Ben ik glutenintolerant?

“Ik heb geregeld last van hevige buikpijn, soms ook diarree, en voel me vaak futloos. De klachten zijn niet gelinkt aan een bepaald voedingsmiddel. Kan er sprake zijn van coeliakie of glutenintolerantie?”

Coeliakie (spreek uit seuliakie) is een auto-immuunziekte waarbij je lichaam overgevoelig reageert op gluten, een eiwit dat onder meer in tarwe, rogge, gerst, spelt en kamut zit. Voedingsmiddelen zoals brood, pasta, koekjes bevatten veel gluten. Naar schatting 1% van de Belgen heeft last van coeliakie, al is er nog steeds veel onderdiagnose. Naast specifieke klachten, zorgt deze aandoening ook voor heel wat algemene symptomen, die vaak met andere aandoeningen worden geassocieerd.

Op elke leeftijd

“Wanneer je aan coeliakie lijdt en gluten eet, volgt er een ontstekingsreactie in je dunne darm omdat je lichaam die stof onterecht als een vreemde indringer beschouwt. De darmvlokken aan de binnenwand van je darm raken aangetast door herhaaldelijk contact met gluten en de bijhorende ontstekingsreacties. Ze vlakken af, waardoor ze er minder goed in slagen om vitaminen, mineralen enz. op te nemen uit je voeding”, verduidelijkt Katrien Wellens, diëtste (UZA) en zelf coeliakiepatiënt.

Na verloop van tijd krijg je klachten, zoals diarree en constipatie, misselijkheid, buikpijn, braken en gewichtsverlies. “Daarnaast zijn er ook vagere symptomen, zoals vermoeidheid, stemmingswisselingen, emotioneel zijn, aften in de mond, afwijkingen van je tandglazuur en bloedarmoede.”

De diagnose zelf is vrij simpel en gebeurt aan de hand van een bloedonderzoek dat je antistoffen tegen gluten checkt. Voor die bloedanalyse is het wel belangrijk dat je gluten eet, anders kan de ontstekingsreactie niet worden aangetoond.

Het idee dat coeliakie enkel bij kinderen voorkomt, is intussen bijgesteld. “De aandoening kan op elke leeftijd opduiken, ook bij gezonde mensen die vaak lang rondlopen met steeds terugkerende klachten. Twijfel je of een bloedanalyse nuttig is, dan kan je dat checken via een online symptomentest (link onderaan dit artikel)”, zegt Katrien Wellens. Is er sprake van verhoogde antistoffen in je bloed, dan volgt een gastroscopie om de diagnose te bevestigen.

Strikt dieet

“De enige en meest doeltreffende behandeling is een strikt glutenvrij dieet volgen om de schade aan je dunne darm te herstellen.” Dat is behoorlijk ingrijpend, want gluten zijn alom aanwezig in ons voedingspatroon. “Wat het extra lastig maakt, is dat er ook heel wat verborgen gluten in voeding zitten, zoals in snoepjes, sauzen, bouillonblokjes, waardoor je altijd alert moet zijn.”