Sinds begin dit jaar heerst er een mazelenepidemie in Wallonië, die al bijna 300 slachtoffers maakte. Meer dan 100 mensen kwamen in het ziekenhuis terecht met verwikkelingen, waaronder hersenvliesontsteking.

Maar ook elders in Europa worden uitbraken van mazelen gesignaleerd. Dat is onder meer het geval in Frankrijk, Duitsland, Italië, Polen, Roemenië, Zwitserland en Oekraïne. Belangrijk om weten als je naar deze regio's op vakantie gaat!

Mazelen is een ernstige en zeer besmettelijke - het volstaat met een besmet iemand in dezelfde ruimte te vertoeven - virale aandoening. De ziekte maakt nog steeds heel wat dodelijke slachtoffers, vooral bij jonge kinderen. In 2015 raamde de WHO het aantal sterfgevallen door mazelen op 134.200 in de hele wereld, ofwel 15 sterfgevallen per uur. De sterfgevallen zijn meestal te wijten aan complicaties van de ziekte: longontsteking, hersen- of hersenvliesontstekingen, blindheid en ernstige diarree.

Er bestaat geen behandeling voor dit virus. De enige oplossing is preventie: een veilig en doeltreffend vaccin dat de ontwikkeling van deze ziekte voorkomt.

Vaccinatie als preventie

Het vaccin tegen mazelen werd in 1985 ingevoerd in België. Het is doeltreffend en wordt in twee dosissen toegediend.

Dit vaccin behoort tot de zogenaamde 'levende' vaccins. Dat betekent dat het virus in sterk verzwakte vorm wordt toegediend, na een lange passage in een kweekcultuur, in specifieke omstandigheden. Na die specifieke groei ontwikkelt het virus de ziekte niet meer, maar induceert het een bescherming tegen diezelfde ziekte (door een zogenaamde immuunreactie).

Het kan echter niet worden toegediend aan patiënten met een verminderde immuunreactie (bijvoorbeeld mensen met leukemie of personen die behandeld worden met chemotherapie), noch aan baby's van minder dan 6 maanden oud. Zij blijven dus een weerloos doelwit in geval van een epidemie.

De WHO hoopte dat de mazelen uitgeroeid zouden zijn tegen 2010. Daarvoor moest voor beide dosissen een vaccinale dekking van 95 % worden gehaald, met andere woorden: 95% van de bevolking moest volledig gevaccineerd zijn met de 2 dosissen van het vaccin. In België werd de vaccinale dekking voor de eerste dosis op 95 % geraamd in 2015. Voor de tweede dosis zakte dat percentage echter tot 75 % in Wallonië en Brussel.

Vlaanderen blijft voorlopig gespaard van een mazelenepidemie, wellicht omdat de dekkingsgraad voor mazelenvaccinatie hoog genoeg is. Vorig jaar organiseerde de Vlaamse overheid nog een campagne die volwassenen opriep om hun vaccinatiestatus voor mazelen te controleren.

Waarom laat niet iedereen zich vaccineren?

De opstoot van mazelen die zich momenteel in diverse Europese landen voordoet, is een mooi voorbeeld van wat er gebeurd als de vaccinatiegraad onvoldoende hoog is. Vaccinatie is een individuele beslissing, maar de gevolgen gelden voor een hele gemeenschap waarin de meest weerloze mensen vaak de eerste slachtoffers zijn. Want wie gevaccieerd is, beschermt niet enkel zichzelf maar kan het virus ook niet langer verspreiden.

Helaas is niet iedereen overtuigd van de waarde van het veilige en zeer doeltreffende mazelenvaccin. Dat komt door de ongefundeerde geruchten die de antivaccinatiebeweging gretig verspreid via de sociale media. Helaas zaaien deze twijfel bij heel wat ouders van jonge kinderen, die daardoor hun kinderen niet of onvoldoende laten vaccineren... Met alle gevolgen vandien, voor de kinderen zelf en voor de mensen om hen heen.

Naar aanleiding van de Europese vaccinatieweek eind april zette het Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola 10 vooroordelen rond vaccinatie op een rijtje.

Hoe uit mazelen zicht?

De eerste symptomen zijn een griepachtig syndroom en hoge koorts, pijnlijke of ontstoken en rode ogen, hoesten en een lopende neus. Na enkele dagen ontstaat veralgemeende huiduitslag - rode puntjes over het hele lijf die aanvoelen als schuurpapier - en soms witte puntjes in het mondslijmvlies.

