Een jetlag na onze vakantie, dat kennen de meesten onder ons wel, maar wist je dat Belgen nu erg vatbaar blijken voor een ander type vermoeidheidskater? Ze hebben namelijk last van een sociale jetlag. De effecten hiervan kunnen zelfs erger zijn dan bij een gewone jetlag, aangezien een sociale jetlag dezelfde gevolgen kan hebben op het lichaam, maar veel langer aanhoudt omdat deze niet weggaat zolang je het verkeerde dag- en nachtritme aanhoudt.

Onze interne biologische klok (ons circadiane ritme) is afhankelijk van externe prikkels, waarbij licht een cruciale rol speelt in het behouden van een gezonde en gebalanceerde biologische klok. Vroeger waren de biologische klokken van de mens afgestemd op het opkomen en ondergaan van de zon. De Wereldgezondheidsorganisatie geeft nu echter aan dat we tot wel 90% van onze tijd binnenshuis doorbrengen. 60% van de Belgische respondenten geeft in een recente globale YouGov enquête* aan dat ze minder dan een uur per dag buitenshuis spenderen. Daardoor kunnen onze biologische klokken in de war raken, omdat ze geen aanwijzingen meer krijgen waarop ze zich kunnen baseren om aan te geven dat het bedtijd is. Op lange termijn kan dit een groot effect hebben op ons circadiane ritme.

Variatie met de seizoenen

De sociale jetlag verandert mee met de seizoenen. Vaak worden de klachten erger in de winter. De start van de zomertijd heeft de grootste impact: we moeten opstaan wanneer het nog donker is, terwijl we net gewend waren aan de langere dagen. Het kan tot maar liefst een week duren voor we gewend zijn aan deze verschuiving van één uur.

Om ons te helpen een juist dag- en nachtritme aan te houden en de sociale jetlag dus te minimaliseren, is het belangrijk dat we toegang hebben tot direct daglicht en de natuur doorheen de dag. Door ons dagelijks ritme zo te plannen dat we meer tijd buiten kunnen doorbrengen en door natuurlijk licht in onze huizen toe te laten, kunnen we ons circadiane ritme helpen om zich te resetten, met een hoop voordelen als gevolg.

Tips voor het minimaliseren van een sociale jetlag:

  • Probeer een deel van je route naar het werk te wandelen; verlaat de metro een halte vroeger en plan een deel van je route doorheen de natuur.
  • Probeer je lunchpauze buiten door te brengen voor wat natuurlijk licht. Als er geen plekje in de buurt van je kantoor is, wandel dan eens rond en kijk of je een leuke plek kan vinden in een nabijgelegen park.
  • Vermijd zoveel mogelijk artificieel of blauw licht, zoals dat van de TV en andere schermen voor je naar bed gaat, door je apparaten af te zetten en de lichten te dimmen.
  • Laat natuurlijk licht binnen in je huis, een bad van daglicht in de ochtend helpt ons wakker te worden en in balans te blijven met ons circadiane ritme.
  • Plaats je meubels zo dat je zitplaatsen creëert dicht bij ramen. Het typische lichtniveau bij een raam loopt op tot 3000 lux, wat meer is dan het nodige 1000 lux niveau om ons circadiane ritme te onderhouden en veel hoger dan het typische 300 lux niveau in huis.

* Alle cijfers zijn, tenzij anders vermeld, afkomstig van YouGov Enquête. De totale steekproef omvatte 16.853 volwassenen. Ze werd uitgevoerd tussen 15 april - 1 mei 2019. Het onderzoek gebeurde online in Europa en Noord-Amerika (Oostenrijk, België, Canada, Tsjechië, Denemarken, Frankrijk, Duitsland, Italië, Nederland, Polen, Slowakije, Spanje, Zwitserland, VK en VS).

Een jetlag na onze vakantie, dat kennen de meesten onder ons wel, maar wist je dat Belgen nu erg vatbaar blijken voor een ander type vermoeidheidskater? Ze hebben namelijk last van een sociale jetlag. De effecten hiervan kunnen zelfs erger zijn dan bij een gewone jetlag, aangezien een sociale jetlag dezelfde gevolgen kan hebben op het lichaam, maar veel langer aanhoudt omdat deze niet weggaat zolang je het verkeerde dag- en nachtritme aanhoudt.Onze interne biologische klok (ons circadiane ritme) is afhankelijk van externe prikkels, waarbij licht een cruciale rol speelt in het behouden van een gezonde en gebalanceerde biologische klok. Vroeger waren de biologische klokken van de mens afgestemd op het opkomen en ondergaan van de zon. De Wereldgezondheidsorganisatie geeft nu echter aan dat we tot wel 90% van onze tijd binnenshuis doorbrengen. 60% van de Belgische respondenten geeft in een recente globale YouGov enquête* aan dat ze minder dan een uur per dag buitenshuis spenderen. Daardoor kunnen onze biologische klokken in de war raken, omdat ze geen aanwijzingen meer krijgen waarop ze zich kunnen baseren om aan te geven dat het bedtijd is. Op lange termijn kan dit een groot effect hebben op ons circadiane ritme.De sociale jetlag verandert mee met de seizoenen. Vaak worden de klachten erger in de winter. De start van de zomertijd heeft de grootste impact: we moeten opstaan wanneer het nog donker is, terwijl we net gewend waren aan de langere dagen. Het kan tot maar liefst een week duren voor we gewend zijn aan deze verschuiving van één uur.Om ons te helpen een juist dag- en nachtritme aan te houden en de sociale jetlag dus te minimaliseren, is het belangrijk dat we toegang hebben tot direct daglicht en de natuur doorheen de dag. Door ons dagelijks ritme zo te plannen dat we meer tijd buiten kunnen doorbrengen en door natuurlijk licht in onze huizen toe te laten, kunnen we ons circadiane ritme helpen om zich te resetten, met een hoop voordelen als gevolg.* Alle cijfers zijn, tenzij anders vermeld, afkomstig van YouGov Enquête. De totale steekproef omvatte 16.853 volwassenen. Ze werd uitgevoerd tussen 15 april - 1 mei 2019. Het onderzoek gebeurde online in Europa en Noord-Amerika (Oostenrijk, België, Canada, Tsjechië, Denemarken, Frankrijk, Duitsland, Italië, Nederland, Polen, Slowakije, Spanje, Zwitserland, VK en VS).