Woonveranda’s met zicht op de seizoenen

Het hele jaar door relaxen, koken, eten, lezen met zicht op de tuin en de seizoenen: die droom wordt mogelijk in een woonveranda.

Het begrip woonveranda bestaat nog maar vijf jaar en staat voor een droom van glas die we het hele jaar kunnen gebruiken. Klassieke veranda’s zijn vooral gemaakt voor de tussenseizoenen wegens te warm in de zomer (broeikaseffect) en te koud in de winter (onvoldoende verwarming, geen isolatie, condensgevaar). Woonveranda’s maken gebruik van nieuwe technieken in glas, zonwering en verluchting, zodat ze het hele jaar door een aangename plek blijven.

Veilig, warm en stil

“Vooral op het gebied van glas mogen we van een revolutie spreken”, zegt Bert Die-rick van Miniflat(*), een bedrijf dat zich in de bouw van woonveranda’s heeft gespecialiseerd. “Voor de wanden kunnen we nu werken met dubbel of zelfs driedubbel hoogrendementsglas. Dat bevat een isolerend gas tussen de twee of drie lagen en zorgt zo voor een uitstekende warmte-isolatie. Voor het dak beschikken we over hetzelfde glas maar dan verstevigd (veiligheidsglas) en met een ingebouwde zonwering. Dat laatste is een grijze, bruine of lichtblauwe folie die tussen de glaslagen is aangebracht en de zon weert. Wie voor de lichtblauwe folie kiest, krijgt zelfs bij guur weer een zonnig effect!

De top van ons gamma is Heat Reflexglas dat ook nog eens het geluid weert en waaraan het vuil minder snel zal hechten. Kan interessant zijn voor wie in een luidruchtige omgeving woont. Het nieuwste snufje is glas met ingebouwde verwarming. Op de binnenste glaslaag is een onzichtbare metaalfolie aangebracht die elektrisch wordt opgewarmd. Nu is het nog duur maar over tien jaar wellicht standaard.”

Een stevige constructie

Woonveranda’s combineren deze nieuwe glastypes met een ventilatorsysteem (of een klapraam) in het dak en met een of meer ramen en deuren in de wanden die je open kunt schuiven, draaien of klappen. In combinatie met het zonwerende glas in het dak maakt deze verluchting bijkomende zonwering overbodig. In de wanden is zonwerend glas niet aangewezen, want daarmee zouden we in de winter en in de tussenseizoenen minder van de zon kunnen profiteren. De zon staat dan immers lager en straalt door de wanden naar binnen.

Het gewicht van al dat superglas vereist wel een stevige constructie. Profielen van pvc en andere kunststof zijn voor een woonveranda helaas niet stevig genoeg. Van de andere materialen blijft hout de voordeligste oplossing. Dat isoleert ook het best, maar vraagt meer onderhoud (schuren en schilderen om de vier jaar). Degelijke profielen van aluminium zijn duurder, staal het duurst (gemiddeld 30 % duurder dan hout). Stalen profielen zijn echter steviger en tegelijk eleganter. Ze ogen erg design en benaderen het dichtst het oranjeriegevoel.

Nu uitbouwen voor later

Een woonveranda is een dure onderneming, vooral vanwege het dak met de dubbele of driedubbele zonwerende beglazing. Voor een oppervlakte van 20 m2 moet u al snel 33.000 euro rekenen (zie achteraan).Toch kan zo’n uitbouw een zinvolle investering zijn wanneer u plannen hebt om uw woning te verbouwen met het oog op later.

Concreet: als uw woning uit meerdere verdiepingen bestaat, is het slim te denken aan een verbouwing waarbij u alle essentiële woonruimtes naar de gelijkvloerse verdieping brengt. Dat betekent meestal dat u de slaapkamer en het bureau naar beneden moet verhuizen. De bovenverdieping reserveert u voor een logeerkamer (de kleinkinderen!), een hobbyruimte en bergkamers.

Met een woonveranda kunt u beneden plaats winnen. U kunt hier de zit- en werkhoek en zelfs een keuken en een eethoek onderbrengen, zodat uw vroegere keuken een badkamer kan worden en uw vroegere zit- of werkruimte zonder veel problemen een slaapkamer.

Een extra ruimte

Daarmee schept u in huis een aangename ruimte vol licht (héél belangrijk in de winter en voor onze geestelijke gezondheid!), waar u een groot deel van de dag aangenaam kunt doorbrengen.

“De woonveranda’s die we plaatsen zijn gemiddeld 20 tot 25 m² groot”, zegt Bert Dierick nog. “Dat lijkt niet zo groot, maar je mag de ruimte niet los van de rest van het huis zien. Een woonveranda laat u het best plaatsen tegen de volledige breedte van de living en/of de keuken aan, want zo ontstaat één grote ruimte. Bedraagt die breedte 5 of 6 meter, dan krijgt u met een uitbouw van 4 meter diep al een ruime woonveranda met plaats voor een zithoek en een eettafel. Of voor een zithoek en een kleine keuken met ontbijthoek.”

