CM: ‘Job zelf is vaak oorzaak van arbeidsongeschiktheid’

Iets meer dan de helft van de mensen die door ziekte of een ongeval langdurig thuis zijn, ziet de oorzaak minstens deels in de job zelf. Dat blijkt uit een grootschalig onderzoek van CM Gezondheidsfonds, dat veel meer aandacht vraagt voor welzijn op de werkvloer en dat enkele aanbevelingen opgesteld heeft.

In 2020 telde ons land 470.000 mensen die al langer dan een jaar buiten strijd zijn. Op vijftien jaar tijd is hun aantal meer dan verdubbeld. Reken je er ook de mensen bij die minder dan een jaar arbeidsongeschikt zijn, dan bedroegen de uitgaven voor de ziekte-uitkeringen in 2019 al 8,6 miljard euro. In 2010 was dat nog 4,7 miljard euro, ofwel een toename met bijna zeven procent per jaar.

Vooral bij burn-out wordt werk verantwoordelijk geacht

CM Gezondheidsfonds peilde net voor de coronapandemie bij 4.350 CM-leden naar hun problemen, noden en verwachtingen voor, tijdens en na de periode van arbeidsongeschiktheid. Daaruit blijkt dat 56 procent van de bevraagden van mening is dat hun werk (deels) mee verantwoordelijk is voor het feit dat ze uitgevallen zijn.Dat is vooral het geval voor mensen die kampen met een burn-out (90 procent) of een psychische aandoening (69 procent). Zij geven vooral de hoge werkdruk en slechte relaties met leidinggevenden op als reden voor hun afwezigheid. Ook mensen met ziekten van bewegingsstelsel of bindweefsel (bijvoorbeeld rugpijn) kijken vaak (64 procent) in de richting van hun job, al ligt bij hen de oorzaak vaker in de fysieke belasting. Algemeen is er ook een verband met de autonomie die iemand ervaart op de werkvloer. Wie zelf kan beslissen hoe hij zijn taken uitvoert, zal minder snel zijn werksituatie aanduiden als oorzaak van arbeidsongeschiktheid.

Totaalaanpak

‘We mogen niet met de vinger wijzen’, zegt CM-voorzitter Luc Van Gorp. ‘Heel wat bedrijven en organisaties leveren vandaag stevige inspanningen om het werk werkbaar te houden. Maar we kunnen niet om de feiten heen: als 470.000 mensen langdurig ziek zijn, dan is er wel degelijk meer aan de hand. Het zal een totaalaanpak vergen om deze immense maatschappelijke uitdaging aan te gaan. Herintegratie op werkvloer is één kant van het verhaal, maar er zal veel meer nodig zijn. Wij moeten in eerste instantie voorkomen dat mensen arbeidsongeschikt worden en meer dan ooit inzetten op welzijn op de werkvloer.’

CM Gezondheidsfonds heeft zeven concrete aanbevelingen om arbeidsongeschiktheid aan te pakken. Zo moeten er bijvoorbeeld nog meer oplossingen komen om de combinatie tussen werk en privé haalbaar te maken, zou het aanbod psychologische hulp in de verplichte ziekteverzekering uitgebreid moeten worden en zou persoonlijke en professionele begeleiding meer duidelijkheid bieden bij het in orde maken van het papierwerk.