Tai chi, het perfecte evenwicht
In China worden de parken elke ochtend overrompeld door aanhangers van tai chi. Langzaam maar zeker laat ook het Westen zich verleiden.
Inhoud:
- Een keten van bewegingen
- De heilzame werking...
- De keuze van een meester
- De rol van de meester
- Het verloop van een les
Tai chi lijkt op een slow-motiongevecht rond een denkbeeldige tegenstander. Volgens de legende zou deze levens- en bewegingskunst dan ook ontstaan zijn uit de observatie van een gevecht tussen een vogel en een slang. De ene slaat zijn vleugels uit om aan te vallen, de andere plooit en wringt zich traag en behoedzaam in allerlei bochten om de aanval te ontwijken...
Een keten van bewegingen
Tai chi is een oude Chinese gevechtskunst. Vandaag is het echter niet meer de bedoeling de kracht te tonen, wel om een aaneenschakeling van bewegingen uit te voeren, alleen of in groep. De sleutelwoorden daarbij zijn: evenwicht, soepelheid, concentratie en controle.
In de loop van de eeuwen werden verscheidene scholen opgericht en telkens opnieuw werd de kennis overgedragen van meester op leerling. De stijl die in het Westen het meest verspreid is, heet Yang en kent een korte vorm (een keten van 24 bewegingen) en een lange (108 bewegingen).
De heilzame werking...
Het regelmatig uitvoeren van tai chi (twee tot drie keer per week) versterkt ons niet alleen op fysiek vlak maar ook voor onze mentale weerbaarheid is het een zegen.
... voor het geheugen en de concentratie
Het uit het hoofd leren van de aaneenschakeling van bewegingen is een prima oefening voor het geheugen dat op deze manier voortdurend wordt gestimuleerd. Op elk moment is een opperste concentratie vereist: voor de stand van de handen, de romp, het hoofd en de voeten, maar ook voor de verdeling van het gewicht over één of twee voeten en zo meer. Dit precisiewerk vergt een feilloze concentratie.
... voor de spiermassa
De afname van spiermassa (sarcopenie) die optreedt bij het ouder worden, kan afgeremd worden dankzij een niet te belastende, regelmatige fysieke activiteit. Op deze manier blijft de beoefenaar van tai chi langer autonoom dan wie weinig beweegt.
... voor een bewuster lichaamsgevoel
Met het hele lichaam bewegen, waarbij het gewicht voortdurend verplaatst wordt van het ene been naar het andere, zorgt ervoor dat de aanhangers van tai chi een betere controle uitoefenen op hun lichaam, wat hun zelfvertrouwen vergroot. “De mensen voelen zich één met de ruimte die hen omringt”, bevestigt de kinesitherapeute Marianne Vanden Broeck die al een jaar of twintig tai chi beoefent. “En wie zich lekker voelt in de ruimte rondom, is er ook minder bang voor.”
... als preventie tegen het vallen
Tai chi is ook aanbevolen als preventie tegen het vallen. Wie voortdurend met zijn evenwicht speelt, leert immers steeds beter zijn bewegingen controleren en heeft minder angst. Meerdere studies hebben het nut van tai chi op dit vlak aangetoond. Meer nog, ook de manier waarop je valt als dat dan toch eens gebeurt, wordt erdoor beïnvloed. “Op een dag gleed ik uit op een ijsplek”, vertelt Marianne Vanden Broeck. “Ik heb mezelf heel soepel laten vallen, zonder te proberen de val te verhinderen of af te remmen. Niets aan de hand!”
De keuze van een meester
Tai chi leer je niet uit een boekje of door een dvd te bekijken. Het aanleren van de aaneenschakeling van bewegingen, het spel van het evenwicht en de afstemming van de ademhaling op de bewegingen, het moet door een leraar worden begeleid. Verschillende verenigingen hebben een waaier van collectieve lessen voor alle niveaus.
“Want tai chi is toegankelijk voor iedereen”, legt Marianne Vanden Broeck uit. “Het is niet gevaarlijk, er is geen risico op blessures. Sommige leraars passen hun lessen aan hun publiek aan, andere verkiezen om heel strikt de traditionele werkwijze te volgen. Het is aan u om te zien hoe u zich erbij voelt en hoe het contact verloopt. Iedereen moet zich goed voelen en vertrouwen hebben. Het moet klikken tussen meester en leerling.”
Ook de grootte van de groep is belangrijk. Als er meer dan 12 of 15 leerlingen zijn, dan is het voor de leraar onmogelijk om alle fouten te zien en bij iedereen de bewegingen te corrigeren. Zeker bij beginnelingen is dit nochtans nodig.
De rol van de meester
Vanzelfsprekend is het aan te raden om tussen de lessen ook thuis te oefenen, om de opeenvolging van de bewegingen nog sneller onder de knie te krijgen en nog meer te genieten van de heilzame werking van tai chi. “Vanaf een bepaald ogenblik kunt u het zonder verdere lessen stellen. Dan kunt u de bewegingen thuis in uw eentje uitvoeren. Maar af en toe opnieuw een meester zien is altijd nuttig want slechte gewoonten steken snel de kop op. Een leraar merkt het meteen wanneer een hand te ver naar voren steekt, of de romp wat te veel naar achteren buigt.”
Het verloop van een les
De les begint gewoonlijk met enkele ontspanningsoefeningen om het ritme wat te vertragen en het lichaam voor te bereiden op de oefeningen.
Daarna is er het aanleren van de oefeningen zelf. Zij luisteren naar suggestieve namen als Pak vogelstaart, Witte ooievaar spreidt vleugels, Sla tijger,... Les na les wordt het aantal bewegingen uitgebreid met nieuwe en variaties op de gekende bewegingen, tot de leerling de hele keten onder de knie heeft. Dit kan één tot twee jaar duren, afhankelijk van de lessenreeks die wordt gevolgd. Beginnelingen kunnen starten met de korte vorm (24 bewegingen). Wanneer ze deze keten onder de knie hebben, kunnen ze – indien ze zich willen perfectioneren – de reeks hernemen maar met meer precisie zodat de bewegingen nog juister worden uitgevoerd.
Meestal eindigt de les opnieuw met enkele minuten relaxatie. “Overigens zijn de reacties van de leerlingen na een les zeer verschillend”, zegt Marianne Vanden Broeck. “Sommigen stromen over van energie, anderen zouden meteen in slaap kunnen vallen!”
Wat de kledij betreft is er geen probleem. “Losse en makkelijke kleding heeft iedereen. Wie dat wenst kan zijn sokken aanhouden maar er bestaan ook speciale tai-chischoentjes die gelijken op lichte, zwarte sandaaltjes met een zooltje in stof of in plastic.”
Voor meer informatie: www.taichi.be (tel. 051 40 57 34), www.taichi-belgium.com (tel. 02 672 01 52)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier