Je ogen verdienen evenveel zonnebescherming als je huid

Genieten van de zon? Absoluut! Maar wel met de nodige bescherming tegen schadelijke uv-straling, ook voor je ogen. Die kan ook achter je zonnebril voor schadelijke weerkaatsing zorgen.

We weten dat we onze huid afdoende moeten beschermen tegen de zon, maar dat ook onze ogen bijzonder kwetsbaar zijn voor uv-straling, is minder bekend en dus stellen we ons vaak onbeschermd bloot. “De misvatting dat de zon in België niet zo’n kwaad kan, is nog wijdverspreid”, weet docent oogzorg Viviane De Vries (Odisee Hogeschool Brussel). “Bij een rondvraag bij de studenten optometrie bleek dat amper de helft consequent een zonnebril draagt in de zon. Terwijl zonnecrème en een zonnebril automatisch samen zouden moeten gaan.”

Ultravioletstraling (uv) heeft een kwalijke invloed op je ogen. Op korte termijn zorgt uv voor branderige, tranende ogen of hoofdpijn. Het hoornvlies kan na enkele uren in de zon ontsteken (keratitis), maar de gevolgen op lange termijn zijn ingrijpender. Die voel je pas na jaren. “De zon kan het netvlies en de macula permanent beschadigen. Dat werkt maculadegeneratie, de voornaamste oorzaak van slechtziendheid op latere leeftijd, in de hand. Ook cataract kan door zonschade vervroegd optreden. Op de dunne, gevoelige huid van de oogleden, waar je moeilijk zonnecrème kan aanbrengen, kan zonnebrand melanomen (huidkanker) veroorzaken. Zeker bij oogaandoeningen en na een recente oogingreep moet je je ogen extra beschermen tegen de zon.”

Hoe je ogen beschermen?

Een gewone zonnebril blokkeert de uv-straling die op je ogen schijnt, maar dat volstaat niet. Ook de uv-straling die via de zijkant of achter je zonnebril invalt en vervolgens via de binnenkant van het glas in je ogen of op je oogleden weerkaatst wordt, is bijzonder schadelijk. Dat werd de jongste jaren voldoende aangetoond en daar heeft de technologie intussen oplossingen voor gevonden.

“Om dit weerkaatsingseffect tegen te gaan, kan je opteren voor een zonnebril die langs de zijkanten dichtgemaakt is. Dat belet echter niet dat het zonlicht van boven op je bril invalt. Een meer doeltreffende en praktische oplossing is de binnenkant van je glazen uit te rusten met een uv-coating. Deze technologie absorbeert de invallende uv-stralen en voorkomt dat ze door reflectie binnenin je oog of op je oogleden terechtkomen. De uv-werende laag kan zowel op je zonnebril als op een gewone bril worden aangebracht. Want uv-straling is ook aanwezig op een bewolkte dag, in de schaduw en in alle seizoenen.”

Bescherming die bij je past

Brildragers kunnen opteren voor een zonnebril met aangepaste glazen en een uv-coating langs de binnenkant. Hou je het liever bij één bril, ga dan voor fotochromatische glazen. De nieuwe generatie verkleurende glazen werkt veel sneller en efficiënter dan vroeger. “Binnenshuis zijn deze glazen quasi kleurloos. Door de pigmenten in de glazen reageren ze feilloos op de lichtintensiteit. In de schaduw verkleuren ze lichtjes, in volle zon veranderen ze binnen een halve minuut in een zonnebril. Stap je nadien weer naar binnen, dan ontkleuren ze tegen hetzelfde tempo. Deze glazen zijn niet meer onderhevig aan temperatuurverschillen zoals vroeger. Maar om met de auto te rijden, is dit type glazen minder geschikt. De autoruiten blokkeren de uv-stralen, waardoor de brillenglazen onvoldoende verdonkeren en ze je niet behoeden voor verblinding.”

Wie lenzen draagt, combineert die in de zon best met een zonnebril. Contactlenzen beschikken over een uv-filter om je hoornvlies, kristallens en netvlies te beschermen maar dat volstaat niet. Bovendien blijven je oogwit en je oogleden blootgesteld.

Goedkoop of duur model?

Hoe betrouwbaar zijn de goedkope zonnebrilmodellen die je haast op elke straathoek vindt? “Als ze het CE-keuringslabel dragen, beschermen ze in theorie tegen de zon die recht op je ogen valt. Het cijfer tussen 0 en 4 dat na de CE komt, geeft de kleurintensiteit van de glazen aan. Hoe hoger, hoe beter de bescherming.

Wil je ook comfort en volledige bescherming van je ogen, dan ga je beter langs bij een specialist. Die kan op basis van je behoeften en levensstijl een bril met coatings of beschermlaagjes op maat samenstellen. Zo’n kwaliteitsbril kost wat meer maar met het juiste onderhoud (zie hierboven), gaat hij lang mee. Uv-stralen verslijten de glazen echt niet zo snel.”

Voor elke zonneactiviteit een oplossing

Slijt je uren achter het stuur, lees je liever in de zon of plons je af en toe in het water? Dan zijn dit de oplossingen op maat.

Autorijden/watersport. Voor wie frequent uren achter het stuur zit, zijn er polariserende glazen. Ze hebben een polariserende filter die je ogen beschermt tegen overbelasting door de constante reflectie van de zon. De filter houdt ook de schittering van de zon op een nat wegdek of op het water tegen, en verhoogt het comfort en de veiligheid. Een contrastfilter in de glazen verhindert dat je telkens je bril op en af moet zetten wanneer je door een tunnel rijdt. Zwemmen. In zee of in buitenzwembaden draag je best een gewone zwembril. Die sluit je ogen volledig af, wat ook helpt tegen chloor. Terug op het droge, ruil je je zwembril voor een zonnebril.

Lezen. Hou je van zonnebaden én van lezen, dan kan je een bril kiezen met glazen – al dan niet met correctie – die bovenaan donker zijn (tegen verblinding) en onderaan helder om te lezen. De binnenzijde van de glazen kan je laten behandelen met een uv-coating.