Kan een bacterie ons helpen bij het afslanken?

Akkermansia municiniphila is de naam van het ‘beestje’ dat ruim een decennium terug ontdekt werd. De eerste testen waarbij deze bacterie als supplement aan mensen is toegediend, lijken aan te geven dat ze het risico op hart- en vaatziekten vermindert.

De Akkermansia bacterie is voor het eerst gevonden in 2004 door de Nederlandse microbioloog Willem De Vos van de Universiteit Wageningen. Samen met de Belgische prof. Patrice Cani (UCL) werd een biotech bedrijf opgericht toen bleek dat deze bacterie over bijzondere eigenschappen beschikte.

Verschillende onderzoeken bij muizen gaven al duidelijk aan dat de Akkermansia bacterie in staat was om diabetes type 2 en obesitas aan te pakken. Een gepasteuriseerde vorm van de bacterie bleek bij die dierenproeven nog beter aan te slaan. Verschillende risicofactoren voor cardiovasculaire ziekten zoals overgewicht, hypercholesterolemie, of insulineresistentie werden bij de muizen efficiënter bestreden, wat ook een gunstig effect had op hun gezondheid. De bacterie leverde de muizen bovendien een gezonder gewicht op. Gezien de toename van overgewicht bij mensen, maakte dit de bacterie zo mogelijk nog aantrekkelijker.

Placebo

Intussen is ook de eerste beperkte studie bij mensen met succes afgerond. Zo’n 32 vrijwillige deelnemers die een verhoogd risico liepen op hart- of vaataandoeningen waren hierbij betrokken. De participanten aan de studie hadden allen af te rekenen met obesitas, overgewicht of hadden problemen met insulineproductie. Drie maanden lang kregen ze ofwel een placebo, ofwel een levende Akkermansia bacterie of een gepasteuriseerde (dode) vorm toegediend als voedingssupplement.

Veiligheid

Eerste doel van deze studie was om aan te tonen dat de bacterie veilig en wel gebruikt kon worden bij mensen. Die test werd goed doorstaan. Daarnaast keken de onderzoekers na in welke mate de bacterie in staat was om de risicofactoren voor hart- en vaatziekten (dus overgewicht, insulineresistentie en hoog cholesterolgehalte) terug te dringen. Bij de placebo deelnemers waren deze risicofactoren alleen maar verslechterd tijdens de studieperiode, terwijl die bij de Akkermansia groepen minder toenamen en in sommige gevallen zelfs waren afgenomen. De bacterie zorgde er onder meer voor dat het gewicht licht daalde, ontstekingsfactoren verminderden en het cholesterolgehalte afnam. “Dat wil niet zeggen dat Akkermansia cardiovasculaire ziekten kan genezen, maar mogelijk wel dat het de risico’s kan verlagen”, meldt prof. De Vos.

Vervolgtesten

De gunstige resultaten moeten nu verder bevestigd en verdiept worden door een grootschalige vervolgstudie bij mensen. De onderzoekers hopen alvast om over zo’n twee jaar de bacterie ook echt als een voedingssupplement op de markt te kunnen brengen. Het ziet ernaar uit dat Akkermansia in de toekomst kan helpen om minder snel overgewicht te ontwikkelen. “Maar het is geen wondermiddel. Bewegen en gezonde voeding blijven altijd belangrijk”, aldus prof. De Vos.