Stop de covid-klagers!

Het coronavirus heeft een gigantische impact op ons leven. Irritatie en angst zijn ons deel. Een gezondheidscrisis brengt niet bepaald het beste in mensen naar boven. Maar hoe ga je hier mee om?

We waren dat virus liever niet tegen het lijf gelopen, maar vandaag zijn we nog altijd tot elkaar gedoemd. En moeten we leren omgaan met de impact van Covid op ons dagelijks leven. Deze vijf vuistregels kunnen daarbij helpen.

1. EEN PRETBEDERVER PUR SANG

Van tal van leuke dingen uit de precoronatijd is het spontane, het zorgeloze eraf. Uit eten gaan, een film meepikken, een namiddag funshoppen, een citytrip: het gaat allemaal gepaard met veiligheids- en gezondheidsvoorschriften, als het al niet verboden is. Al die regels zijn noodzakelijk, maar behoorlijk deprimerend. Logisch dus dat je ze hartgrondig beu bent en het gevoel hebt dat je de situatie geen dag langer meer volhoudt.

Hoe zet je je daarover? Je kan niet doen alsof er niets veranderd is. Maar blijven zeuren en zaniken lost niets op. “Je hebt geen grip op deze crisis. Waarom dan energie verspillen aan mopperen?”, klinkt het bij dokter Claire-Anne Toubeau (arts en psychotherapeut). “Focus liever op het doel: uit eten gaan doe je vooral om tijd door te brengen met iemand, een museum bezoeken om je gedachten te verzetten. De mondmaskerplicht en dat je vooraf moet reserveren veranderen daar niets aan: vergeleken met de essentie zijn het details.”

Slaag je er door de hele context toch niet in om ervan te genieten? Zoek dan je geluk in andere dingen. “Aanvaard dat je ook plezier kan beleven aan andere bezigheden”, zegt Marilyn Merlo (psycholoog). “Knoop opnieuw aan met je interesses: welke hobby’s heb je nog nooit kunnen uitproberen?” Misschien is dit het moment om te starten met wandelen, schilderen, bier brouwen, brood bakken... “Het is niet helemaal hetzelfde, maar je kan er evenzeer voldoening uit halen.”

2. ZWARTKIJKERS ALOM

Jezelf vermannen is één ding. Er zijn ook nog de pessimisten rondom jou die eindeloos over corona doordrammen, mensen die panikeren, mopperaars en zeurpieten die hun mond maar open moeten doen om je humeur te verpesten. En van elke categorie zijn er helaas meer dan te veel.

Hoe leg je hen het zwijgen op? Zet allereerst de puntjes op de i. “Vaak denk je dat anderen wel zullen aanvoelen wanneer ze op de zenuwen werken, dat ze zelf zullen inzien dat jij geen zin hebt om mee te gaan in hun somberheid. Maar dat is zelden zo: ze zien niet wat er in jouw hoofd omgaat”, licht Marilyn Merlo toe. “Ben je het zat dat iemand almaar over corona praat of voortdurend tegen je zeurt? Dan moet je dat ook zeggen. Wees duidelijk, maar diplomatisch. Een doeltreffende manier om dat te doen, is in de ik-vorm praten in plaats van de je-vorm. Zeg dus niet ‘je werkt op mijn zenuwen’, maar wel ‘ik vind het niet fijn om het daar nu over te hebben, laten we over iets anders praten’. Dat wekt meer empathie op.”

Haalt deze aanpak niets uit, dan laat je die zwartkijkers beter tijdelijk links liggen. “Je kiest nog altijd zelf met wie je omgaat”, haakt Claire-Anne Toubeau in. “Aan sommige vrienden heb je in moeilijke tijden meer dan aan de mensen met wie je omgaat als alles goed gaat. Kies voor mensen die een deugddoende invloed op je hebben. Dat recht heb je.”

3. OP ELKAARS LIP

De lockdown, telewerk, geen of minder sociale activiteiten. Wordt jouw relatie/gezin ook zwaar op de proef gesteld omdat jullie veel nauwer dan normaal met elkaar moeten samenleven? Wie de voorbije maanden nooit zin heeft gehad om zijn/haar partner, tienerzoon of -dochter achter het behang te plakken, werpe de eerste steen!

Hoe bewaar je de vrede in huis? Het is een kunst die in onze samenleving zijn beste tijd heeft gehad, maar alles is een kwestie van compromissen sluiten. “Als jij af en toe alleen moet kunnen zijn om je weer goed te voelen, moet je kunnen aanvaarden dat ook je huisgenoten bepaalde behoeften hebben”, legt dokter Toubeau uit. “Maar als je het strategisch aanpakt, kan doorgaans 80% van ieders wensen worden ingewilligd.”

