Fijnstof veroudert zelfs je brein

Je ruikt of ziet ze niet, maar fijnstofdeeltjes kunnen veel gezondheidsklachten geven. Fijnstof dwarrelt niet alleen in de buitenlucht, het is ook in je huis aanwezig. Wat kun je doen om fijnstof te verminderen of te vermijden?

1 Wat is fijnstof?

Fijnstof is een verzamelnaam voor kleine deeltjes die zo licht en klein zijn dat ze in de lucht blijven zweven. Sommige deeltjes zijn van natuurlijke oorsprong, zoals zeezout, woestijnzand of sporen van plantenzaden of schimmels. Fijnstof kan ook afkomstig zijn van de industrie, de landbouw en het verkeer. Ook gasfornuizen, hout- en pelletkachels veroorzaken fijnstof.

2 Je longen hebben er veel last van

Fijnstofdeeltjes zijn vaak kleiner dan 2,5 micrometer, waardoor ze bij inademing diep in de longen en in je bloedbaan kunnen doordringen. Volgens het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu kunnen ze je longfunctie verminderen, luchtwegklachten, hart- en vaatziekten verergeren en kun je er eerder door sterven. In een poging de deeltjes te verwijderen, ga je vaker hoesten. In ons land verliest een mens gemiddeld één gezond levensjaar door fijnstof.

3 Ook niet fijn voor het brein

Gek genoeg is fijnstof ook slecht voor het brein. Hoe meer fijnstof in je omgeving, hoe sneller je hersenen verouderen, zo blijkt onder meer uit de Nurses Health Study en uit onderzoek met proefdieren. Iedere toename van 10 microgram fijnstof per kubieke meter omgevingslucht maakt hersenen – bij jarenlange blootstelling – twee jaar ouder dan de kalenderleeftijd. Hoe dat kan? Bij de proefdieren werden rondzwevende stofdeeltjes ook in de hersenen teruggevonden. Daar veroorzaakten ze ontstekingsreacties, die schade toebrengen aan de hersenen. De kans op een herseninfarct (beroerte) wordt daardoor ook groter.

4 Je hart wordt ook door fijnstof bedreigd

Op dezelfde manier is fijnstof een bedreiging voor het hart: het komt terecht in de bloedvaten en veroorzaakt daar ontstekingen. Daardoor kunnen de bloedvaten dichtslibben en wordt het risico op een hartinfarct groter.

5 Bestrijd fijnstof in huis!

Tegen fijnstof afkomstig van verkeer, industrie en landbouw kun je zelf weinig doen. Uit onderzoek van de Nederlandse Organisatie voor toegepast natuurwetenschappelijk onderzoek (TNO) blijkt dat ook in huis volop fijnstof aanwezig is. Als je gaat barbecueën komt fijnstof vrij. Ook een hout- of pelletkachel veroorzaakt fijnstof.

Wanneer je aan het koken bent, komt er zelfs heel veel fijnstof vrij, soms tientallen keren meer dan de toegestane norm van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Zet daarom altijd de afzuigkap aan tijdens het kokkerellen én vergeet niet goed te ventileren. Anders blijft al dat fijnstof veel te lang in je huis hangen.

Bron: Plus Spcial Gezondheid – Sylvia Aué