Is het nu hartfalen, hartstilstand of een hartaanval?

Met deze medische termen wordt vaak lukraak gejongleerd in de media, stellen specialisten vast. Waar schuilen nu de verschillen tussen deze veel voorkomende hartcondities?

Ze hebben alle drie met het hart te maken en we nemen de termen frequent in de mond maar deze drie – weliswaar gelinkte – hartaandoeningen zijn verder erg verschillend van elkaar. Hartfalen verwijst naar een vermoeid hart dat niet meer in staat is om ‘normaal te werken. De hartspier trekt minder krachtig samen. Daardoor kan er minder bloed worden gepompt naar de verschillende weefsels en organen. Dat heeft gevolgen voor het functioneren van het hele lichaam. Typische symptomen zijn kortademigheid, vermoeidheid en gezwollen voeten en enkels. Verschillende oorzaken kunnen aan de basis liggen: een hartinfarct, alcohol, hypertensie, ... Deze aandoening manifesteert zich geleidelijk aan, anders dan bij een hartaanval en een hartstilstand.

Bij een hartinfarct (of hartaanval) heeft een bloedklonter opeens een kransslagader volledig geblokkeerd. Als dit gebeurt in de buurt van de hartspier, zal het hart onvoldoende bloed en dus zuurstof aangeleverd krijgen. Dat deel van de hartspier dreigt daardoor af te sterven. Hoe langer deze situatie aanhoudt, hoe groter de schade die wordt aangericht. Een beschadigde hartspier kan nadien immers leiden tot hartfalen. ‘Time is muscle’ luidt de boodschap hier: ofwel hoe sneller er ingegrepen wordt en de kransslagader weer wordt opengemaakt, hoe meer hartspier er gered kan worden. Elke minuut telt.

Reanimeren

Een hartstilstand (ook wel plotse dood genoemd) is dan weer het gevolg van een hartritmestoornis waardoor het hart plots ophoudt met werken en er dus geen zuurstof meer door het lichaam wordt gepompt.

Het hart staat meestal niet helemaal stil maar de hartkamers trillen snel en chaotisch waardoor de bloedsomloop tot stilstand komt. Dat is een acute levensbedreigende situatie want al na 4 à 6 minuten sterven er hersencellen af door zuurstoftekort. Onmiddellijk reanimeren, en indien mogelijk een automatische defibrillator inzetten is dan een must. Een plotse hartstilstand is onvoorspelbaar en kan verschillende oorzaken hebben, waaronder ... jawel hartfalen of een hartinfarct.

Om de kennis over hart-en vaatziekten beter bekend te maken, bereidt de Belgian Heart Rythm Association (BeHRA) een Week van het Hartritme voor rond het thema hartstilstand of plotse dood. Elke dag krijgen gemiddeld 30 Belgen hiermee af te rekenen. Bij gebrek aan gepaste hulp overleven gemiddeld amper 2 mensen dit incident. Eind mei volgen er infosessies, EHBO initiaties en andere workshops om zoveel mogelijk mensen vertrouwd te maken met de kneepjes van het reanimeren.