waterleidingen volledig leeg te laten lopen. Als extra voorzorgsmaatregel kun je gebruikmaken van chloor of andere desinfectiemiddelen om de leidingen door te spoelen. Uiteraard moet je daarna alles nog goed naspoelen.

Bron: Agentschap Zorg en Gezondheid

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content