Als alles je angstig maakt

Wanneer je voortdurend piekert, kan dat wijzen op een gegeneraliseerde angststoornis. Met de juiste technieken kan je weerwerk bieden.

Gegeneraliseerde angst wordt ook vaak piekerstoornis genoemd, omdat dit precies het centrale onderliggende mechanisme is bij dit type angstproblemen, weet klinisch psycholoog Jonathan Remue (UZ Gent), die piekercursussen voor mensen met gegeneraliseerde angststoornissen (GAS) begeleidt. Wie hiermee kampt, heeft angst voor alles en nog wat.

“Mensen met GAS tobben over echte problemen, maar vooral over zaken waar helemaal geen reden toe is. Dat is het grote verschil met specifieke fobieën. Ze verliezen zich in hun angst en glijden van de ene piekergedachte in de volgende bedreiging. Dat kan bijvoorbeeld een afspraak zijn op een plek waar ze nooit eerder kwamen. Dan breken ze zich mateloos het hoofd over hoe ze daar moeten geraken, wat er allemaal kan mislopen onderweg, wie ze kunnen tegenkomen enz. Kenmerkend is ook dat ze het gevoel hebben dat ze die overdreven bezorgdheid zelf niet onder controle krijgen”, aldus nog Remue.

Aandachtsstoornis

Deze angst gaat vaak gepaard met klachten zoals vermoeidheid, een gespannen rusteloos gevoel, spierspanning, prikkelbaarheid, slaapproblemen, moeite met concentratie. “Heel wat van die symptomen komen ook voor bij andere mentale aandoeningen, waardoor een GAS-diagnose soms jarenlang uitblijft. Piekeren kan je beschouwen als een soort spier, die groter en sterker wordt naarmate je ze (ongewild) traint. Na jaren is het een zeer krachtig mechanisme geworden in je brein, maar je kan er wel degelijk wat aan doen en het terugbrengen tot een niveau waarop je er weinig last van ondervindt.”

Bepaalde genetische of persoonlijkheidskenmerken, zoals angstgevoeligheid, of de neiging om meer het negatieve te benadrukken, maken dat je er meer vatbaar voor bent. Soms kan het starten vanuit angst voor een specifieke bedreiging en nadien uitgroeien tot gegeneraliseerde angst. Piekeren is een reactie op iets wat onduidelijk of onzeker is.

“Het is het overinterpreteren van informatie die op je afkomt, en dit op een negatieve manier. Tegelijk is het ook een aandachtsstoornis. Uit onderzoek van de hersengebieden weten we dat wie piekert moeite heeft om zich los te maken van negatieve informatie en de aandacht op iets anders te richten. Piekeren is altijd negatief, reikt geen oplossingen aan en herhaalt zich continu waardoor de angst steeds groter wordt. Het is totaal niet functioneel terwijl je onterecht denkt dat het je vooruit helpt. Je mag het dus niet verwarren met analytisch nadenken, waarbij je wel naar oplossingen zoekt. Vergelijk het met schommelen. Je gaat heen en weer maar je komt nooit een meter vooruit.” Als je je verliest in gepieker, loop je ook meer risico op een depressie en vice versa.

Loslaten

Het leed dat gegeneraliseerde angst teweegbrengt is verreikend. Je verliest hierdoor tonnen energie, slaagt er niet meer in om dingen af te werken en je rijdt je in je hoofd helemaal vast. Dat weegt op je relatie, je werk, je sociaal leven. Laat dat nu toch een keer los!, krijg je vaak te horen van je partner en vrienden, die moeite hebben met die aanhoudende angst om alles. “Loslaten is nu net wat mensen met GAS niet kunnen, aangezien ze geen controle over hun angst hebben. Enorm frustrerend en dat zorgt voor veel wrijvingen, wat natuurlijk opnieuw aanleiding geeft tot angst en gepieker.”

Lees ook: Zo blijf je angst de baas