Mazelen is zeer besmettelijk: bijna iedereen die niet gevaccineerd is (of de ziekte niet heeft gehad) en in contact komt met een zieke (in de kinderopvang, op school, in de wachtruimte van arts of ziekenhuis), zal besmet worden. De ziekte wordt overgedragen via microscopisch kleine druppeltjes die worden uitgeademd en rondzweven in de lucht. Aangezien het virus enkele uren buiten het lichaam kan overleven, kan je ook besmet geraken door contact met voorwerpen (stoel, deurklink, enz.) waarop het virus aanwezig is.

Een zieke persoon is al besmettelijk zo'n viertal dagen voordat de huiduitslag optreedt, tot de eerste 3-4 dagen van de huiduitslag.

Geen typische kinderziekte

Mazelen wordt vaak aanzien als een typische kinderziekte. Ten onrechte, want vooral (jong)volwassenen lopen nog risico om de mazelen te krijgen. Bij mensen tussen 20 en 45 jaar, is namelijk de kans groot dat ze niet (of voldoende) gevaccineerd zijn en de ziekte ook nooit hebben doorgemaakt in hun kinderjaren.

Ben je geboren voor 1970 dan is de kans groot dat je de ziekte hebt doorgemaakt. Mazelen kwam toen nog courant voor en wanneer je de ziekte hebt doorgemaakt, ben je levenslang beschermd. Weet je echter zeker dat je nooit mazelen hebt gehad en niet gevaccineerd bent, dan laat je je best alsnog vaccineren. Vaccinatie is zeker aanbevolen als je naar landen reist waar nog veel mazelen voorkomen of wanneer er zich een mazelenepidemie voordoet. Ook wanneer je veel in contact komt met baby's (kleinkinderen), is vaccinatie zeker een aanrader.

Mensen tussen 20 en 45 lopen de meeste kans niet of onvolledig gevaccineerd te zijn. De kans dat ze de ziekte hebben doorgemaakt is ook veel kleiner, omdat mazelen in hun jeugd al veel minder voorkwam. Om je vaccinatiestatus te kennen waren er vroeger de kaartjes die je meekreeg bij de arts of het CLB wanneer je een vaccin kreeg en de boekjes van Kind & Gezin waarin alle vaccinaties opgetekend werden.

Tegenwoordig worden alle vaccins die door Kind & Gezin of door een CLB gegeven worden, geregistreerd. Ook de meeste huisartsen en kinderartsen registreren hun vaccinaties. Via de software Patient Health Viewer van de mutualiteiten kan je jouw vaccinatiegegevens raadplegen.

Sinds 1985 is het mazelenvaccin opgenomen is het basisvaccinatiescherm. De basisvaccinatie gebeurt op 12 maanden en het tweede vaccin wordt gegeven in het vijfde leerjaar (rond 10-12 jaar). Jongeren zijn dus meestal volledig ingeënt.

