De anti-aginggeneeskunde is in volle ontwikkeling

Leen Baekelandt
Leen Baekelandt Journaliste Plusmagazine.be

Wat zijn de mogelijkheden om lang gezond en vitaal te blijven? We vroegen het aan ‘anti-agingdeskundige’ dr. Patrick Truong.

Inhoud:

De anti-aginggeneeskunde is een domein in volle ontwikkeling”, legt dokter Truong uit. “Ze streeft niet tot elke prijs jeugdigheid na, maar wil de mensen begeleiden bij hun streven om hun vitaliteit en levenskwaliteit tot op hoge leeftijd te behouden. De genetische aanleg speelt ongetwijfeld een rol bij het verouderingsproces. Maar om langer jong te blijven is de levensstijl doorslaggevend, welke genen je ook hebt meegekregen. Daarom is het zeer belangrijk, een zeer grondige analyse te maken van de huidige toestand waarin de persoon verkeert vooraleer we met een behandeling starten.

Hoe is het gesteld met de voeding van de persoon die ons raadpleegt? Dat is een eerste element dat we moeten nagaan. Zowel de kwantiteit als de kwaliteit speelt een rol. Het grote probleem in onze westerse wereld is immers dat we te veel eten, maar dat onze voeding op nutritioneel vlak van een te geringe kwaliteit is. Ze is niet voedzaam genoeg meer. Het aantal mensen dat allerhande tekorten vertoont, is verbazend groot. Al die gebreken aan vitamines, mineralen en spoorelementen moeten minutieus worden opgespoord.

In welke fysieke conditie verkeert de persoon die een anti-agingprogramma wil volgen? Rust roest en dat geldt zeker voor wie een dagje ouder wordt. Lichaamsbeweging is essentieel voor het behoud van de spierkracht, beweeglijkheid, energie en vitaliteit. Het is dan ook een van de belangrijkste bondgenoten in onze strijd tegen de veroudering. Een sportieve inspanning betekent een ware boost voor de stofwisseling.”

Een volledige balans opmaken

“Na de nutritionele en fysieke balans, nemen we een zeer uitgebreide vragenlijst door over het medische verleden en de huidige klachten en wensen van de persoon die ons raadpleegt. Daarna volgt een klinisch onderzoek waarbij elk teken dat op veroudering wijst, wordt opgespoord. De resultaten van deze klinische evaluatie zullen ons helpen bij de keuze van de aanvullende onderzoeken.

We voeren ook systematisch een bloedanalyse uit. Naast de klassieke bepalingen om de algemene gezondheidstoestand te beoordelen, sporen wij in het bloed alle elementen op die op veroudering wijzen:

  • tekens van oxidatieve stress. Dit zijn onrechtstreekse aanwijzingen dat een persoon kandidaat is voor een vroegtijdige veroudering.
  • een vetzuurbalans. We gaan in detail kijken hoe het zit met de verzadigde vetzuren, de enkelvoudig en meervoudig onverzadigde vetzuren en de omega 3- en omega 6-vetzuren in het bloed. Dit om na te gaan of de voeding op dit vlak niet moet bijgestuurd worden.
  • een aantal hormoonconcentraties. Het is namelijk geweten dat de afscheiding van hormonen onvermijdelijk afneemt met de leeftijd. Verschillende systemen kunnen hierdoor getroffen worden: de schildklierhormonen, de bijnierhormonen, de geslachtshormonen. En dit zowel bij de man als bij de vrouw. Want in tegenstelling tot wat velen denken bestaat de zogenaamde andropauze wel degelijk: ook mannen dragen de gevolgen van de hormoondaling in hun lichaam (vermoeidheid, gedaald prestatievermogen,...).

Zodra alle resultaten gekend zijn, stellen we in overleg met de patiënt een behandelingsschema op. Dat is zeer individueel. Er bestaat immers geen wonderrecept dat iedereen de eeuwige jeugd schenkt! Bovendien heeft niet elke persoon dezelfde noden en wensen. Sommige mensen willen zeer ver gaan (terugkeren naar hun gezondheidstoestand van tien tot vijftien jaar geleden), andere willen gewoon hun gezondheid in stand houden zoals ze op dit ogenblik is. ”

Terug naar begin

Het voedingsprogramma

Bij het uitwerken van een voedingsprogramma doet de antiverouderingsspecialist over het algemeen voorstellen die zeer sterk verschillen van wat de persoon gewoon is. “Onze voedingsgewoonten zijn vaak zeer slecht voor onze gezondheid”, zegt dr. Truong. “Wat ik hen voorstel zal hun voedingsgewoonten helemaal overhoop gooien en dat vereist dat de persoon bereid is om een ernstige inspanning te leveren. Je moet de juiste voedingselementen leren kennen, leren hoe je ze het best combineert, hoe je ze moet bereiden, welke middelen je moet vermijden.

