Dode kankercellen vormen krachtig anti-kankervaccin

Onderzoekers in de groep van Prof. Dr. Peter Vandenabeele (VIB/UGent) toonden aan dat kankercellen die afgestorven zijn via necroptosis (een bepaalde vorm van celdood) een krachtig vaccin vormen dat het immuunsysteem stimuleert om de uitgroei van een kankergezwel te verhinderen.

Prof. Peter Vandenabeele (VIB/UGent): “In onze onderzoeksgroep bestuderen we de moleculaire mechanismen van verschillende vormen van celdood. Dit is heel fundamenteel onderzoek. Recent wordt steeds duidelijker dat celdood een zeer belangrijke rol speelt bij kanker en andere ziekten.”

Elke seconde sterven er in een gezond menselijk lichaam zo’n één miljoen cellen af door geprogrammeerde celdood. Deze stervende cellen worden efficiënt opgeruimd door immuuncellen, zonder een ontstekingsreactie uit te lokken. Uitschakeling van kankercellen door het uitlokken van celdood is één van de belangrijkste doelstellingen van de anti-kankertherapie en leidt tot een reductie van de tumormassa. De jongste 10 jaar werd een aantal kankergeneesmiddelen ontwikkeld die niet alleen het afsterven van kankercellen uitlokken, maar ook een immuunantwoord in de patiënt – een fenomeen dat wordt omschreven als immunogene celdood.

Dr. Dmitri V. Krysko (VIB/UGent): “De kracht van immunogene celdood ligt in het feit dat het immuunsysteem wordt geactiveerd om heel specifiek kankercellen te elimineren. Door necroptotis afgestorven kankercellen geven bovendien het immuunsysteem instructies om levende kankercellen op te sporen en uit te schakelen.”

Necroptosis als nieuw doelwit in kankertherapie

Tot nu was enkel immunogene celdood gekend als specifiek celdoodprogramma dat wordt uitgelokt door bepaalde anti-kankergeneesmiddelen. Het team onder leiding van Peter Vandenabeele, toonden aan dat een nieuw type celdood, necroptosis, ook sterk immunogeen is.

“We hebben een systeem ontwikkeld dat necroptosis kan uitlokken in kankercellen. Talrijke kankercellen ontwikkelen immers resistentie tegen de inductie van celdood via apoptotische reactiewegen (apoptosis is een andere vorm van celdood nvdr.). In ons onderzoek hebben we de gedode kankercellen als een anti-tumor vaccin toegediend aan muizen die kanker ontwikkelen, en we vonden een duidelijk beschermend effect. We bestuderen nu deze bevindingen in meer relevante tumormodellen en onderzoeken strategieën om het vaccin nog krachtiger te maken.”

Deze bevindingen werden gepubliceerd in Cell Reports op 31 maart 2016. Het onderzoek werd uitgevoerd in het Inflammation Research Center (VIB/UGent) en het Cancer Research Institute Ghent (CRIG/UGent).