Sinds begin dit jaar heerst er een mazelenepidemie in Wallonië, die al bijna 300 slachtoffers maakte. Meer dan 100 mensen kwamen in het ziekenhuis terecht met verwikkelingen, waaronder hersenvliesontsteking.Maar ook elders in Europa worden uitbraken van mazelen gesignaleerd. Dat is onder meer het geval in Frankrijk, Duitsland, Italië, Polen, Roemenië, Zwitserland en Oekraïne. Belangrijk om weten als je naar deze regio's op vakantie gaat!Mazelen is een ernstige en zeer besmettelijke - het volstaat met een besmet iemand in dezelfde ruimte te vertoeven - virale aandoening. De ziekte maakt nog steeds heel wat dodelijke slachtoffers, vooral bij jonge kinderen. In 2015 raamde de WHO het aantal sterfgevallen door mazelen op 134.200 in de hele wereld, ofwel 15 sterfgevallen per uur. De sterfgevallen zijn meestal te wijten aan complicaties van de ziekte: longontsteking, hersen- of hersenvliesontstekingen, blindheid en ernstige diarree. Er bestaat geen behandeling voor dit virus. De enige oplossing is preventie: een veilig en doeltreffend vaccin dat de ontwikkeling van deze ziekte voorkomt.Het vaccin tegen mazelen werd in 1985 ingevoerd in België. Het is doeltreffend en wordt in twee dosissen toegediend. Dit vaccin behoort tot de zogenaamde 'levende' vaccins. Dat betekent dat het virus in sterk verzwakte vorm wordt toegediend, na een lange passage in een kweekcultuur, in specifieke omstandigheden. Na die specifieke groei ontwikkelt het virus de ziekte niet meer, maar induceert het een bescherming tegen diezelfde ziekte (door een zogenaamde immuunreactie).Het kan echter niet worden toegediend aan patiënten met een verminderde immuunreactie (bijvoorbeeld mensen met leukemie of personen die behandeld worden met chemotherapie), noch aan baby's van minder dan 6 maanden oud. Zij blijven dus een weerloos doelwit in geval van een epidemie.De WHO hoopte dat de mazelen uitgeroeid zouden zijn tegen 2010. Daarvoor moest voor beide dosissen een vaccinale dekking van 95 % worden gehaald, met andere woorden: 95% van de bevolking moest volledig gevaccineerd zijn met de 2 dosissen van het vaccin. In België werd de vaccinale dekking voor de eerste dosis op 95 % geraamd in 2015. Voor de tweede dosis zakte dat percentage echter tot 75 % in Wallonië en Brussel.Vlaanderen blijft voorlopig gespaard van een mazelenepidemie, wellicht omdat de dekkingsgraad voor mazelenvaccinatie hoog genoeg is. Vorig jaar organiseerde de Vlaamse overheid nog een campagne die volwassenen opriep om hun vaccinatiestatus voor mazelen te controleren. De opstoot van mazelen die zich momenteel in diverse Europese landen voordoet, is een mooi voorbeeld van wat er gebeurd als de vaccinatiegraad onvoldoende hoog is. Vaccinatie is een individuele beslissing, maar de gevolgen gelden voor een hele gemeenschap waarin de meest weerloze mensen vaak de eerste slachtoffers zijn. Want wie gevaccieerd is, beschermt niet enkel zichzelf maar kan het virus ook niet langer verspreiden.Helaas is niet iedereen overtuigd van de waarde van het veilige en zeer doeltreffende mazelenvaccin. Dat komt door de ongefundeerde geruchten die de antivaccinatiebeweging gretig verspreid via de sociale media. Helaas zaaien deze twijfel bij heel wat ouders van jonge kinderen, die daardoor hun kinderen niet of onvoldoende laten vaccineren... Met alle gevolgen vandien, voor de kinderen zelf en voor de mensen om hen heen. Naar aanleiding van de Europese vaccinatieweek eind april zette het Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola 10 vooroordelen rond vaccinatie op een rijtje. Mazelen wordt vaak aanzien als een typische kinderziekte. Ten onrechte, want vooral (jong)volwassenen lopen nog risico om de mazelen te krijgen. Bij mensen tussen 20 en 45 jaar, is namelijk de kans groot dat ze niet (of voldoende) gevaccineerd zijn en de ziekte ook nooit hebben doorgemaakt in hun kinderjaren. Ben je geboren voor 1970 dan is de kans groot dat je de ziekte hebt doorgemaakt. Mazelen kwam toen nog courant voor en wanneer je de ziekte hebt doorgemaakt, ben je levenslang beschermd. Weet je echter zeker dat je nooit mazelen hebt gehad en niet gevaccineerd bent, dan laat je je best alsnog vaccineren. Vaccinatie is zeker aanbevolen als je naar landen reist waar nog veel mazelen voorkomen of wanneer er zich een mazelenepidemie voordoet. Ook wanneer je veel in contact komt met baby's (kleinkinderen), is vaccinatie zeker een aanrader.Mensen tussen 20 en 45 lopen de meeste kans niet of onvolledig gevaccineerd te zijn. De kans dat ze de ziekte hebben doorgemaakt is ook veel kleiner, omdat mazelen in hun jeugd al veel minder voorkwam. Om je vaccinatiestatus te kennen waren er vroeger de kaartjes die je meekreeg bij de arts of het CLB wanneer je een vaccin kreeg en de boekjes van Kind & Gezin waarin alle vaccinaties opgetekend werden. Tegenwoordig worden alle vaccins die door Kind & Gezin of door een CLB gegeven worden, geregistreerd. Ook de meeste huisartsen en kinderartsen registreren hun vaccinaties. Via de software Patient Health Viewer van de mutualiteiten kan je jouw vaccinatiegegevens raadplegen.Sinds 1985 is het mazelenvaccin opgenomen is het basisvaccinatiescherm. De basisvaccinatie gebeurt op 12 maanden en het tweede vaccin wordt gegeven in het vijfde leerjaar (rond 10-12 jaar). Jongeren zijn dus meestal volledig ingeënt.