© GETTY IMAGES

Hoge bloeddruk aanpakken

Een kwart van de bevolking heeft een te hoge bloeddruk. Met een nauwgezette diagnose en een individuele aanpak hou je deze silent killer onder controle.

Doorgaans zijn er geen symptomen en blijft hypertensie onopgemerkt. Maar net als andere risicofactoren – diabetes, obesitas, te veel cholesterol... – vergroot ook een te hoge bloeddruk je risico op hart- en vaatziekten, zoals een hartaanval of beroerte (CVA).

“Een kwart van de mensen die aan hypertensie lijden, weet dat niet”, zegt professor Jean-Marie Krzesinski (hoofd afdeling nierziekten, UZ Luik). Het is dus verstandig om vanaf 40-45 jaar geregeld je bloeddruk te (laten) checken, zeker als je andere cardiovasculaire risicofactoren vertoont of hypertensie in je familie voorkomt. Maar je bloeddruk meten is niet zo eenvoudig. De druk in je slagaders verschilt immers naargelang het tijdstip van de dag, je emoties... Zo heeft een op de vier patiënten bijvoorbeeld last van wittejassenhypertensie: hoge bloeddruk uitgelokt door de stress van het doktersbezoek. “Maar ook het omgekeerde komt voor: patiënten met een normale bloeddruk die toch hypertensiesymptomen vertonen. Ze lijden bijvoorbeeld aan milde nierinsufficiëntie of hebben last van een beklemd gevoel door een verdikking van de linkerhartkamerwand. Er is dan sprake van gemaskeerde hypertensie: de bloeddruk schiet bijvoorbeeld ’s nachts de hoogte in, maar is tijdens het doktersbezoek normaal.”

Of de aandoening nu onder- dan wel overschat wordt, ze is moeilijker te diagnosticeren dan je denkt. “De hamvraag luidt: is je bloeddruk permanent verhoogd? Om dat te achterhalen, moet je thuis zelf je bloeddruk meten of een 24-uursmeting laten uitvoeren”, aldus prof. Krzesinski. Dat thuis meten doe je best een week lang, vier keer per dag: twee keer ’s ochtends bij het ontbijt, twee keer ’s avonds bij het avondeten. Op basis van de waarden van de laatste zes dagen – de eerste dag is een testdag – worden dan je gemiddelde waarden berekend. Een 24-uursmeting gebeurt meestal met een holter in het ziekenhuis. Je doet gewoon wat je anders doet, terwijl het apparaat zo’n 60 keer gespreid over 24 uur automatisch je bloeddruk meet.

Zet hypertensie een hak

  • Spring behoedzaam om met zout – max. 6 gram per dag -, ook in kant-en-klaargerechten, charcuterie,...
  • Verhoog je kaliuminname. Zet linzen, bananen, aardappelen, peterselie en pure chocolade op het menu.
  • Drink niet te veel alcohol. Een glas maximum per dag voor een vrouw, twee voor een man.
  • Beweeg minstens 20 tot 30 minuten per dag. Wandelen, fietsen, tuinieren... Alles helpt.

Wanneer behandelen?

Wanneer je hart samentrekt, bekom je de systolische druk of bovendruk, wanneer je hart ontspant de diastolische druk of onderdruk. Doorgaans is er sprake van hypertensie bij waarden hoger dan 140/90 mm Hg. Niettemin streef je beter naar lagere waarden: 120/80 mm Hg is ideaal.

Maar deze cijfers volstaan niet om je risico in te schatten en evenmin om uit te maken of een behandeling nodig is. “Ligt je bloeddruk een tikkeltje boven de ideale waarden – 135/85 bijvoorbeeld – dan kan je eerst proberen gezonder te eten en te leven, en nagaan welk effect dat heeft op je bloeddruk”, legt de specialist uit. Maak werk van stressmanagement, sport geregeld, beperk je zoutinname, eet meer fruit en groenten... Allemaal maatregelen waarmee je je bloeddruk al behoorlijk kan doen zakken.

“Volstaan die niet, dan moet je arts inschatten welk risico je loopt indien je geen medicatie krijgt en je bloeddruk dus verhoogd blijft. Je arts zal daarbij rekening houden met parameters zoals je leeftijd, of je rookt, aan diabetes lijdt, een verhoogde cholesterol hebt, enz.”

Zit je fors boven de aanbevolen waarden, dan zullen gezonder eten en leven niet volstaan: je zal medicatie moeten slikken. “Medicatie doet je bovendruk met 10 mm Hg dalen en je onderdruk met 5 mm Hg. Bij een bloeddruk van 160/100 heb je vaak al twee geneesmiddelen nodig, terwijl bij 150/95 één enkel geneesmiddel kan volstaan”, licht Krzesinski toe.

De stofjes die doorgaans worden ingezet om de bloeddruk naar beneden te krijgen zijn de zogeheten RAS-remmers, die je bloedvaten verwijden, in combinatie met ofwel een diureticum (vochtafdrijver) ofwel een calciumantagonist, die de spiertjes in je bloedvatwand minder doet samentrekken. “Treden er geen bijwerkingen op, dan kan je arts na twee of drie weken de dosis eventueel nog verhogen met het oog op het best mogelijke resultaat. Heb je al geruime tijd hypertensie, dan zal je even moeten wennen aan een lagere bloeddruk. Heb je al een zekere leeftijd, dan moet bijvoorbeeld worden nagegaan hoe het met je bloeddruk gesteld is als je rechtop staat, om te vermijden dat je bloeddruk te sterk daalt wanneer je van houding verandert. Het streefdoel is om je bloeddrukwaarden in drie tot vier maanden tijd weer normaal te krijgen.”

Medicatie is enkel efficiënt als je ze met de grootst mogelijke regelmaat en op het meest aangewezen moment van de dag neemt. “Uit veel farmacologische studies blijkt dat het belangrijk is om het tijdstip waarop je je medicatie slikt – ’s ochtends of ’s avonds – af te stemmen op de manier waarop je stofwisseling met geneesmiddelen aan de slag gaat. Vroeger werd er vaak op aangedrongen om alle medicijnen ’s ochtends te nemen, omdat je ze dan niet vergeet. Vandaag wordt geopteerd voor een aanpak op maat van elke patiënt.” De strijd tegen hypertensie is nu dus ook een kwestie van opperste precisie.

Praktisch

Welke bloeddrukmeter kiezen?

Een apparaat om zelf je bloeddruk te meten koop je het best in de apotheek of een winkel voor medische hulpmiddelen. “Toestellen uit de supermarkt of die online worden verkocht zijn vaak niet klinisch gevalideerd. Bovendien kan je bij die aankoop wel wat raad gebruiken, bv. over de maat van de manchet, die afgestemd moet zijn op je lichaamsbouw”, geeft prof. Krzesinski mee. Vermijd ook polsbloeddrukmeters: die zijn minder betrouwbaar.

Hoe je bloeddruk meten?

Zoek een rustige plek, ga op een stoel zitten, je rug tegen de rugleuning, en meet je bloeddruk altijd op hetzelfde moment van de dag. “Je kan je bloeddruk bijvoorbeeld elke maand een week lang monitoren, de waarden noteren en ze bij een volgende bezoek aan je huisarts voorleggen.” Die kan dan de behandeling bijstellen indien nodig. Er bestaan ook geconnecteerde bloeddrukmeters waarmee je de meetresultaten via een app op je smartphone opslaat of rechtstreeks naar de dokter doorstuurt.

Meer op liguecardioliga.be

Partner Content