Leven met een depressie: “Zingeving zoeken heeft mijn depressie helpen opklaren”

Een majeure vitale depressie. Die diagnose kreeg Els te horen toen ze in een diepe mentale put belandde na een rollercoaster van heftige gebeurtenissen rond haar 18de.

“Rond die tijd kreeg ik te horen dat ik wellicht nooit kinderen zou kunnen krijgen, als gevolg van een erfelijke medische aandoening. Zelfs met IVF werd dat quasi uitgesloten. Hoewel ik nog jong was, wist ik wel dat ik een kinderwens had. Toen dat toekomstbeeld plots werd onderuitgehaald, was dat een zware opdoffer. Kort voordien had ik ook een heel goeie vriendin verloren bij een auto-ongeval, toen we samen op weg waren naar school. Een andere vriendin had een zelfmoordpoging ondernomen en zelf was ik slachtoffer geworden van een verkrachting. Het nieuws over mijn onvruchtbaarheid dat daar nog eens bovenop kwam, bleek de druppel teveel. Achteraf bekeken lijkt het logisch dat ik de pedalen compleet kwijtraakte na zoveel trauma’s maar op het moment zelf had ik geen idee wat met mij aan de hand was.”

Doodswens

Uiteindelijk kwam Els terecht op een PAAZ-afdeling (Psychiatrische afdeling algemeen ziekenhuis), waar de psychiater zich geen raad wist met haar problematiek. “Aanvankelijk schreven ze mijn inzinking toe aan een late puberteitscrisis, wat natuurlijk nergens op sloeg.. Ik voelde toen een heel sterke doodswens maar wist niet waar die donkere gedachten vandaan kwamen. Daardoor begon ik alles in vraag te stellen. Studeren voor school lukte ook totaal niet meer, hoewel ik in mijn laatste jaar Latijn-Wiskunde zat en plannen had om naar de universiteit te trekken. Door die depressie kreeg ik ook rare gedachtenkronkels. Zo wilde ik nog heel graag mijn diploma halen voor mijn ouders. Zo zouden ze nog trots kunnen zijn op mij, na mijn dood, redeneerde ik. Heel bizar als ik daar nu op terugkijk. Uiteindelijk ben ik wel afgestudeerd en naar de hogeschool gegaan maar ook daar liep het door mijn depressie aanvankelijk mis.

Overactief

Tijdens mijn depressie bleef ik vaak nog min of meer functioneren. Het gekke bij mij is dat ik net overactief word tijdens mijn depressieve episodes. Ik ben dan zo onrustig dat ik niet in bed kan blijven en met van alles aan de slag ga. Dit mag je niet verwarren met een manie want ik was niet manisch-depressief. Maar door bezig te blijven werd ik minder geconfronteerd met hoe slecht ik me vanbinnen voelde. Mijn rusteloosheid strookte natuurlijk niet met het clichébeeld van een depressie, waardoor anderen en zelfs hulpverleners er zich vaak aan mispakten. Uiteindelijk ging ik dan zozeer over mijn grenzen dat ik bezweek en op de spoed belandde. In die periode is dat meermaals gebeurd, zonder dat duidelijk werd dat het om een onderliggende depressie ging. “

In de zoektocht naar oplossingen, werd het voor Els gaandeweg duidelijk dat haar klachten sterk samenhingen met een zingevingsproblematiek. “Aanvankelijk focusten hulpverleners zich vooral op het bestrijden van mijn symptomen zonder dat iemand echt doorvroeg naar wat er mogelijk gebeurd was met mij. Daardoor kreeg ik antidepressiva, die mij niet hebben geholpen. Integendeel die middelen vlakten mijn emoties helemaal af, waardoor ik helemaal niets meer leek te voelen. Uiteindelijk ben ik ermee gestopt en na een tweetal weken begon ik opnieuw te voelen. Heel veel verdriet en angst overspoelden mij. Niet meteen de leukste zaken maar ik was vooral blij dat ik weer in staat was tot voelen.”

Fertiliteit

Aan de oorzaak werd weinig gedaan tot ik terecht kon bij een psychologe die psychoanalyse deed. Dat heeft mij wel geholpen, in tegenstelling tot de meeste andere therapievormen die ik heb uitgeprobeerd. Daar werd wel gekeken naar oorzaken zoals mijn onvruchtbaarheid en mijn grote kinderwens. Uiteindelijk was de methode voor mij om uit die depressie te raken aan fertiliteit beginnen. Ik ben daar zo’n 12 jaar mee bezig geweesten hoewel dat geen kinderen opleverde, heb ik op die manier wel gewerkt aan wat ik nodig had. Door op zoek te gaan naar wat zingeving voor mij betekent, in combinatie met traumatherapie om het opgroeien in een onveilige thuissituatie te verwerken is mijn depressie uiteindelijk beginnen opklaren.”

Wachtverzachting

Vandaag is Els zelf actief als hulpverlener in de geestelijke gezondheidszorg en is ze pleegouder in wording. Daarnaast studeert ze psychologie en werkt ze een project uit rond wachtverzachting, een methode om mensen die op wachtlijsten staan binnen de geestelijke gezondheidszorg al wat ondersteuning te geven. “Ik geef onder meer schrijftherapie, iets wat mij tijdens mijn depressie erg geholpen heeft. Praten was voor mij lang geen veilige taal. Daardoor ben ik begonnen met mijn gevoelens neer te pennen en met schilderen om ze zo via die tussenweg van het papier uiteindelijk bespreekbaar te maken.

Kwetsbare hulpverleners

Samen met enkele anderen heb ik ook een actiegroep opgericht rond ervaringsdeskundige hulpverleners omdat het taboe op hulpverleners met een eigen kwetsbaarheid nog steeds immens groot is. Mijn ervaringen met depressie helpen mij vandaag om anderen daarin bij te staan. Vandaag ligt de focus al te vaak op het oplossen van een depressie, terwijl er meer moet gekeken worden naar de oorzaken waarom iemand depressief is geworden en dat aanpakken. Ik heb soms nog perioden dat het minder goed gaat en dat ik last heb van eenzaamheid sinds mijn partner gestorven is maar ik heb nu ook een netwerk van echte vrienden bij wie terecht kan. En ik weet wat ik moet doen als ik een dip voel naderen. Wat voor mij werkt is gezelschap opzoeken, een goeie babbel met mijn vrienden en rust nemen.”