Tropische ziekten terug van weggeweest
Muggenprikken die ernstig ziek maken of wormen die infecties verspreiden. Het zijn niet langer exclusief exotische ‘problemen’. Tropische ziekten die de afgelopen decennia quasi uitgeroeid leken in onze contreien hebben opnieuw de weg naar de lage landen gevonden. Het Antwerpse Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) vraagt op Wereldgezondheidsdag aandacht voor deze aandoeningen.
Tropische ziekten zoals malaria, bilharzia of knokkelkoorts worden alsmaar minder ’tropisch’. Door de klimaatverandering, de migratie, en de toenemende internationale handel duiken heel wat van deze aandoeningen opnieuw op in Europese landen. In een groot deel van Zuid-Europa zijn de voorbije jaren al verschillende gevallen gesignaleerd van onder meer malaria en knokkelkoorts. Hier en daar was er zelfs sprake van kleine epidemieën. “Een aantal van die insecten die ziekten overdragen zoals de tijgermug, is ook al in ons land gespot. Ook blauwtongziekte bij het vee toont aan dat het hier niet meer om hypothetische scenario’s gaat”, vertelt Bruno Gryseels, directeur van het ITG. Het ITG is een van de pioniers in het onderzoek naar behandelingen van deze infecties.
Welke tropische insecten ?
De tijgermug heeft haar normale biotoop in Azië maar afgelopen zomer werden verschillende exemplaren opgemerkt in de Antwerpse haven. De insecten waren meegereisd via een partij autobanden. Momenteel houden onderzoekers van het ITG de muggen nauwlettend in de gaten om na te gaan of ze ook onze winters overleven. De tijgermug is bepaald geen lieverdje. Deze mug staat bekend als verspreider van onder meer knokkelkoorts (dengue) en de Westnijlziekte die griepverschijnselen geeft en kan leiden tot hersenstoornissen.
Malariamuggen verspreiden de parasiet die malaria veroorzaakt. In 2013 klopten zo’n 250 Belgische reizigers met malariabesmetting aan bij het ITG. Er wordt volop gezocht naar nieuwe diagnostische testen en bestrijdingsmiddelen om de ziekte weer in te dijken.
Ook teken rukken op.In ons land en andere West-Europese landen zorgt vooral de zogeheten schapenteek voor onrust. Dit diertje kan de gevreesde ziekte van Lyme bij mensen overbrengen. Daarnaast is de hondenteek aan een stevige opmars bezig. Deze teek heeft het vooral gemunt op paarden.
Zandvliegen zijn nauwelijks zichtbaar met het blote oog. Deze minuscule beestjes hebben hun actiegebied uitgebreid tot Zuid-Europa. Een dertigtal soorten zandvliegen zijn besmet met de leishmaniaparasiet die de ziekte leishmania veroorzaakt bij mensen én dieren. Deze ziekte tast de huid en de slijmvliezen aan. Op termijn kan de ziekte ook de werking van verschillende organen verstoren.
Shistosomawormen zijn de boosdoeners achter kwalijke worminfecties zoals bilharzia. Dat deze ziekten zich niet altijd ver van ons bed bevinden, bleek vorige zomer nog. Wielrenner Chris Froome, winnaar van de Ronde van Frankrijk, bekende toen dat hij geruime tijd had af te rekenen met deze hardnekkige infectie. Mensen lopen de ziekte op door contact met besmet zoet water. Wormlarfjes dringen daarbij de huid binnen en veroorzaken zo een chronische infectie.