Preventieve bestraling prostaatkanker verhoogt kans op definitieve genezing

Mannen met prostaatkanker die een hoog risico lopen op uitzaaiingen naar de lymfeklieren, hebben baat bij een preventieve bekkenbestraling. Tot nu toe stond deze behandeling ter discussie maar nieuw onderzoek wijst uit dat dit de kansen op herstel effectief verbetert.

Bestraling wordt vaak ingezet bij de bestrijding van tumoren maar over preventieve bestraling om uitzaaiingen te voorkomen bij prostaatkanker, was tot voor kort controverse. Het ontbrak aan studies die het nut ervan wetenschappelijk konden hard maken. Een internationaal onderzoek geleid door specialisten van het UZ Leuven heeft daar nu verandering in gebracht.

Doelgroep

“Dat kankerexperts lang geen voordeel zagen in bekkenbestraling, was vooral het gevolg van een minder gunstige doelgroepselectie”, legt radiotherapeut-oncoloog prof. dr. Gert De Meerleer uit. “Bij patiënten met een laag risicopercentage op uitzaaiingen bleek uit studies uit Frankrijk en de Verenigde Staten inderdaad dat een preventieve bekkenbestraling amper nut heeft. Maar wie een hoog risico loopt (35 procent of meer) helpen we best wel met een preventieve bekkenbestraling, in combinatie met een hormoontherapie van 24 maanden.” Dat risico wordt bepaald op basis van het PSA-eiwit in het bloed en de agressiviteitsgraad van de tumor.

Bijwerkingen

“Zo’n preventieve bekkenbestraling verhoogt de kans op definitieve genezing significant en zorgt er bovendien voor dat minder patiënten aan prostaatkanker overlijden. Het is wel belangrijk om alle klierketens mee in het bestralingsveld op te nemen en niet te beperken tot de klierregio’s diep in het kleine bekken alleen. Met moderne bestralingstechnieken, die overal in België beschikbaar zijn, is de kans op het ontwikkelen van ernstige bijwerkingen beperkt.”

Protontherapie

Die nieuwe inzichten om hoogrisicoprostaatkanker aan te pakken, worden sinds begin dit jaar in de praktijk gebracht aan het UZ Leuven. Bij de onderzoekers leeft intussen de hoop om deze behandeling in de toekomst via protontherapie toe te passen. Dat is een innovatieve maar erg dure bestralingstechniek die veel verfijnder werkt en dus minder nevenschade veroorzaakt aan gezonde weefsels.

“Het is van groot belang om de stralingsdosis in het gezwel hoog genoeg te krijgen, terwijl we de bestraling van de omliggende gezonde weefsels zo laag mogelijk willen houden om ze maximaal te beschermen. Met protontherapie is dat mogelijk. Daarbij kunnen we gericht energiedeeltjes afvuren op een bepaalde diepte in het lichaam, die daar hun energie vrijgeven en vervolgens stilvallen. Bij de klassieke fotontherapie deint de stralingsdosis meer uit. Protontherapie is duurder, maar kan ook bij hoogrisicoprostaatkanker actief helpen om bijwerkingen te voorkomen. Dat is onze overtuiging, die we via verder onderzoek willen sterken. Om zo aan de overheid de meerwaarde te tonen en financiële ondersteuning te krijgen, zodat we in voor dit soort behandeling protontherapie als standaard zouden kunnen inzetten”, aldus De Meerleer.