We moeten de mensen leren welke producten toxisch zijn voor de gezondheid. Daarmee bedoel ik niet dat je eraan kunt sterven, maar wel dat ze een negatieve invloed hebben. In de westerse voeding eten wij bijvoorbeeld te veel graangewassen. In ons spijsverteringskanaal beschikken wij niet over de geschikte enzymen (stoffen die helpen bij de afbraak van voedingsmiddelen) om deze graangewassen te verteren. Daardoor gaan ze gisten wat een invloed heeft op onze darmflora. Dit leidt tot ontstekingsreacties die de vertering verstoren en op lange termijn heel wat aandoeningen kunnen veroorzaken.

Terug naar begin

Evenwicht herstellen

Een gelijkaardig voorbeeld zijn de zuivelproducten. Veel mensen kampen met een lactose-intolerantie. Zij zijn niet in staat om lactose (melksuiker) te verteren omdat ze niet over het juiste enzym beschikken. Wij zijn overigens de enige diersoort die grote hoeveelheden melk blijft drinken na de zoogperiode en dan is het nog melk van een andere diersoort!

Soms bevat de voeding ook tekorten aan micronutrimenten. Haast alle Europese volkeren hebben een tekort aan bijvoorbeeld selenium en vitamine C. Dat is de paradox: wij eten veel, we kunnen over alles beschikken wat we maar willen, en toch eten we niet gezond en evenwichtig.”

Terug naar begin

Bewegen en stress

“De toenemende sedentariteit (dat we steeds meer tijd zittend doorbrengen) is een tweede belangrijk probleem. Sporten betekent niet alleen een boost voor het hart, de bloedvaten en de ademhaling, het is ook een volkomen natuurlijke manier om onze hormoonspiegels op te krikken. Tijdens het sporten worden diverse hormoonsystemen in ons lichaam gestimuleerd, waardoor we minder gevoelig zijn voor agressie van buitenaf, voor ziekten en stress. Uit heel wat studies bij mensen op zeer hoge leeftijd blijkt dat voldoende fysieke inspanning en vooral het vermijden van stress elementen zijn die steeds weerkeren.

Terug naar begin

Extra’s of niet?

Worden er in de antiverouderingsgeneeskunde systematisch supplementen met vitaminen, mineralen of spoorelementen toegediend? Dokter Truong: “Niets wordt systematisch toegediend. Wij sporen tekorten op, gaan na waarom ze bestaan en verhelpen ze. Elk therapeutisch programma is zeer doelgericht en aangepast aan de specifieke noden van de persoon in kwestie. De verouderingsmechanismen worden tegenwoordig uitvoerig bestudeerd en de betere kennis die daaruit voorvloeit, leidt ook tot betere behandelingen. Ze maken ons niet onsterfelijk maar zijn erop gericht zo lang mogelijk een optimale levenskwaliteit te behouden.

Een supplement toedienen heeft enkel zin wanneer het organisme zelf niet in staat is te vinden wat het nodig heeft (door een gedaalde productie in het lichaam, door gebrekkige aanvoer via de voeding,...). Extra antioxidantia bijvoorbeeld worden alleen gegeven aan personen met een hoge oxidatieve stress, met andere woorden: met een hoge productie van vrije radicalen. Deze mensen zijn immers voorbeschikt om sneller te verouderen. Bij hen is het belangrijk dat we ze supplementen geven: vitamine C, vitamine E, selenium,...

Maar daarnaast gaan we ook trachten in te grijpen op de oorzaak. Zo zullen we proberen situaties van oxidatieve stress te vermijden: blootstelling aan de zon, aan luchtvervuiling, aan chemische middelen. En we zullen de persoon motiveren om niet te roken en voedingsstoffen te mijden die de productie van vrije radicalen bevorderen. “

Terug naar begin

Angst voor hormonen

Het woord hormonen roept bij veel mensen angst op. “Die angst berust op een gebrek aan informatie”, meent dr. Truong. “Naarmate we ouder worden neemt de productie van een aantal hormonen af. Dan moet men zich de vraag stellen of wij de gevolgen daarvan zonder meer aanvaarden of wij de tekorten met behulp van natuurlijke middelen willen aanvullen zodat de waarden opnieuw op het peil komen van iemand in de fleur van zijn leven.

