Schrijf je blij

Je hoeft geen grote roman te schrijven om de impact van het geschreven woord te voelen. Je gedachten aan het papier toevertrouwen kan al een wereld van verschil maken. Voor jezelf.

Een dagboek bijhouden, iets voor pubers met liefdesverdriet? Of voor het naïeve, onzekere filmpersonage Bridget Jones? Misschien. Feit is dat de films met een ietwat neurotische Renée Zellweger in de hoofdrol een happy ending hebben. Misschien net omdát de piekerende Jones haar diepste zielenroerselen neerpent.

Eerlijk met jezelf

“Ik geloof dat de meeste mensen wel weten wat ze nodig hebben om zich beter in hun vel te voelen. De voorwaarde om erachter te komen is eerlijk zijn met jezelf. Schrijven kan daar enorm bij helpen.” Trauma- en rouwtherapeut Joba Maréchal startte in volle coronacrisis Schrijfmoed op, online schrijfcursussen om tot meer zelfinzicht te komen.

“Ik noem mezelf geen schrijfcoach. Die leert je correct of creatief te schrijven. Ik ben therapeut en de methode die ik gebruik is je aan het schrijven zetten. Soms vinden we het moeilijk om ons verhaal eerlijk te vertellen aan een ander, omdat het te zwaar is, we de ander er niet mee willen lastigvallen. Maar jij blijft er wel mee zitten. Je piekert, het kost je energie, je kan er niet van slapen. Het opschrijven kan helpen. Papier oordeelt niet, het luistert en zegt niets terug. Elke gedachte, elke emotie mag er zijn.”

Therapeuten en psychologen vragen mensen wel vaker om een dagboek bij te houden. Het effect van je gedachtestroom op papier zetten werd in de jaren 80 en 90 uitgebreid onderzocht door James Pennebaker, een Amerikaanse doctor in de psychologie. Hij conclu- deerde dat mensen die iets traumatisch hebben meegemaakt hun emo- tioneel welzijn kunnen verbeteren door daar vier dagen op zeven 20 minuten per dag over te schrijven. Andere voordelen die aan therapeutisch schrijven, intuïtief schrijven, journalling,... worden toegeschreven zijn minder stress, een betere slaap, meer focus en een boost voor je zelfvertrouwen.

“Die 20 minuten die Pennebaker heeft afgebakend zijn belangrijk”, ondervindt ook Joba Maréchal. “Als je je schrijfsessie niet timet en het wordt emotio-neel heftig, zou je het opgeven, het zou je afschrikken. Die 20 minuten zijn net voldoende om je uit te dagen je gedachten en emoties verder uit te diepen. Maar daarna moet je afronden, weer tot de orde van de dag overgaan, en er pas de volgende dag op terug komen tijdens een volgende schrijfsessie.”

Aandacht

Het is dus niet de bedoeling je te ver-liezen in je emoties, wel om er elke dag 20 minuutjes aandacht aan te besteden. “Tijdens mijn schrijfcursussen viel het me op hoeveel mensen het afgelopen anderhalf jaar iemand of iets hebben verloren zonder afscheid te kunnen nemen. Dat verwerk je niet in een-twee-drie. Je kan proberen je emoties te verdringen door te gaan wandelen, te sporten, te drinken. Maar eigenlijk heeft dat verdriet aandacht nodig. Je moet daarom niet twee uur samen zitten wenen tijdens een groepstherapie. Maar elke dag 20 minuutjes, en dan weer verder met je dag.”

De therapeute raadt aan om zowel positieve als negatieve gedachten neer te pennen. “Het is leuk om te schrijven over positieve zaken: waarvoor je dankbaar bent, die goed zijn verlopen. Maar denk in een euforische bui ook aan wie het wat moeilijker heeft. En omgekeerd: als jij door rouw of verlies in een slechte periode zit, kan je daarover schrijven, maar eindig met een positieve noot. Die balans is belangrijk.” Voel je dat je dit niet alleen kan verwerken, zoek dan professionele hulp. Maar misschien kom je daar wel achter door te schrijven.

Tijdens zo’n schrijfsessie pen je een wit blad vol met de gedachten die op dat moment in je opkomen. Elke dag razen tot 60.000 gedachten door je hoofd. Dus springen je gedachten tijdens die 20 schrijfminuten van de hak op de tak, schrijf ze dan ook zo neer. “Wat je neerschrijft wordt achteraf door niemand gelezen, ook niet door jezelf. We zijn op school allemaal gedrild om mooi en foutloos te schrijven, met een inleiding, midden en conclusie. Wanneer je schrijft voor je emotionele gezondheid, om tot dieper inzicht te komen, mogen die regels overboord. Je mag fouten schrijven, halverwege een zin van onderwerp veranderen. Zo werken je gedachten ook. Het is confronterend en verhelderend om dat op papier te zien gebeuren. Je loost je emotionele shit op papier en nadien kijk je niet meer achterom. Verscheur het, verbrand het, leg het in de kast.” Al wat je nodig hebt is pen en papier, tenzij je liever een toetsenbord martelt met je hersenspinsels. Een simpel schrijfblok of kladschrift geven het signaal dat je fouten mag maken, eerlijk mag zijn.

Joba Maréchal: “Mensen kopen soms hele dure schriftjes waarin ze achteraf geen letter durven te schrijven omdat ze het te mooi vinden voor hun krabbels. Zonde. Er zijn tegenwoordig ook invulboekjes op de markt met inspirerende vragen om tot zelfinzicht te komen. Maar ook daar klieder je liever niet in. Wil je graag zo’n boekje invullen, oefen dan alvast door elke dag je gedachten in een kladschrift neer te schrijven. Het is niet moeilijk, maar net als sporten moet je het regelmatig doen om beter te worden. Na een tijdje zal je merken dat je zachter en milder wordt naar jezelf toe.”

Grotere ambities?

Heb je grotere ambities, zoals ooit een boek schrijven – velen dromen ervan, weinigen komen er echt toe – dan heb je baat bij dagelijkse schrijfsessies. Je maakt al kilometers, leert genieten van het schrijfproces, overwint je angst voor het gevreesde writer’s block omdat je durft neerpennen wat in je opkomt. “Een boek hoeft niet per se in de boekhandel te liggen, het kan ook iets persoonlijks zijn met foto’s, dat je enkel voor jezelf en/of je naasten laat afdrukken. Het hoeft niet groots te zijn. Het is vaak omdat we er iets te groot van willen maken dat het niet lukt”, besluit Joba Maréchal.