Fotografie verruimt je blik

Foto’s nemen dat is herinneringen vastleggen. Aan een vakantie, huwelijk, geboorte, verjaardag,... Maar de wereld bekijken door de lens van een fototoestel kan ook je blik op jezelf en de anderen fundamenteel veranderen.

Stel je even voor: je zit op een warme zomeravond op het strand, cocktail of mocktail in de hand, te genieten van een schitterende zonsondergang. Neem je dan je fototoestel of je smartphone uit je tas om dit prachtige moment vast te leggen? Of denk je dat dit eerder de pret zal bederven?

Een goede raad van de wetenschap? Blik die zonsondergang toch maar in. Onderzoek wijst namelijk uit dat foto’s maken je de gelukkige momenten nog intenser doet beleven. Neem je tijdens een stadswandeling of museum- bezoek foto’s, dan ga je nog dieper in op die activiteit dan wie dat niet doet. Onderzoekers vermoeden dat als je focust alsof je een foto neemt – je hoeft zelfs niet echt af te drukken – je meer voeling hebt met wat je in het hier en nu beleeft.

Loslaten

Dat ervaart ook Hedwig Thibaut. Zij was jarenlang therapeut in het psychia- trisch ziekenhuis Sint-Lucia (Sint-Niklaas) en begeleidde er patiënten met fotografielessen en foto-opdrachten. “De meest gehoorde opmerking na een namiddag foto’s trekken is dat de tijd voorbijgevlogen is. Dat ze even niet hebben gepiekerd. Fotograferen is een vorm van loslaten. Mensen voelen zich vaak erg ongemakkelijk wanneer ze gewoon over straat lopen of in gezelschap zijn. Ze weten met hun handen geen blijf, kunnen moeilijk contact leggen. Met een fototoestel in de hand, hebben ze iets te doen dat hen afleidt én het kan een gespreksonderwerp zijn.”

Verschillende standpunten

Laat twee mensen foto’s nemen tijdens eenzelfde activiteit en het resultaat zal toch heel uiteenlopend zijn. Hedwig Thibaut: “Als je in groep foto’s bespreekt – of het nu zelfgenomen beelden zijn of uit een boek -, merk je dat mensen de wereld vaak op een andere manier zien. Wat voor de ene rustgevend is, wekt bij de andere net negatieve gevoelens op. Je daar bewust van zijn, helpt je beter te begrijpen wie je bent en waarom er soms conflicten ontstaan.”

En wil je conflicten oplossen, dan is een vaak gehoorde raad: bekijk de zaken eens van een andere kant. Met een fototoestel kan je letterlijk van standpunt veranderen. Oogt het object dat je wil fotograferen niet mooi als je er recht voor staat? Geeft het niet weer wat jij wil? Ga dan eens door je knieën, loop er eens rond, bekijk het in bovenaanzicht,...

“Perfectionisten focussen vaak te veel op details. Zij kunnen er baat bij hebben om wat afstand te nemen en het grotere plaatje te bekijken. Het omgekeerde geldt voor mensen die moeite hebben om te focussen. Hen laat ik geleidelijk aan meer inzoomen op details”, aldus Thibaut.

Een fototoestel kan je blik op de wereld dus een andere richting uitsturen. “Mensen met een verslavingsproblematiek fotograferen in eerste instantie vaak zaken die hen aan hun verslaving doen denken, de triggers. Bij een volgende opdracht vragen we hen om de positieve zaken in hun omgeving te fotograferen. Het helpt hen in te zien dat hun aandacht bewust of onbewust getrokken wordt door wat met hun verslaving te maken heeft en dat ze dit ook positief kunnen leren sturen.” Ben je in een sombere bui, dan kan het dus helpen om foto’s te nemen van wat je blij maakt.

Napret

Bang dat de technische kant van fotograferen je in de weg zal zitten? Een korte fotografiecursus kan je al aardig op weg helpen. Maar je hoeft geen krak te zijn in lichtsterkte en sluitertijden om van het positieve effect van foto’s nemen te kunnen genieten. Een smartphone met een goeie lens is de ideale tool om dag in dag uit leuke momenten vast te leggen. De kleinkinderen die in de tuin aan het dollen zijn, een vriendin met een bloem in het haar.

Dat zijn leuke herinneringen om later nog eens terug te zien en waar je een warm gevoel bij krijgt. Want ook dat maakt fotografie zo uniek: het plezier dat je er achteraf nog aan beleeft. “Je bekijkt beelden van vroeger met een beetje afstand, waardoor je misschien weer andere details ziet. Of je kan achteraf een geheel nieuwe betekenis geven aan een foto door er bijvoorbeeld een wenskaart van te maken.” Documenteer die fijne momenten in je leven met foto’s, is dus de boodschap. En bewaar ze goed voor later.