Project met covid-19-speurhonden was een wetenschappelijk succes

Afgelopen week vond in Neerhespen (Vlaams-Brabant) de laatste training plaats van covid-19-speurhonden. De honden bleken zeer geschikt om het virus op te sporen, maar zullen in België niet ingezet worden.

Toen begin maart 2020 bekend werd dat er in de Parijse Faculteit Diergeneeskunde van Maison Alfort honden werden afgericht om covid-19 op te sporen, werd in België een wetenschappelijk project opgestart om na te gaan in welke mate speurhonden dragers van covid-19 konden onderscheiden van gezonde mensen.

Alle publieke instanties die met honden werken (Defensie, Brandweer, Federale politie, Civiele bescherming) bundelden de krachten om dergelijke testen te valideren. Alle honden die bij dit project betrokken waren, waren vooraf al opgeleid als speurhond, zij het voor andere geuren (explosieven, menselijke geur voor search & rescue). De UGent en de ULiège zorgden voor de wetenschappelijke ondersteuning.

Op basis van studies uit het buitenland landen werd beslist om met zweetstalen te werken. Zweetstalen bevatten immers geen virus, zodat mogelijke besmetting van de honden of bijkomende besmettingen van mensen (inclusief de hondenbegeleiders) vermeden kunnen worden.

De federale regering stelde in november 2020 een budget ter beschikking zodat in ziekenhuizen stalen konden worden verzameld en bewaard van coronapatiënten, om stalen te nemen bij PCR-bevestigde negatieve vrijwilligers, en voor scheikundige analyses om de vluchtige stoffen te bepalen die in het zweet van covid-19-dragers wordt uitgescheiden.

De proefpersonen droegen gedurende 30 minuten wattenballetjes in de lies en onder de oksel, waarna die stalen werden gebruikt om de honden te trainen.

Onder de deskundige leiding van Bart Meeus en Ellen Van Krunkelsven van de Directie Hondensteun van de Federale Politie hebben hondengeleiders van Defensie, Federale Politie en Civiele bescherming verschillende maanden dagelijks met hun honden getraind.

Wetenschappelijk succes

De studie gaf sneller resultaat dan verwacht. De speurhonden hadden na 10 weken training reeds een gemiddelde specificiteit van 98%, (slechts 2% vals positieven) en een gemiddelde sensitiviteit van 81% (slechts 19% vals negatieven) ontwikkeld.

Toen het voorziene budget op was, beslisten de trainers van de Federale Politie en de diverse hondengeleiders hun trainingen 1 dag per week verder te zetten op vrijwillige basis. Daarbij bleken de resultaten nog te verbeteren, en bereikten vandaag bijna 100% sensibiliteit en specificiteit. De honden konden zowel bij kinderen als bij volwassenen covid-19-infecties opsporen.

De verschillende varianten van covid-19 (Zuid-Afrikaanse, Britse en Indische) vormden geen probleem voor de honden. De coronahonden waren hierin heel efficiënt en moesten niet voor elke variant apart worden opgeleid.

Ook vaccinatie bracht de honden niet op een dwaalspoor: ze konden stalen van pas gevaccineerde personen (met verschillende beschikbare vaccins) steeds correct categoriseren.

Geen toepassing in ons land

De Task Force Testing benadrukte het belang en de interessante resultaten van deze studie, maar besliste dat het in de huidige omstandigheden niet wenselijk is om honden operationeel in te zetten, en dit om volgende redenen:

• Een studie wees uit dat 10% van de bevolking bang is van rechtstreeks contact met honden.
• De momenteel gevalideerde test met honden (de wattenbolletjes 10 minuten onder de oksel houden blijkt voldoende) biedt geen meerwaarde tegenover de huidige sneltesten die ook binnen de 10 minuten resultaat geven.
• De 6 gevalideerde honden hebben nog steeds andere taken zoals het speuren naar explosieven en de “search and rescue” van mensen.
• Het zou te lang duren om nieuwe honden af te richten om rechtstreeks op mensen te speuren.
• Er is op dit moment in België geen enkel juridisch kader voor de inzet van “Medical Detection Dogs”.

De stuurgroep zal nu verder alle onderzoeksgegevens verwerken en zal, zodra de resultaten van de chemische analyses binnen zijn, alles samenvatten in een wetenschappelijke publicatie.

Ondertussen zal de stuurgroep ook bekijken hoe er een wettelijk kader kan worden gecreëerd voor het gebruik en certificering van “Medical Detection Dogs” in het algemeen.