© ISTOCK

CO-vergiftiging kan ook chronisch zijn

Koolstofmonoxide (CO) veroorzaakt niet enkel acute intoxicaties, er bestaat ook zoiets als chronische CO-vergiftiging. Moeilijk op te sporen, maar evengoed gevaarlijk.

Franca werd het slachtoffer van chronische koolstofmonoxidevergiftiging nadat ze in november 2016 haar badkamer – waar ook de verwarmingsketel op aardgas staat – beter liet isoleren. Door de nieuwe isolatie werden de verbrandingsgassen van de ketel niet meer afdoende naar buiten afgevoerd en stapelden ze zich in haar woning op. In het begin voelden Franca en haar drie kinderen zich gewoon niet lekker. “We hadden een beetje hoofdpijn, waren misselijk en voelden ons wat zwakjes. Niets waar we ons echt zorgen om maakten. We dachten dat we een of ander virus hadden opgeraapt, zoals in die tijd van het jaar wel vaker gebeurt.” Zelfs de huisarts had niets in de gaten.

Op een dag is Franca er echt slecht aan toe. “Mijn kinderen voelden zich weliswaar evenmin top, maar niet zo slecht als ik. Toen ik mijn huisarts liet komen, stelde hij een kanjer van een maag-darmontsteking en zelfs buikgriep vast. Ik vertoonde dan ook alle symptomen: hevige migraine, een gevoel van zwakte, een versnelde hartslag, misselijkheid, braken, buikkrampen, pijn over mijn hele lichaam. Er hing geen bijzondere geur in huis en ik was de enige van het gezin die ziek was. Mijn huisarts maakte zich niet echt ongerust.”

Twee weken later, op 21 december 2016, zijn alleen Franca en haar dochter thuis. Wanneer ze ’s morgens wakker worden, voelen ze zich beiden heel erg zwak. Ze hebben barstende hoofdpijn en zijn misselijk. De dochter moet ook braken. Ze slepen zich door de dag, vallen weer in slaap, worden opnieuw wakker, dommelen terug in. “We kregen hevige pijn in de borststreek. Vervolgens trok die pijn tot in onze armen. Bewegen kostte enorm veel moeite.”

Koolstofmonoxide is een reukloos, kleurloos en smaakloos gas en dus een silent killer.

De CO die zich in hun lichaam heeft opgestapeld doet hen stilaan wegzinken in apathie. De vrouwen begrijpen dat er iets mis is, maar ze zijn verward en niet meer in staat om te reageren. Maar ze hebben veel geluk: rond vier uur in de namiddag komt een kennis langs, die meteen beseft dat de situatie ernstig is. De kennis belt het noodnummer 112 en somt de symptomen op. De dame aan de andere kant van de lijn begrijpt onmiddellijk dat het om CO-vergiftiging gaat. Vijf minuten later zijn de hulpdiensten ter plaatse. Beide vrouwen worden ter plekke gestabiliseerd en afgevoerd naar een gespecialiseerd ziekenhuis waar ze behalve pijnstillers ook zuurstoftherapie in een drukkamer krijgen. Ze mogen het ziekenhuis nog dezelfde dag verlaten. Alles loopt dus gelukkig goed af.

Niet verwarren met maag-darmontsteking

“Bij chronische CO-vergiftiging treden de symptomen zoals misselijkheid, braken, hoofdpijn en duizeligheid veel minder snel op en zijn ze veel minder duidelijk dan bij acute CO-intoxicatie. Wie bruusk aan een hoge concentratie koolstofmonoxide wordt blootgesteld, krijgt zeer snel symptomen die kunnen leiden tot een coma en de dood”, weet dr. Stéphane Degesves (anesthesist, spoedarts en hoofd van de spoed en de MUG van het Luikse CHR de la Citadelle). “De klassieke valstrik is dat de symptomen van de CO-vergiftiging dan op het conto van een maag-darmontsteking worden geschreven. Het enige verschil zit hem in het feit dat bij CO-intoxicatie de stoelgang niet verandert, wat bij een maag-darmontsteking wél het geval is.”

Aanhoudende concentraties

Een chronische CO-vergiftiging wordt vaak niet goed gediagnosticeerd, omdat ze zich niet voordoet in typische omstandigheden, zoals in de badkamer of wanneer de verwarming weer opstart. “Een chronische CO-intoxicatie doet zich vooral thuis en op de werkvloer voor”, aldus de spoedarts. “Ze zijn het gevolg van CO-concentraties in de lucht, die lager liggen dan de hoeveelheid die resulteert in acute intoxicatie. Iemand kan bijvoorbeeld overdag op het werk worden geïntoxiceerd en op het eind van de werkdag misselijk zijn en hoofdpijn hebben. Maar eenmaal thuis, wanneer hij niet langer aan de CO-bron wordt blootgesteld, nemen de symptomen van CO-vergiftiging geleidelijk weer af.”

Bij herhaalde blootstelling zakt het CO-gehalte echter niet terug naar nul. “Er stapelt zich almaar meer CO in het bloed op. En dat kan leiden tot aanhoudende symptomen en op lange termijn ernstige gevolgen hebben voor de hersenen.”

Alarmsignalen

Koolstofmonoxide is een reukloos, kleurloos en smaakloos gas. Je merkt aan niets dat het er is. Vandaar dat het een silent killer wordt genoemd.

Bij chronische CO-vergiftiging treden de symptomen – hoofdpijn, misselijkheid, braken, duizeligheid, enz. – telkens op wanneer het slachtoffer zich op de plek van de CO-bron bevindt en nemen ze af of verdwijnen ze zelfs volledig wanneer hij elders is. Worden de symptomen afwisselend erger en milder, dan moet je dus aan chronische CO-intoxicatie denken. Dan is het zaak bij de dokter bloed te laten prikken. Door het COHb-gehalte (carboxyhemoglobine) in het bloed te bepalen, kan de arts meteen zien of er sprake is van chronische CO-vergiftiging.

Partner Content