Kwaliteitsindicatoren voor long- en rectumkanker: overlevingskansen stijgen

Meer dan vijftig Vlaamse ziekenhuizen maken hun kwaliteitsindicatoren voor longkanker en rectumkanker bekend op de website zorgkwaliteit.be. Naast de wil van die ziekenhuizen om transparant te zijn over hun zorgverlening, blijkt uit de metingen ook dat de overlevingskansen van longkanker- en rectumkankerpatiënten stijgen. Toch bestaan er nog significante verschillen.

Eerder werden al kwaliteitsindicatoren voor borstkanker gedeeld op zorgkwaliteit.be. Nu gaat het om de eerste kwaliteitsindicatoren voor longkanker, gebaseerd op metingen uit de periode tussen 2012 en 2016, en de geüpdatete kwaliteitsindicatoren voor rectumkanker, gebaseerd op metingen uit de periode tussen 2012 en 2017. Het betreft dus patiënten die minstens drie jaar geleden hun behandeling startten. De invloed van initiatieven die sinds 2016 en 2017 de zorgkwaliteit verbeterd hebben en de invloed van de recente medische innovatie kunnen bijgevolg niet afgelezen worden van de metingen.

Het is de eerste keer dat longkankerzorg in beeld wordt gebracht. Voor longkanker publiceren 53 ziekenhuizen procesindicatoren en resultaatsindicatoren, die respectievelijk de kwaliteit van de registratie van longkanker en de overlevingskans na longkanker in kaart brengen. Voor rectumkanker wordt de overlevingskans in kaart gebracht voor de periodes 2009 tot 2011, 2012 tot 2014 en 2015 tot 2017. In die laatste periode namen 51 Vlaamse ziekenhuizen deel. De resultaten van die drie periodes kunnen per ziekenhuis en over alle ziekenhuizen vergeleken worden.

Het valt vooral op dat het sterfterisico bij het merendeel van de deelnemende Vlaamse ziekenhuizen gelijkaardig is, maar bij een aantal ziekenhuizen telkens significant lager of net significant hoger ligt dan voor de gemiddelde Vlaamse longkanker- of rectumkankerpatiënt.

Meten is weten

“Deze resultaten zijn een belangrijke indicatie van de kwaliteitsvolle werking op dit vlak in de deelnemende ziekenhuizen en dienen beschouwd te worden als een uitgangspunt voor opvolging en verbetering, eerder dan voor vergelijking”, aldus prof. Dr. Jan Van Meerbeeck, longarts-oncoloog in UZ Antwerpen.

“Via deze kwaliteitsindicatoren wil Vlaanderen de kwaliteit van zorg in de ziekenhuizen in kaart brengen en voortdurend verfijnen”, zegt Vlaams minister Wouter Beke. “Op termijn moet het patiënten ook toelaten om aan de hand van deze informatie een meer doordachte beslissing maken over welk ziekenhuis zij verkiezen voor een bepaalde behandeling”, aldus minister Beke.

Gebruiksvriendelijkheid kan beter

Patiënten kunnen de resultaten reeds raadplegen, maar er zijn nog wat struikelblokken. Zo wil het Vlaams Instituut voor Kwaliteit van Zorg (VIKZ) meer kwaliteitsindicatoren opnemen, opdat patiënten een totaalbeeld kunnen krijgen van de zorgkwaliteit van de ziekenhuizen. VIKZ geeft eveneens toe dat de website gebruiksvriendelijker, toegankelijker en begrijpelijker moet worden. De website zorgkwaliteit.be zou tegen 2022 of 2023 ten laatste op punt moeten staan.

Belgische ziekenhuizen met zorgprogramma’s voor oncologische basiszorg, voor oncologie en voor anatomopathologie (laboratorium voor weefselstalen en vocht) zijn wettelijk verplicht om mee te werken aan kankerregistratie via Stichting Kankerregister, dat gegevens verzamelt, verwerkt, rapporteert en toegankelijk maakt. Het zijn die registraties die de basis vormen voor de kwaliteitsindicatoren.

Via het Vlaams Instituut voor Kwaliteit van Zorg (VIKZ) stellen meer dan vijftig deelnemende Vlaamse ziekenhuizen hun resultaten op die kwaliteitsindicatoren vrijwillig publiek beschikbaar op zorgkwaliteit.be.