Maak komaf met snurken

Een op de drie tot de helft van de Belgen snurkt altijd. En dat kan de sereniteit tussen de lakens aardig op de helling zetten. Gelukkig is het arsenaal aan oplossingen voor luidruchtige slapers en hun geplaagde bedgenoten toegenomen.

Snurkers – permanente en occasionele samen – zijn vandaag al in de meerderheid en hun aantal neemt nog toe. Op zich vormt gewoon snurken meestal geen gezondheidsprobleem, maar het kan soms de voorbode zijn van slaapapneu. Bij een kwart van de dagelijkse snurkers is er sprake van apneu, waarbij de ademhaling meermaals onderbroken wordt, wat op termijn nefaste gevolgen heeft voor de gezondheid.

En dan is er natuurlijk de geluidshinder voor de bedpartner. Slapen naast iemand die elke nacht de decibels produceert van een stofzuiger die aanslaat, kan slopend zijn. Het zorgt bij de niet-snurker voor onderbroken nachten, vermoeidheid, irritatie, zelfs relatieproblemen. “Onderzoek heeft aangetoond dat voortdurend slaaptekort het risico op chronische aandoeningen doet toenemen. Vooral luide snurkers vormen een probleem, niet enkel voor de bedpartner, soms ook voor andere huisgenoten of de buren”, weet slaapspecialist prof. Johan Verbraecken (medisch coördinator Slaapcentrum UZ Antwerpen).

Waarom snurken we?

Waarom iemand snurkt is niet altijd even duidelijk. Bekende maar ook onverwachte oorzaken kunnen dit uitlokken. “Snurken komt op elke leeftijd voor, maar met ouder worden verslappen de spiertjes rond de keel, het zachte verhemelte en de huig. Dat geeft vernauwing en meer kans op trillingen. Ook alcohol en een te bourgondische levensstijl bevorderen snurken, want alcohol werkt spierontspannend, waardoor het weefsel tussen neusopening en stembanden sneller vibreert. Bovendien doet dit de bloedvaten uitzetten, waardoor neusschelpen en slijmvliezen zwellen. En rokers snurken vaker door hun chronisch gezwollen neusslijmvliezen.”

Op die manier werken ook allergieën snurken in de hand. Tijdens het pollenseizoen neemt snurken toe, maar wie kampt met huisstofmijtallergie kan het hele jaar rond luchtwegproblemen ondervinden. In het begin merk je hier weinig van, maar na verloop van jaren gaat het neusslijmvlies zozeer zwellen dat het tot permanent snurken leidt.” Overgewicht is wellicht een van de bekendste triggers. Wie zwaarlijvig is, heeft ook meer vetophoping rond keel en neus, wat voor vernauwde luchtwegen zorgt.

Man versus vrouw

Niet toevallig zijn mannen gevoeliger voor snurken dan vrouwen. Daar zit het mannelijke hormoon testosteron voor veel tussen. Dat leidt tot meer vetophoping ter hoogte van de keel. Hoe meer testosteron, hoe meer de zachte weefsels opzwellen. “Vrouwen hebben genetisch ook een ruimere keelopening dan mannen. Dat beschermt tegen snurken, maar vanaf de menopauze vervalt dat voordeel. Onze ademhaling wordt aangestuurd door het detecteren van verandering van zuurstof en CO2 via sensoren in het bloed. De gevoeligheid van die sensoren vermindert met de leeftijd en door een daling van het oestrogeenniveau. Precies wat er gebeurt na de menopauze.

Medicatie en positie

Neem je slaapmedicatie of spierontspanners, maar ook cortisone of bepaalde antidepressiva, dan is de kans groter dat je nachtrust niet geruisloos verloopt. Middelen die de spierspanning beïnvloeden kunnen snurken stimuleren. Daarnaast speelt ook de erfelijke aanleg. “Heb je van na-ture een vernauwde keelopening, een scheef neustussenschot of overbeet waarbij de onderkaak te veel naar achter staat, dan loop je ook meer kans.”

Bijna 7 op de 10 snurkproblemen zijn gelinkt aan de slaaphouding. Vooral ruglig is problematisch omdat het zachte verhemelte en de tong naar achter zakken, wat de keel vernauwt en bijna altijd tot snurken leidt. Zijlig is een betere optie. “Snurkers slapen ook best in een verhoogde positie (hoek van 35-40°). In je lichaam is er een continue verdeling van vocht. Leid je een zittend leven, dan loop je meer kans op vochtstapeling. Wanneer je ’s nachts volledig platligt, herverdeelt die vochtmassa zich en stroomt ze richting luchtwegen en neus, wat zwelling geeft. Door meer te bewegen overdag kan je dit ook al verhelpen”, adviseert prof. Verbraecken.