Laat al je huisgenoten uitleggen wat voor hen het minimum minimorum is om zich goed te voelen thuis. Eens dat uitgeklaard is, bouw je stapsgewijs verder: zolang iedereen zich hierin kan vinden en er een zeker evenwicht bewaard blijft, kunnen er extra eisen aan de lijst worden toegevoegd. “Dit systeem werkt goed met tieners, want ze hebben het gevoel dat er met hen rekening wordt gehouden, er naar hen wordt geluisterd.” Maar alle leeftijdscategoriën kunnen er baat bij hebben.

“Als je alles hebt uitgedokterd en vastgelegd, is plannen het sleutelwoord. Heb jij bekomen dat je elke dag recht hebt op X tijd voor jezelf, zorg dan dat al je huisgenoten weten wanneer ze je precies met rust moeten laten”, zegt Marilyn Merlo.

4. KNAGEND ANGSTGEVOEL

Wij mensen hebben een hekel aan onzekerheid. En aangezien het einde van de tunnel nog niet in zicht is, is het normaal dat je een vage angst ervaart, zeker als je tot een van de risicogroepen behoort. Je zou je voor minder thuis opsluiten, niet meer naar de winkel of op restaurant durven, of bang zijn om op je kleinkinderen te passen.

Hoe stel je jezelf gerust? Proberen om die angst gewoon van tafel te vegen, is geen goed idee. “Stel dat ik vraag om niet aan een roze olifant te denken. Wat is dan het eerste waar je aan denkt?”, vraagt Marilyn Merlo. “Met angst is het net zo: als je die probeert weg te duwen, blijft ze aanwezig en neemt ze zelfs toe. Gewoonweg even een pauze inlassen om jezelf te observeren en te erkennen dat je bang bent, kan je angst al wat temperen.”

Als je je angst analyseert, kan je ook je gedrag en je activiteiten daaraan aanpassen. “Heb je zin om naar buiten te gaan, om mensen te zien? Vraag je dan af wat er nodig is om je veilig te voelen. Met welke aanpassingen of in welke omstandigheden zou je je wél op je gemak voelen?” Je kan bijvoorbeeld met vrienden of familie een boswandeling maken, op veilige afstand van elkaar. Dat vergt hooguit een ietwat andere organisatie.

5. MASKERHATERS EN COMPLOTDENKERS

De coronacrisis is voor iedereen verwarrend. De kans is groot dat ook jij, bij gebrek aan eenduidige antwoorden van overheid en wetenschappers, op zoek bent gegaan naar informatie op het internet, waar het wemelt van de complottheorieën. De ergste doemdenkers – volgens een Franse studie vaak goed opgeleide vijftigplussers! -, menen dat het mondmasker er is om ons af te stompen en het virus een creatie is van Bill Gates, om via het vaccin een 5G-chip in te planten en een dictatuur te vestigen. Dit is toch onzin!

Kan je hen tot rede brengen? “Met mensen die met vragen zitten, kan je, ja moet je, in gesprek gaan”, vindt Julien Giry (doctor in de politieke wetenschappen, gespecialiseerd in complottheorieën). “Maar in discussie gaan met mensen die geloven in een complottheorie en er bijvoorbeeld van overtuigd zijn dat de farmaceutische industrie in deze crisis onder één hoedje speelt met de machtigen der aarde, is quasi onmogelijk. Volgens zo iemand ben jij hooguit een van die vele idioten die het complot dienen.”

Maar wil je in gesprek gaan met iemand die twijfelt, dan moet je die twijfel ernstig nemen. Check zonder vooroordelen samen elk van zijn/haar beweringen. Maak duidelijk dat sommige informatiebronnen niet betrouwbaar zijn. Best vermoeiend allemaal, want vaak “twijfelt de complotdenker aan alles, behalve aan het feit dat het om een complot gaat”, geeft de politicoloog mee. Blijkt hij/zij niet voor rede vatbaar? Keer dan terug naar stap 2: geef aan dat dergelijke discussie je niet interesseert. Heb je te maken met een mondmaskerhater? Leg dan uit dat je respect hebt voor zijn/haar standpunt, maar dat je ook respect vraagt voor het jouwe. En eis zo nodig dat hij/zij in jouw bijzijn wél een mondmasker draagt.