Ik ben persoonlijk van oordeel dat het niet normaal is dat men dit hormonale tekort zonder meer moet ondergaan, terwijl het mogelijk is het op natuurlijke, ongevaarlijke en fysiologische manier te compenseren. Er is geen sprake van dat wij in het wilde weg hormonen zouden geven aan mensen, zonder te weten wat de weerslag daarvan zou kunnen zijn op de gezondheid. De hormoonsubstitutie vangt enkel op wat het lichaam zelf niet meer kan aanmaken en heeft absoluut niets te maken met de hormoondosissen die gebruikt worden bij doping.

Vooral in de Verenigde Staten werd hieromtrent al heel wat onderzoek verricht. Daaruit is gebleken dat deze aanpak ‘op maat’ op lange termijn geen negatieve invloed heeft op de gezondheid. Maar zo’n behandeling vergt uiteraard wel de nodige ervaring van de arts.”

Terug naar begin

Tekorten aanvullen, meer niet

Welke hormoonsupplementen worden courant voorgeschreven in het kader van een anti-agingbehandeling?

“Bij het ouder worden ontwikkelen heel wat mensen een zeer lichte vorm van hypothyroïdie, dit wil zeggen een achteruitgang van de werking van de schildklier die niet noodzakelijk meteen merkbaar is in het bloed, maar wel kan opgespoord worden tijdens het klinisch onderzoek en aan de hand van de klachten. Vergelijk het met een wat oudere wagen waaraan in de garage niets te merken is en die nog naar behoren rijdt, maar die misschien iets minder snel optrekt dan vroeger. In zulke gevallen kan de toediening van zeer kleine dosissen schildklierhormoon klinisch een merkbare verbetering inluiden.”

De anti-aginggeneeskunde is in volle ontwikkeling

“Over DHEA (dehydroepiandroste-rone) is al heel wat gezegd en geschreven,” gaat dokter Truong verder. “DHEA is een voorloper van meerdere andere hormonen. Het doet eigenlijk een beetje van alles, maar niets ten gronde. Het is dus een noodzakelijk hormoon, maar volstaat op zich nooit. Als we enkel DHEA geven, zullen we nooit de totaliteit van een probleem kunnen aanpakken.

Bovendien mag het ook nooit blindelings gegeven worden. Het gaat dan ook niet op dit product in een warenhuis te verkopen en te beweren dat het goed is tegen veroudering. DHEA moet enkel ingenomen worden wanneer er een tekort bestaat. Bovendien heeft een te grote dosis ook nevenwerkingen zoals een zeer vette huid, virilisatie (vermannelijking) bij vrouwen, acné,..

Bij vrouwen is het ook belangrijk een oestrogeensubstitutie te geven (en progesteron bij vrouwen die nog een baarmoeder hebben) vanaf de periode van de perimenopauze indien zij klachten hebben ten gevolge van het wegvallen van de hormoonproductie door de eierstokken. De veiligheid van deze vorm van hormonale substitutie is veruit het meest bestudeerd.

Bij mannen wordt een testosterontekort verholpen door een supplement toe te dienen, want ook bij hen kan een tekort aan dit geslachtshormoon midlifeklachten veroorzaken.

Over groeihormoon bestaat nog heel wat onenigheid. Ik ben persoonlijk van oordeel dat we hier nog zeer voorzichtig moeten mee omspringen. Maar dit kan best het hormoon van de toekomst worden. Er zijn momenteel heel wat studies aan de gang om na te gaan wanneer en in welke omstandigheden dit hormoon veilig kan worden toegediend.

Aan melatonine werden in het verleden veel kwaliteiten toegeschreven wat het tegengaan van veroudering betreft. Ik ben van oordeel dat het vooral aangewezen is bij mensen met een verstoorde slaap. Bij hen heeft dit hormoon, dat onze biologische klok regelt, bij zeer kleine dosissen reeds een gunstige invloed op de slaapkwaliteit. Maar het is geen rechtstreeks antiverouderingshormoon. In België is dit hormoon niet te koop, in veel andere landen is het gemakkelijk verkrijgbaar.”

Terug naar begin

De klok stopzetten of terugdraaien?

“De mensen die ons raadplegen, geven om hun gezondheid en willen zowel hun fysieke als hun mentale capaciteiten behouden. Zij willen het zeer geleidelijke verlies van het aanpassingsvermogen afremmen waarmee de veroudering nu eenmaal gepaard gaat. Als je twintig bent, loop je met gemak via de trap naar de vierde verdieping, als je veertig bent raak je op de derde verdieping buiten adem, op je vijftigste of zestigste blijf je steken op de tweede verdieping,...

