Een hittegolf: extra uitdaging in coronatijden

De eerste hittegolf van het jaar komt eraan. Is deze hittegolf nu een grotere uitdaging in tijden van covid-19?

Joris Moonens, woordvoerder Zorg en Gezondheid: “De waarschuwingsfase van het Vlaams Warmteactieplan is in werking getreden zodat iedereen maatregelen kan nemen voor het warme weer. Ons algemene advies luidt: drink voldoende, hou jezelf en je huis koel. Maar we vragen ook uitdrukkelijk om zorg te dragen voor anderen. Hou kinderen in de gaten, ga langs bij oudere mensen of mensen die er alleen voor staan. Drinken zij wel voldoende? Is hun kledij aangepast aan de warmte? Hebben zij een koele plek om te rusten? Maar hou daarbij steeds rekening met de corona-aanbevelingen van de Nationale Veiligheidsraad.”

Hittestress

Hogere temperaturen kunnen een belangrijke gezondheidsimpact hebben, zeker in stedelijke agglomeraties die relatief veel warmte vasthouden. Het effect van extreme luchttemperaturen uit zich onder andere in hittestress. Vooral hittegevoelige bevolkingsgroepen, jonge kinderen en ouderen, ondervinden hier overlast en schadelijke gezondheidseffecten van.

Deze hittestress kan leiden tot een verminderd thermisch comfort (te warm hebben, zweten,...), slaapverstoring, gedragsverandering (grotere agressie) en verminderde arbeidsproductiviteit. Maar hittestress kan ook tot serieuze hittegerelateerde ziekten leiden zoals: huiduitslag, krampen, oververmoeidheid, beroertes, nierfalen en ademhalingsproblemen. Soms kan hittestress zelfs sterfte tot gevolg hebben.

De meest gevoelige mensen voor hittegerelateerde ziekten en sterfte zijn ouderen boven de 75 en chronisch zieken, vooral mensen met hart-, ademhaling- en nieraandoeningen.

Hittestress en covid-19: de kwetsbaarheid versterkt

Niemand is veilig noch voor hittestress, noch voor covid-19. Maar covid-19 heeft de fysiologische en sociale gevoeligheid van veel kwetsbare groepen bij warm weer echter verder versterkt. Op sociaal vlak zijn heel wat contacten door alle coronamaatregelen sterk verminderd, waardoor onvoldoende voorzorgsmaatregelen worden genomen tegen hittestress bij mensen die daar zelf niet toe in staat zijn en misschien niet of laattijdig opgemerkt wordt dat iemand het slachtoffer is van hittestress. ‘Blijf in uw kot’ leidt soms tot grote sociale isolatie bij kwetsbare groepen.

Bovendien zijn personen die te kampen hebben gehad met covid-19 extra kwetsbaar voor warmtegerelateerde ziekten én personen met hittestress extra kwetsbaar zijn voor het SARS-CoV-2-virus. Hittestress kan ertoe leiden dat het immuunsysteem niet optimaal werkt, waardoor de kans op ziekte toeneemt.

Verwar hyperthermie niet met koorts

Hyperthermie (verhoogde lichaamstemperatuur door uitwendige invloed) is niet hetzelfde als koorts, hoewel in beide gevallen de lichaamstemperatuur gestegen is.

Iemand met hittestress kan ook ziek zijn (met milde tot ernstige symptomen van oververhitting) en kan een verhoogde lichaamstemperatuur hebben die wordt aanzien voor koorts. Daarom is het belangrijk dat deze persoon wordt opgevolgd totdat de hyperthermie afneemt.

Als iemand een inspanning heeft geleverd en/of werd blootgesteld aan hitte, laat hem/haar dan minimaal 30 minuten rusten in een koele omgeving en geef hem/haar koel water te drinken.

Als de lichaamstemperatuur in deze periode hoog blijft, kan het koorts zijn. Raadpleeg dan onmiddellijk een arts en leg de toestand uit.

Daalt de lichaamstemperatuur (met 0,5 °C of meer, richting de normale 37 °C) en voelt de persoon zich beter na een rustpauze in een koele omgeving, is de kans groter dat de temperatuurstijging verband houdt met hittestress. Zorg er in dit geval voor dat deze persoon voldoende drinkt en geen andere tekens heeft die op covid-19 zouden kunnen wijzen.