Dankzij nieuwe heelkundige techniek minder incontinentie na prostaatingreep

Een nieuwe techniek voor de chirurgische behandeling van prostaatkanker laat toe dat 70 tot 90 procent van de patiënten terug continent is veertien dagen na de ingreep. Het urologie-team van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen past als eerste in de Benelux de Bocciardi-techniek toe.

Prostaatkanker is de meest voorkomende vorm van kanker en de derde belangrijkste doodsoorzaak bij mannen in België. Er worden 8.000 tot 9.000 nieuwe gevallen vastgesteld per jaar.

Incontinentieproblemen: een belangrijke angst bij prostaatkankerpatiënten

Een van de mogelijke behandelingen bij prostaatkanker is het chirurgisch verwijderen van de tumor. In het UZA gebeurt dit doorgaans met de robot. “Het is een heel doeltreffende behandeling. De prostaatkankerpatiënten worden echter geconfronteerd met een lange weg naar herstel”, licht urologe en robotchirurg dr. Karen Fransis toe. “Zij worden langdurig geconfronteerd met incontinentie en impotentie. Het verliezen van controle over de blaas en het urineren is een grote angst bij mannen die aan prostaatkanker lijden. Het heeft dan ook een enorme impact op je leven en levenskwaliteit. Incontinentie werkt invaliderend. Mensen met incontinentieproblemen sluiten zich vaak thuis op en ervaren psychosociale gevolgen.”

“Dat we met deze nieuwe manier van werken een grote impact kunnen hebben op het herstel van die continentie is dus van groot belang. Het is een enorme stap vooruit. Een grote groep van de patiënten deed er minstens vier tot zes maanden over om terug controle over zijn blaas te krijgen, een tweede groep zelfs tot een jaar. Bij de techniek van Bocciardi is dit vaak al na veertien dagen het geval”, aldus dr. Fransis.

Een ingreep bij prostaatkanker heeft ook gevolgen voor de potentie van de patiënt: het kan soms tot 2 jaar duren voor de erecties weer terugkomen. Met deze nieuwe techniek zou 40 procent van de mannen, waarbij er zenuwsparend gewerkt werd, al na vier maanden weer in staat zijn om seksueel actief te zijn.

De techniek

Ook bij deze nieuwe ingreep wordt de tumor via de buikholte verwijderd door een kijkoperatie met de robot. Bij de nieuwe behandeling wordt er echter via een andere toegang gewerkt, namelijk boven de endeldarm of het rectum. Hierdoor wordt de ruimte van Retzius, de ruimte tussen de blaas en het schaambeen, gespaard. Het exacte werkingsmechanisme is nog niet gekend, maar men vermoedt dat zo belangrijke verankeringen van de blaas en plasbuis worden gespaard en dat de blaashals – de inwendige sluitspier bij de man – beter intact blijft waardoor de patiënt zijn beide sluitspieren behoudt. Bij de klassieke techniek functioneert na de operatie vaak enkel de uitwendige sluitspier met een periode van incontinentie tot gevolg. Deze elementen samen kunnen verklaren waarom het herstel van de patiënt zo indrukwekkend verbetert.

De techniek werd uitgevonden door internationaal vermaard urologisch chirurg dr. Aldo Bocciardi uit Milaan. Hij behandelde in Italië intussen meer dan 1.000 patiënten met de nieuwe techniek. Dr. Fransis volgende een intensieve training in Milaan en eind april opereerde ze samen met Prof. Bocciardi en zijn team de eerste patiënten met deze techniek in het UZA. In tussentijd zijn er al een tiental patiënten in het UZA succesvol met deze techniek behandeld en werden de verhoopte resultaten wat continentie betreft bevestigd.