Het doel van de anti-aging- geneeskunde is tot op zo hoog mogelijke leeftijd met gemak boven te geraken. Mensen die voor zo’n behandeling kiezen, zijn dus mensen die veel waarde hechten aan hun gezondheid. Zij voelen zich beter in hun vel en pakken het leven ook veel positiever aan. Ze beseffen hoe belangrijk het is om fysiek actief te blijven, maar ook om de geest wakker te houden. Het geheugen moet getraind blijven, net zoals een spier.”

Terug naar begin

Maakt anti-aginggeneeskunde ons jonger of niet?

“Of deze aanpak in staat is iemand jonger te maken, is moeilijk te zeggen en nog veel moeilijker te bewijzen. Mensen die een anti-agingtherapie volgen, zijn inderdaad soms in staat om opnieuw dingen te doen die ze voor de behandeling niet meer konden. Maar na het stopzetten daarvan vallen ze terug op de situatie van voorheen. Dus kunnen we niet zeggen dat ze verjongd zijn. Maar dat we de verouderingsprocessen kunnen vertragen, is wel een feit. Wanneer er hormonale tekorten zijn vastgesteld, is het raadzaam de behandeling zo lang mogelijk te volgen.

Andere tekorten – bijvoorbeeld op het vlak van vitaminen of mineralen – kunnen punctueel aangevuld worden. Een onmiskenbaar voordeel van mensen die een anti-agingtherapie volgen, is dat zij onder regelmatige medische controle staan. Er kan dus snel worden ingegrepen en de behandeling kan steeds worden aangepast. Deze mensen zijn ook altijd zeer betrokken bij hun behandeling en voelen zelf vaak heel goed aan wanneer een fijnregeling van hun behandeling nodig is. In het begin komen zij om de twee tot drie maanden, nadien nog één tot twee keer per jaar langs.”

Terug naar begin

Waarom wij verouderen

De anti-aginggeneeskunde is in volle ontwikkeling

Het verouderingsproces houdt de mens al eeuwenlang bezig. En die interesse neemt alleen maar toe omdat onze levensverwachting voortdurend stijgt. 200 jaar geleden werden de mensen gemiddeld niet ouder dan 20 tot 30 jaar, vandaag bedraagt de levensverwachting voor westerse mannen 75 jaar en voor vrouwen 81 jaar. De inmiddels overleden Française Jeanne Calment is met haar 122 jaar 5 maanden en 11 dagen nog altijd de oudste mens ooit, op dit moment is de Ecuadoriaanse Maria Copovilla de ouderdomsdeken. Van haar wordt beweerd dat ze op haar 116de nog altijd leest zonder bril.

In de loop van de jaren werden tal van hypothesen ontwikkeld om het verouderingsproces te verklaren. Deze verschillende theorieën sluiten elkaar niet noodzakelijk uit. Het is zelfs meer dan waarschijnlijk dat meer dan één mechanisme het proces regelt. Volgens recent onderzoek zouden er zich in onze cellen een viertal belangrijke wijzigingen voordoen.

Vorming van vrije radicalen

Vrije radicalen zijn bijzonder reactieve stoffen die ontstaan door een aantal natuurlijke processen in de cel, maar ook door allerlei schadelijke invloeden buiten de cel. Wanneer deze vrije radicalen onvoldoende geneutraliseerd worden door antioxidanten kunnen zij heel wat schade aanrichten onder meer ter hoogte van de celmembraan en het DNA (het erfelijke materiaal) in de celkern.

Degeneratie van de celmembraan

Deze celmembraan (het jasje rond de cel) speelt een belangrijke rol bij de bescherming van de processen die zich in de cel afspelen.

Afname van de energieproductie in de cel

Alle processen die zich in ons lichaam afspelen, vergen energie. Die energieproductie zou stilaan afnemen wat een rol zou spelen in het verouderingsproces.

Veranderingen ter hoogte van het erfelijke materiaal

Hierbij zouden de telomeren een belangrijke rol spelen. Zij zijn te vergelijken met staafjes dat zich bevinden aan het uiteinde van elk chromosoom (drager van de erfelijke informatie). Bij elke celdeling wordt er als het ware een stukje van de telomeer afgeknipt. Op een bepaald moment bereikt de telomeerverkorting een kritische waarde: vanaf dan is de cel niet meer in staat te delen. Onze cellen zouden dus slechts een beperkt aantal keren kunnen delen en zouden daarna allerlei gebreken beginnen te vertonen waardoor het verouderingsproces steeds duidelijker zou worden.

Terug naar begin

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content