Listeriose wordt gewoonlijk gediagnosticeerd wanneer een bacteriële cultuur. © Getty Images/iStockphoto

Hoe gevaarlijk is Listeria?

Leen Baekelandt
Leen Baekelandt Journaliste Plusmagazine.be

Na Aldi roept ook Albert Heijn vlees terug dat mogelijk besmet is met Listeria. Waar gaat het precies om en hoe gevaarlijk is de besmetting?

Waar gaat het om?

Enkele dagen geleden raakte bekend dat de voorbije twee jaar 20 mensen in Nederland besmet zijn geraakt met de listeriabacterie via vleeswaren van Offerman. Drie van hen zijn overleden en een vrouw heeft een miskraam gekregen door de besmetting. Offerman riep donderdag alle gesneden en verpakte vleeswaren terug die in de vestiging in Aalsmeer werden geproduceerd. In België riep daarop Aldi uit voorzorg de gebraden rosbief van het merk Délifin terug. Albert Heijn reageerde aanvankelijk niet, maar komt nu ook met een terugroepactie voor de voorverpakte gesneden vleeswaren van het merk WAHID.

Hoe geraken mensen besmet?

Listeria komt overal in de natuur voor. Er zijn meerdere soorten listeria. Van één soort, Listeria monocytogenes, kun je ziek worden. Deze bacterie kan listeriose (een voedselinfectie) veroorzaken. De kans op besmetting met listeria is erg klein.

Listeria komt het meest voor in levensmiddelen van dierlijke oorsprong. Maar ook plantaardige producten kunnen ermee besmet zijn. Risicoproducten zijn vooral langdurig gekoeld bewaarde producten die zonder verhitting worden gegeten.

Gerookte vis, zachte schimmelkazen en gekookte, gesneden vleeswaren worden het meest in verband gebracht met listeria. Andere risicoproducten zijn overige vleeswaren, gekoelde paté, hotdogs, gekoelde sandwiches en koelverse kant-en-klare gerechten zoals rauwkostsalades.

Listeria vermenigvuldigt zich goed in een vochtige omgeving, maar overleeft ook droge omstandigheden en in de diepvries. In tegenstelling tot andere bacteriën kan listeria groeien in een koud en vochtig klimaat zoals de koelkast. De temperatuur is wel van invloed op de groeisnelheid. Bij 4 °C groeit listeria minder hard dan bij 7 °C.

Wie loopt risico?

Bij gezonde mensen met een normale afweer kan de ziekte zonder klachten verlopen of met milde griepachtige verschijnselen. Na besmetting met listeria duurt het 1 tot 90 dagen tot er klachten ontstaan. Doordat het zo verschilt wanneer de infectie tot uiting komt, is het vaak lastig om de oorzaak van de voedselinfectie te achterhalen.

Bij risicopersonen kan de voedselinfectie veel ernstigere gevolgen hebben en zelfs tot de dood leiden.

Risicopersonen zijn:

  • immunodepressieve patiënten (kankerpatiënten, diabetici, mensen onder behandeling met immunosuppressiva)
  • oudere mensen
  • zwangere vrouwen (de bacterie kan via de placenta de ongeboren vrucht bereiken en tot een miskraam leiden).

Hoe kan jet het risico op besmetting beperken?

De Hoge Gezondheidsraad heeft in 2016 een lijst gepubliceerd met voedingsmiddelen die risicopersonen moeten vermijden:

  • verse kaas (mascarpone...) en zachte kaas (brie...) op basis van rauwe of gepasteuriseerde melk
  • gekookte charcuterie (voorverpakt of voorgesneden)
  • koude gerookte vis
  • gesneden en voorverpakte bladgroenten (sla, kruiden, spinazie)
  • kiemgroenten
  • gesneden en voorverpakte meloen of fruitsalade met meloen
  • rauw vlees en rauwe vis
  • salades voor broodjes op basis van mayonaise (kip en curry, vleessalade, zalmsalade enz.)
  • voorverpakte belegde broodjes of maaltijdsalades (met gekookte ham, gerookte zalm, zachte kaas, enz.)

Het is ook belangrijk:

  • om regelmatig de koelkast schoon te maken
  • geen vervallen voedingsmiddelen te eten
  • zich ervan te vergewissen dat de temperatuur van de koelkast laag genoeg is (<4°C)
  • voedingsmiddelen correct te wassen
  • een goede hygiëne in acht te nemen bij de bereiding van voedingsmiddelen

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content