© Getty Images/iStockphoto

De kracht van knoppen

Gemmotherapie is een vorm van fytotherapie die uitsluitend knoppen en jonge scheuten van planten en bomen gebruikt om preparaten te bereiden. Bij tal van chronische klachten kunnen ze een natuurlijke oplossing bieden.

Gemmotherapie werd vorige eeuw op punt gesteld, maar wint sinds kort weer aan belangstelling. De techniek – die verwijst naar het Latijnse gemmae of knop – mag je niet verwarren met homeopathie, waar actieve bestanddelen vele malen worden verdund. “Gemmotherapie maakt gebruik van heel geconcentreerde extracten van knoppen en jonge scheuten. Ze vormen het embryonale weefsel van de plant, struik of boom en bevatten daardoor hun hele genetische blauwdruk, met alle kracht en energie van de latere volwassen plant. Daarin verschilt gemmotherapie ook van fytotherapie of plantengeneeskunde, die de eigenschappen van het blad, de bloem of de schors apart inzet als behandeling”, verduidelijkt dokter Rini Verpraet, die gemmotherapie combineert met klassieke geneeskunde.

Zwarte bes (Ribes nigrum)
Zwarte bes (Ribes nigrum)© GETTYIMAGES

Daarnaast bevatten knoppen ook nuttige stoffen zoals nucleïnezuur, vitaminen, oligoelementen, sap en mineralen, die in de latere plant vaak niet meer in dezelfde hoeveelheid aanwezig zijn, maar die een gunstig effect kunnen hebben op ons lichaam. “Een van de voordelen van gemmotherapie is dat ze op een erg zachte manier toch grondig werk levert. Je zal na twee of drie dagen niet meteen grote veranderingen voelen. Dat maakt deze behandeling minder geschikt voor acute aandoeningen zoals keelpijn, waar je snel verlichting wilt, maar wel voor chronische problemen zoals maagdarmontstekingen, astma, verminderde immuniteit. De therapie vraagt dus wat geduld. Gemiddeld moet je één tot twee maanden rekenen voor je positieve resultaten ervaart.”

Paardenkastanje (Aesculus hippocastanum)
Paardenkastanje (Aesculus hippocastanum)© GETTYIMAGES

Vers geoogst

In de lente, wanneer de knoppen ontluiken, maar voor ze verder kunnen doorgroeien, vindt de oogst plaats. Om er een extract uit te distilleren worden ze gedurende een aantal weken ondergedompeld in een mengsel van glycerine, alcohol en water (maceraat). Sommige bedrijven prepareren ook extracten zonder alcohol. Dat proces levert een geconcentreerd preparaat op, dat in druppelvorm wordt toegediend. Rini Verpraet: “Gemmopreparaten kunnen zowel preventief als curatief worden ingezet. Preventief gaat het meestal om een tijdelijke kuur, bijvoorbeeld om het afweersysteem te boosten of meer energie te krijgen. Bij de behandeling van een specifieke klacht, zoals een ontsteking, stop je de therapie echter best zodra het probleem gestabiliseerd is. Het is niet zinvol om preparaten continu te nemen.”

De werking verschilt naargelang de knoppen die aan de basis liggen. Sommige gemmoextracten stimuleren specifiek de werking van een bepaald orgaan, zoals de blaas of de maag, anderen stimuleren eerder de ontstekingsremmende functie van je lichaam of de uitscheiding van afvalstoffen door je nieren, lever en huid.

Combinaties

Gemmopreparaten kunnen zowel apart als in combinatie met elkaar worden ingezet. “De middelen worden erg goed verdragen en nevenwerkingen zijn er nauwelijks. Ook bij mensen met allergieën voor pollen. Er bestaan zelfs gemixte gemmo-extracten voor de strijd tegen allergieën. Bij combinaties vraag je wel best persoonlijk advies aan een arts of apotheker met kennis van zaken. Gemmotherapie werkt ook complementair met klassieke medicatie, al zijn er wel uitzonderingen. Bij geneesmiddelen zoals bloedverdunners, antidepressiva en hartmedicatie is zo’n samengaan niet aan te raden.”

De knapste knoppen

Zwarte bes(Ribes nigrum) wordt wel eens de koningin van de gemmotherapie genoemd, omdat ze veelzijdig is en uitgebreide toepassingsmogelijkheden kent. Zwarte bes is onder meer een geschikte remedie tegen allergieën en ontstekings- of pijnklachten zoals reuma, artrose, jicht, maar ook pees- en gewrichtspijn. Verder heeft het preparaat een drainerende werking en in combinatie met andere knoppen boost ze hun effect.

Linde(Tilia tomentosa) heeft een kalmerende werking. Dit preparaat bevordert niet alleen de slaap, maar verlengt eveneens de duur ervan, ook bij kinderen. Linde wordt ook ingezet bij de behandeling van angst.

Vijgenboom(Ficus carica) werkt in op diverse maagklachten en op de zenuwen. Vandaar dat vijgenboom ook nuttig kan zijn om stress aan te pakken. Dit preparaat laat zich vlot combineren met linde.

Paardenkastanje(Aesculus hippocastanum) bevordert een vlotte bloedcirculatie en wordt vaak gebruikt bij spataders, aambeien en huidproblemen in het gelaat.

Rode bosbes(Vaccinium vitis idaea) kan helpen om menopauzeklachten en darmproblemen zoals constipatie aan te pakken. Het preparaat heeft ook een diuretisch effect waardoor het interessant kan zijn bij vaak terugkerende blaasontstekingen.

Walnoot(Juglans regia) stimuleert het herstel van de darmflora na bijvoorbeeld een antibioticakuur en ondersteunt het immuunsysteem.

Ginkgo(Ginkgo biloba) werkt in op de bloedcirculatie in de hersenen waardoor het de geheugenfunctie en concentratie ondersteunt.

Meidoorn(Crataegus oxyacantha) is een mooi voorbeeld van de veelzijdigheid van gemmotherapie. Deze knop werkt zowel in op het hartritme als op de hartspier. In de fytotherapie worden meidoornbladeren gebruikt om het hartritme te harmoniseren, terwijl de vrucht van de meidoorn wordt ingezet om de hartspier te versterken. Het gemmopreparaat werkt voor beide tegelijk.

Partner Content