Revolutie op til in de behandeling van borstkanker
Borstkankerpatiënten die nood hebben aan radiotherapie krijgen die quasi altijd in ruglig. Baanbrekend Belgisch onderzoek heeft nu aangetoond dat deze behandeling veiliger en efficiënter kan in crawlbuiklig. De nieuwe techniek kan jaarlijks 20 levens redden en zware hartaanvallen en longschade voorkomen.
Zowat 7 op de 10 vrouwen krijgt na een borstingreep ook radiotherapie, wat de overlevingskansen sterk verhoogt. Traditioneel gebeurt dat in ons land maar ook elders in ruglig. Maar daardoor lopen ook hart en longen bestralingsschade op, wat op lange termijn kan uitmonden in longtumoren en hartaandoeningen. “Enkele decennia geleden hebben we de buiklig al uitgeprobeerd tijdens bestralingen. Bij die aanpak doken toen verschillende nadelen op”, vertelt Wilfried De Neve, professor radiotherapie (UZ Gent) die het onderzoek naar deze nieuwe ontwikkeling heeft geleid. “Vrouwen lagen toen in buiklig met beide armen boven het hoofd, de zogeheten duikpositie. Dat bleek qua comfort geen ideale positie en ook voor de precisie van de radiotherapie was dit niet evident. Wellicht het grootste nadeel was dat het technisch niet haalbaar bleek voor patiënten van wie zowel de borst, als de lymfeklieren moesten bestraald worden. Dat is ook de groep die de grootste stalingsdosis nodig heeft.”
Crawl
De zoektocht naar een alternatieve manier van bestralen waarbij hart en longen zoveel mogelijk gespaard bleven, leidde vervolgens tot het idee om de crawlbuiklig uit te testen. Net als bij de zwemslag lig je dan met een arm boven het hoofd en de andere naast het lichaam. Tijdens een zesjarig project van de Universiteit Gent, UZ Gent en het CHU Namur, werden de voordelen van deze bestralingsmethode uitgebreid onderzocht en vergeleken met de standaard ruglig.
“Die resultaten waren verbluffend. De stralingsdosis in buiklig op longen, hart, schildklier, slokdarm en op de andere zijde van de borst was beduidend lager. Patiënten hadden ook de helft minder kans om te overlijden aan longkanker of hartfalen dankzij deze innovatieve aanpak. Recente epidemiologische studies suggereren zelfs dat dit nog een erg conservatie inschatting is en dat werkelijke voordelen nog groter zijn.”
Therapietafel
Intussen werd ook volop gesleuteld aan een zo comfortabel mogelijk ondersteuningssysteem, waarbij de borst kan hangen en dus zo ver mogelijk verwijderd is van hart en longen, maar wel bereikbaar is voor gerichte bestraling. Die gespecialiseerde therapietafel is nu helemaal op punt gesteld. Naast het UZ Gent, waar de techniek als eerste werd toegepast, begint deze maand ook het Jules Bordet Instituut in Brussel ermee, gevolgd door het CHU Namur.
Nieuwe standaardtherapie
Professor De Neve is ervan overtuigd dat de crawlbuiklig zal uitgroeien tot de nieuwe standaardbehandeling bij borstkankerbestraling, in combinatie met andere vernieuwende methoden zoals de diepe ademhalingsstop. Dat is eveneens een in België bedachte techniek die werd uitgewerkt door dr. Vincent Remouchamps (CHU Namur) en die nu wereldwijd wordt gebruikt. Daarbij wordt patiënten aangeleerd om gedurende een korte tijd diep in te ademen en vervolgens de adem enkele seconden in te houden. Op dat moment verwijdert het hart zich even van de borst. Dat is het ideale moment om de straling toe te dienen met minimale impact op het hart.”
Obstakel
Ook vanuit andere oncologische centra groeit de interesse om de buikligtherapie toe te passen, al blijft de hoge investering in de therapietafels en de opleiding van het zorgpersoneel wel nog een mogelijk obstakel. Aan dat laatste komt Think Pink alvast tegemoet. Dankzij donaties en wervingscampagnes ondersteunen zij al jaren het onderzoek naar de crawlbuiklig . Om zoveel mogelijk patiënten toegang te geven tot de beste behandeling is de organisatie bereid om de komende 2 jaar de opleiding van het zorgpersoneel te financieren van Belgische centra die de overstap maken.