Snurken werkt trouwens nog meer snurken in de hand. “Tijdens het snurken ontstaan in het neusslijmvlies piepkleine wondjes, wat voor extra vochtophoping zorgt. Daardoor ga je nog meer snurken en krijg je nog meer microtraumata, met een vicieuze cirkel tot gevolg, tenzij je ingrijpt.”

De oplossingen

Dé magische oplossing die iedereen helpt bestaat niet. Je moet uitzoeken wat best werkt voor jouw specifieke snurkprobleem. “Een actieve levensstijl kan vaak al een groot effect sorteren. Door overgewicht aan te pakken, alcohol te mijden voor het slapen gaan, overdag te bewegen, te stoppen met roken en (indien mogelijk) met slaap- en kalmerende medicatie, kan het weer stil worden tussen de lakens. Sommige snurkers reageren ook goed op neussprays met nasale corticosteroïden die bedoeld zijn voor langdurig gebruik.”

Werkt dat onvoldoende, dan is er een hele rist handige hulpmiddelen die je kan dragen of aanbrengen voor je naar bed gaat. Neuspleisters voor op de neus en sperders voor in de neus vergroten de luchtdoorstroming door de neusgaten open te trekken. Zeker bij mensen met lakse neusvleugels werkt dat prima. Een kinband rond je hoofd ondersteunt je kaken waardoor je moeilijker via de mond kan ademhalen, wat de neusademhaling stimuleert en de kans op snurken verkleint. “Het is trial and error. Uittesten wat je verdraagt en wat werkt. Minder of geen wetenschappelijk bewijs is er voor alternatieve toepassingen zoals etherische olie of magische neusclips.”

Om ruglig te vermijden zijn er simpele trucs, zoals een tennisbal op de rug van je pyjama naaien of slapen met een rugzak vol kussens. “Dat werkt echt, maar de therapietrouw is laag en niet iedereen vindt het handig. Een alternatief is niet-ingrijpende positietherapie, waarbij je een antisnurkband draagt rond de borst met een sensor die je houding monitort. Telkens je op je rug draait, krijg je een trilsignaal om van positie te wisselen. Maar dit heeft natuurlijk weinig zin als je ook in andere posities snurkt.”

Onder het mes?

Een meer ingrijpende aanpak, die zowel bij snurkers als bij slaapapneu wordt ingezet, zijn snurkbeugels (MRA). Deze mondbeugels brengen de onderkaak subtiel naar voren. De diameter van de keel vergroot en dat geeft meer ruimte aan de bovenste luchtwegen en minder kans op gesnurk. Bij ongeveer 40% verhelpt MRA het snurken. “De beugels worden op maat van je mond gemaakt en bestaan uit twee plaatjes die over je tanden worden geschoven. Door dat maatwerk wordt dit goed verdragen, maar het is geen goedkope oplossing (1.100 euro) en enkel wie over een stevig eigen gebit en gezond tandvlees beschikt komt in aanmerking.” CPAP-therapie (600 euro) bij slaapapneu verhelpt ook snurken, maar pure snurkers komen niet in aanmerking voor terugbetaling.

Thermotherapie was een tijdlang een hype maar geeft wisselende of tijdelijke resultaten. Het principe is vrij eenvoudig: onder verdoving wordt een naald ingebracht in de neusslijmvliezen, het verhemelte en/of de tongbasis. Via trillingen en ioniserende effecten wordt de naald verhit, wat voor littekenvorming veroorzaakt in de keel. Dat zorgt voor een ingekrompen en stugger weefsel, wat minder makkelijk zal trillen en snurken.

De meest doortastende behandeling van hardnekkig snurken is een ingreep. “Het succes hangt af van waar het probleem zich situeert en lang niet iedereen is nadien volledig snurkvrij. Ligt de oorzaak bij een scheef neustussenschot, dan kan een correctie soelaas brengen. De klassieke snurkoperatie was tot voor kort UPPP, waarbij huig en amandelen worden weggenomen en het zachte verhemelte ingekort. Alle spiertjes eromheen worden weer opgespannen, wat het trillen doet ophouden. Recent werd een nieuwe, efficiëntere techniek (BRP) van deze ingreep op punt gesteld. Daarbij wordt een reconstructie uitgevoerd om het verhemelte te versterken, zonder dat er veel weefsel wordt verwijderd. Dit geeft betere resultaten, zowel bij snurken als bij apneu.”

Meer lezen? Johan Verbraecken en Wim Swinnen, Nooit meer snurken Houtekiet, 22,99 euro, isbn 9789089248985