Leven met diabetes: “Draag zorg voor jezelf, maar vergeet niet te leven!”

Zo luidt het motto van Serge Porcelius. Hij heeft de beperkingen die diabetes hem oplegt aanvaard, maar weigert zijn leven erdoor te laten bepalen.

Bij een onderzoek door de arbeidsarts kwam aan het licht dat Serge Porcelius – hij was toen 28 – aan diabetes type 2 lijdt. Vandaag treft diabetes bijna een miljoen mensen in ons land, al wordt bij 30% de diagnose naar verluidt niet gesteld. “Ik besefte wel dat ik veel water en cola dronk en na het eten slaperig was, maar ik stond daar verder niet bij stil”, vertelt de voormalige metaalarbeider. “Ik schreef dat toe aan vermoeidheid, want mijn job was fysiek erg zwaar.” Later vroeg een arts aan Serge of er kort voor de diagnose iets bijzonders was voorgevallen in zijn leven: soms wordt diabetes namelijk uitgelokt door een emotionele schok. “Ik heb het lichaam van mijn vader gevonden, die was overleden aan een bloeding. Misschien is mijn pancreas door die schok wel opgehouden met werken.” Behalve een familiale voorgeschiedenis – “mama had ook diabetes” – kampt Serge met overgewicht, de voornaamste risicofactor voor de ziekte.

Subtiel evenwicht

Na 15 jaar medicatie slikken, moest Serge insuline spuiten. Dat hormoon wordt aangemaakt door de pancreas, maar bij diabetespatiënten gebeurt dat in onvoldoende mate, waardoor hun lichaam suiker niet als brandstof kan gebruiken. Elke dag opnieuw moet een diabetespatiënt twee totaal tegengestelde situaties zien te vermijden: een te hoge bloedsuikerspiegel of hyperglycemie, een toestand die nadelig is voor de bloedvaten, en een te lage bloedsuikerspiegel of hypoglycemie, veroorzaakt door een te hoge dosis insuline, met mogelijks een ernstige malaise tot gevolg. “Vandaag heb ik alles min of meer onder controle. Maar omdat ik eet zonder te weten hoe mijn pancreas precies zal reageren, is het niet altijd evident om uit de gevarenzone te blijven”, legt Serge uit. “Ik heb het geluk dat ik een hypoglycemie altijd voel opkomen. Ik voel me dan koortsig, maar val niet plots als een blok neer, zoals bij sommigen gebeurt! En ik heb altijd snoepjes of een flesje cola op zak om mijn bloedsuikerspiegel tijdig op te krikken.”

Blijven genieten

Vijftien jaar geleden stopte Serge met roken, want dat is een extra risicofactor voor de cardiovasculaire complicaties die door diabetes kunnen optreden. “Ik was een kettingroker, maar ben van de ene op de andere dag gestopt. Ik heb mijn laatste pakje sigaretten helemaal opgerookt, mijn aansteker in een lade gelegd en sindsdien geen sigaret meer aangeraakt.”

Serge is een levensgenieter. Qua voeding lukt het dan ook niet altijd om even vastberaden te zijn. “Ik ben altijd vrij zwaar geweest, dat is al mijn hele leven een probleem. Godzijdank ben ik geen fan van taart en gebak!”

Inmiddels is Serge met pensioen. Hij kan nu vrijer omspringen met zijn tijd en tracht zijn maaltijden optimaal te spreiden over de dag, rekening houdend met zijn activiteit. “Mijn echtgenote kookt ’s middags en zet dan groenten, vlees en zetmeelhoudende producten op tafel. Dan kan ik in de namiddag nog voldoende bewegen, bezig zijn met mijn hobby’s of boodschappen doen, zodat ik energie kwijt kan. Ik ga ook geregeld fietsen. ’s Avonds eet ik dan een lichte maaltijd.”

Net als elke diabetespatiënt die aan de insuline zit, staat ook Serges dag in het teken van zijn bloedsuikerspiegel: die meet hij voor elke maaltijd en spuit vervolgens de juiste dosis insuline. Daarbij moet hij niet enkel rekening houden met zijn bloedsuikerwaarden, maar ook met wat hij nadien gaat eten. Er is dus weinig ruimte voor improvisatie. “Het is een heel gedoe, maar er zit niets anders op! Gelukkig heb ik mijn lichaam mettertijd almaar beter leren kennen. Ik weet intussen bijvoorbeeld dat, als ik witloof, broccoli of sperzieboontjes eet, er een hypo dreigt en ik dus minder insuline moet spuiten. Maar wat voor mij geldt, klopt niet per se voor iemand anders. Je moet jezelf dus goed in de gaten houden.”

Insuline spuiten

Wanneer Serge op restaurant gaat, geeft hij de voorkeur aan een buffetformule, zodat hij voor zichzelf een menu op maat kan samenstellen. “Ik let op, maar ik lééf wel! Dat moet ook, want anders vier je geen verjaardagen meer en doe je niks meer met kerst. Je mag ook niet té strikt zijn. Ikzelf ben bijvoorbeeld dol op pasta, wat voor een diabetespatiënt een ramp is! Dus volg ik al jaren het advies van mijn arts: ik eet één keer per week – nooit twee – een lekkere pastaschotel. Ik weet vooraf dat mijn bloedsuikerspiegel daags nadien te hoog zal zijn, maar ik weet ook dat het weer goed komt. Ik wil niet enkel en alleen aan diabetes denken. Je moet goed voor jezelf zorgen, maar je moet ook leven. Want weet je wat zo ellendig is: alles wat lekker is, is slecht voor de gezondheid.”