Levende-nierdonatie onvoldoende ingeburgerd in België

Het nierdonortekort zou gedeeltelijk kunnen worden verholpen door gebruik te maken van levende donoren. De onwetendheid hieromtrent is echter nog groot.

Op 1 januari 2011 werden in Vlaanderen 4322 en in Wallonië 3219 dialysepatiënten geteld. In 2011 waren er 456 niertransplantaties en stonden 883 mensen op de wachtlijst in België. De wachttijd is ongeveer 3 jaar. De toename van de wachtlijst heeft o.a. te maken met de toename van het aantal dialysepatiënten en met het feit dat de aanvaardingscriteria om op de lijst te worden geplaatst, versoepeld zijn mede door het beschikbaar zijn van meer efficiënte geneesmiddelen tegen de afstoting.

Vaak krijgen nierpatiënten een nieuwe nier van een overleden donor. Het donortekort kan echter gedeeltelijk verholpen worden door gebruik te maken van levende donoren want een mens kan immers perfect functioneren met één nier. De resultaten van levende nierdonatie zijn ook beter dan die van een overleden donor: de levensverwachting van de patiënt verdrievoudigd bij levende nierdonatie en dit in alle leeftijdscategorieën en een nier van een levende donor gaat bijvoorbeeld haast dubbel zo lang mee als die van een overleden donor. Vaak gebeurt zo’n levende donatie tussen bloedverwanten omdat de kans op succes groter is. Een donatie kan echter ook gebeuren tussen partners of vrienden.

In België is het percentage transplantaties met nieren van levende donoren toegenomen van 3 % in 2001 naar 10 % vandaag. In vergelijking met Nederland en de Scandinavische landen waar meer dan 50 % van de niertransplantaties dankzij levende donoren gebeuren, zijn we aan een inhaalbeweging toe. Er blijft dus werk aan de winkel en sensibilisering blijft nodig.

Dr. Sennesael van het UZ Brussel: “De reden waarom levende donatie in België nog niet goed is ingeburgerd, is hoofdzakelijk omdat nog onvoldoende bekend is dat levende donatie een medisch gevalideerde en veilige procedure is bij zorgvuldig geselecteerde personen en de beste therapeutische optie voor patiënten met eindstadiumnierziekte”.

De onmiddellijke risico’s voor de donor zijn deze die verbonden zijn aan elke heelkundige ingreep (5 % kleine verwikkelingen zoals wondinfecties, 1,2 % majeure complicaties zoals diepe veneuze trombose of bloeding en 0,03 % kan op overlijden). Op lange termijn stellen de donoren zich meestal een hoop vragen de werking van hun resterende nier. Onderzoek heeft uitgewezen dat 90 % van de donoren met 1 nier een nierfunctie van meer dan 60% behoudt. De kans op hart- en vaatlijden (een belangrijke doodsoorzaak bij mensen met nierfalen) is dezelfde als bij de algemene bevolking.

Levende-nierdonatie heeft verschillende voordelen. Voor de acceptor kan bij levende donatie de ingreep optimaal gepland worden. Er kan een transplantatie plaatsvinden vóór een dialyse moet opgestart worden (pre-emptieve transplantatie). En niet onbelangrijk: de eerder genoemde betere patiënt- en ent-overleving.