© gettyimages

Lang zullen we leven! En gezond ook

Je biologische klok terugdraaien klinkt als science-fiction, maar komt dankzij nieuwe revolutionaire inzichten en technieken binnen handbereik. Zelf kan je al heel wat doen om veroudering af te remmen.

“Veroudering werd tot nu toe altijd beschouwd als een onomkeerbare natuurwet waar je je maar moest bij neerleggen. Nu de wetenschap rond verjonging in een stroomversnelling is beland, komt daar verandering in. Steeds meer onderzoekers zijn hier volop mee bezig en we staan op de drempel van een doorbraak. Binnen dit en tien jaar verwacht ik dat er een middel komt dat onze biologische klok zal kunnen stoppen en mogelijk zelfs terugdraaien”, verzekert medisch antropoloog em. prof. Reginald Deschepper (VUB), die zich al jaren verdiept in dit onderzoek.

Het enorme belang situeert zich op gezondheidsvlak. Fysieke veroudering ligt immers aan de basis van een waaier van aandoeningen, zoals diabetes type 2, hart- en vaatziekten, kanker, dementie, oogaan- doeningen... “De geneeskunde focust zich vooral op het behandelen van al die individuele ziekten, maar door een stap eerder in dat proces in te grijpen en de grondoorzaken aan te pakken, de verouderingsprocessen, kunnen mensen langer in goede gezondheid leven.”

Dat veroudering niet onontkoombaar is, bewijzen andere organismen. “Verschillende diersoorten, zoals kreeften en walvissen, hebben niet alleen een veel langere levensverwachting, ze blijven bovendien gespaard van verouderingsprocessen waardoor ze tot net voor hun dood even sterk blijven met even goed functionerende zintuigen. Hoewel wij uiterlijk natuurlijk sterk verschillen, delen we best veel biologische processen met dieren en kunnen we er veel van opsteken.”

Is veroudering een ziekte?

Steeds meer wetenschappers, zoals de bekende Harvard bioloog en verouderingsexpert David Sinclair, definiëren veroudering intussen als een ziekte die we moeten behandelen, net zoals diabetes of hartziekten. “Die piste wordt voorlopig nog niet door de klassieke geneeskunde gevolgd, waardoor het in de VS bijvoorbeeld onmogelijk is om medicatie tegen veroudering op de markt te brengen, omdat het officieel geen ziekte is”, weet prof. Deschepper. Nochtans boomt wereldwijd de interesse ervoor.

De Nederlandse hoogleraar gerontologie Andrea Maier (VU Amsterdam) stelt vast dat er absoluut geen gebrek is aan investeringen in de vele onderzoeken die ze momenteel in de pijplijn heeft zitten. “Ik verwacht dat de geneeskunde de komende jaren zo evolueert dat we biologische veroudering bij de huisarts zullen kunnen meten en erop ingrijpen. We zijn ambitieuzer dan het louter uitstellen van ziekte. We willen ook manieren ontwikkelen waarmee mensen hun lichaam kunnen optimaliseren en zo lang mogelijk in de beste conditie houden. We moeten af van de controles waarbij de dokter opmerkt dat je suiker min of meer in orde is en jou vervolgens pas volgend jaar weer checkt. Je kan al veel meer ondernemen en het is belangrijk dat wetenschappers zich hierover uitspreken, aangezien er te veel kwakzalvers op dit terrein actief zijn.”

De voornaamste oorzaken van veroudering zijn intussen ontcijferd.

Waarom verouderen we?

De laatste jaren is men erin geslaagd om de voornaamste oorzaken van biologische veroudering te identificeren. Het gaat o.a. om factoren zoals DNA-schade, het korter worden van de telomeren (kleine stukjes DNA die bij elke celdeling verkorten), het verlies van immuniteit en verandering van het darmmicrobioom. David Sinclair is ervan overtuigd dat we vooral verouderen door zogeheten epigenetische veranderingen – veranderingen in de omgeving die invloed hebben op ons DNA. Daardoor ontstaat er een soort laagje bovenop het DNA, waardoor die informatie slecht leesbaar is voor onze cellen en die op hun beurt minder efficiënt worden.

“Vergelijk het met een cd met krassen. Het goede nieuws is dat dit omkeerbaar is en dat je die laag kan wegspoelen, waarna de informatie weer beschikbaar is. Bij muizen is intussen al aangetoond dat er een methode bestaat om dit DNA weer schoon te maken. Door het activeren van bepaalde genen blijkt het mogelijk om de biologische klok terug te draaien en muizen te verjongen. Dat opent mogelijkheden voor toepassingen bij mensen, maar hier is nog meer onderzoek voor nodig.”

Wagen of wachten?

Daarmee belanden we bij een van de vaakst gehoorde zinnen in de huidige strijd tegen veroudering. Heel wat veelbelovende middelen bevinden zich momenteel nog in een experimenteel stadium of zijn nog niet op grote schaal bij mensen getest. “De geneeskunde gaat daarbij uiterst voorzichtig te werk, wat natuurlijk positief is, maar soms wordt de toepassing van nieuwe vondsten daardoor afgeremd.” In die context situeert zich de opkomst van een nieuwe gemeenschap van biohackers, mensen die op eigen houtje alle mogelijke onderzoeken hierover volgen en die middelen al op zichzelf toepassen. “Biohackers en de klassieke geneeskunde staan anders tegenover het dilemma wagen of wachten. Voor de klassieke geneeskunde primeert de veiligheid van de behandeling, terwijl biohackers vooral wijzen op de risico’s van afwachten. Dan zet de biologische aftakeling zich sowieso door, met meer kans op ziekten.”

Wat doet de verouderingsexpert zelf?

“Ik doe aan yoga en krachttraining en verder gebruik ik vitamine D, K, magnesium en omega 3-vetzuren, maar niet continu, eerder als tijdelijke kuur. Daarnaast neem ik een NMN-supplement (nicotinamide mononucleotide), aangevuld met TMG (trimethyl-glycine), collageen en een hyaluronzuursupplement. Let wel: kies bij je online aankopen voor betrouwbare firma’s.”

Partner Content