Psychologen zien nood aan psychologische ondersteuning van taskforce vaccinatie

Er is nood aan psychologische expertise binnen de federale taskforce vaccinatie die de grootschalige inentingscampagne de komende maanden moet begeleiden. Dat zegt de expertengroep Corona & Psychologie, die zelf een ruime bevraging begint van de bevolking.

Vandaag verloopt de communicatie van onderzoeksresultaten via het kabinet van federaal minister Frank Vandenbroucke. Maar om de vaccinatiecampagne, die nog maanden zal duren, goed te ondersteunen, is er nood aan een permanente vertegenwoordiging binnen de taskforce vaccinatie. Dat zegt motivatiepsycholoog Maarten Vansteenkiste (UGent) van het interuniversitaire samenwerkingsverband.

De expertengroep Corona & Psychologie verenigt 17 psychologen van verschillende universiteiten over gans het land. Ze analyseren de motivatie van de bevolking om zich te houden aan de coronamaatregelen en kondigen woensdag aan dat ze een nieuw onderzoek starten dat de vaccinatiebereidheid van de bevolking wil ontleden.

“Deze crisis is bij uitstek een crisis van gedragsverandering”, zegt Vansteenkiste. “We moeten ons gedrag duurzaam veranderen. Een vaccinatie is opnieuw een gedrag dat gemotiveerd moet worden.”

De laatste peiling geeft aan dat zowat 73 procent van de bevolking zich willen laten vaccineren, maar dat is geen definitief resultaat. “Er zou nog steeds wantrouwen kunnen groeien. Er kunnen logistieke problemen ontstaan of het vaccin kan een effect hebben waarop niet is geanticipeerd. De vraag is hoe we die motivatie voortdurend hoog kunnen houden.”

De expertengroep vindt het “evident” dat een vertegenwoordiger uit de groep wordt opgenomen in de federale taskforce vaccinatie. “Ons gedrag is de alfa en omega”, zegt de expertengroep over de verspreiding van de pandemie. “Dat wordt door niemand betwist, maar geen enkele gedragswetenschapper maakt deel uit van deze taskforce. Dit is onbegrijpelijk.”

Motivatiebarometer breidt uit

De motivatiebarometer, de gekende grootschalige bevraging van de UGent die in kaart brengt hoe gemotiveerd we zijn om de geldende coronamaatregelen na te leven, krijgt een opvolger en wordt uitgebreid naar Wallonië. De nieuwe studie zal meer precies peilen naar de vaccinatiebereidheid bij de bevolking.

“We willen de komende week onderzoeken welke de optimale voorwaarden zijn waaronder de bevolking gemotiveerd is om zich te laten vaccineren”, zegt professor Vincent Yzerbyt van UCLouvain. De onderzoekers roepen de bevolking op om open kaart te spelen over hun interesse in of weerzin tegenover de injectie. “Met de antwoorden van de bevolking kunnen we gericht advies geven aan beleidsmakers”, aldus Yzerbyt.

De expertengroep wil de klassieke motivatiebarometer geenszins afbouwen en verder peilen naar de motivatie bij de bevolking om de geldende coronamaatregelen na te leven. Dat blijft van cruciaal belang omdat experten veronderstellen dat een succesvolle vaccinatiecampagne pas eind dit jaar tot een definitief herwonnen vrijheid zou kunnen leiden.

In de tussentijd blijft de bevolking vatbaar voor ontmoediging en het negeren van de maatregelen. “Dit is niet louter een medisch-virologische, maar ook een psychologisch-motivationele crisis”, zegt professor Omer Van den Bergh. “Ons belangrijkste wapen in het bestrijden van de viruscirculatie is tegennatuurlijk gedrag zoals afstand houden en contact vermijden. Dat dient lang volgehouden te worden. Dat lukt maar met grote betrokkenheid en motivatie van de bevolking en die komt niet tot stand door alleen maar regels op te leggen en af te dwingen.”