Wat we vaak vergeten

• De bouwvergunning: zie verder.
• De fundering: minimaal nodig zijn een bodemplaat van gewapend beton en een omtrekfundering tot 70 cm diep.
• De vloer: donkere vloeren (natuursteen of keramiektegels) zijn altijd beter omdat ze de zonnewarmte overdag absorberen en ’s avonds weer afgeven.
• De verwarming: vaak zal een houtkachel voldoende zijn, op voorwaarde dat u een veilige rookafvoer laat plaatsen. Radiatoren of vloerverwarming kunnen ook.
• De condens: kan alleen nog voorkomen bij sommige stalen profielen. Als u een keuken(tje) plaatst, is een afzuigkap met een goede afvoer wel een must.
• De leidingen en aansluitingen: het is esthetischer (maar wat duurder) de elektrische kabels in de profielen te laten verwerken. Het doortrekken van de telefoon- en de televisiekabel kunt u voorkomen als u werkt met een draadloze telefoon, een laptop en een zender/ontvangertje waarmee u overal in huis televisie kunt kijken.
• Het onderhoud: veel meer glas om te zemen! Om minder spatvlekken te krijgen, laat u de glazen wanden liefst niet tot op de vloer komen. U kunt ook vragen om glas met een zelfreinigende coating: de regendruppels rollen er met de vuildeeltjes af en blijven niet aan het glas kleven. Ook aluminium en staal zijn gevoelig voor verkleuring door de zon. Daarom moet u de profielen één tot twee keer per jaar afwassen met een speciaal product en ze één keer in de vier jaar in de was steken (‘simoniseren’) om de kleur te voeden.

Een bestaande veranda aanpassen

Wie een klassieke ’tussenseizoenveranda’ met een redelijke afmeting heeft, kan eraan denken die aan te passen tot een woonveranda. Het zal echter vaak niet mogelijk zijn het enkele glas te vervangen door de nieuwe hoogtechnologische glastypes, omdat de bestaande verandastructuur dat extra gewicht niet kan dragen. Dat is zeker het geval wanneer de bestaande profielen van pvc of een andere kunststof zijn gemaakt. Gaat het om profielen van hout, staal of aluminium, dan laat u toch het best eerst door een onafhankelijk architect nakijken of ze het extra gewicht aankunnen.

U zult voordeliger af zijn als u bovenop het dak aan de buitenkant (niet aan de binnenkant!) een elektrisch bediende zonwering laat plaatsen, bijvoorbeeld rolluiken van textiel (voordeliger) of metalen lamellen (duurder). Die houden de extreme hitte in de zomer buiten en zorgen voor warmte-isolatie in de winter, terwijl u in de tussenseizoenen volop van de zon blijft profiteren. Waarschijnlijk zult u ook moeten denken aan een zwaardere elektriciteitsleiding en aan verwarming.

Stedenbouwkundige vergunning? Architect?

Wat heeft u nodig vooraleer u van start kan gaan met de bouw van een woonveranda?

• Vlaams Gewest: een stedenbouwkundige vergunning (de nieuwe naam van de bouwvergunning) is altijd nodig. Is de veranda kleiner dan 30 m2 en komt de nok niet hoger dan 4,5 m (kroonlijsthoogte maximaal 3 m), dan kunt u zelf een dossier samenstellen. Voor grotere veranda’s is de medewerking van een architect nodig.
• Brussels Gewest: stedenbouwkundige vergunning altijd nodig. De medewerking van een architect is verplicht zodra de oppervlakte groter is dan 6 m2 en de totale hoogte hoger komt dan 2,5 m.
• Waals Gewest: een vergunning en een architect zijn nodig zodra de oppervlakte de 12 m2, de nokhoogte de 3,5 m en de kroonlijsthoogte de 2,5 m overschrijden.

Voor meer informatie kunt u terecht bij de dienst ruimtelijke ordening van uw gemeente.

Wat kost een woonveranda (met een beetje dank aan de fiscus)

De bouw van een woonveranda van 20 m² kost 25.000 tot 33.000 euro. Daarin zijn begrepen: houten profielen (afzelia of ander tropisch hardhout voor de wanden, meranti voor de daken), isolerend en zonwerend dubbel of driedubbel hoogrendementsglas voor het dak, isolerend dubbel hoogrendementsglas voor de wanden, verluchting in het dak, een deur en ramen, aansluiting bij de woning, werkuren.

Niet inbegrepen: de funderingen en de vloer (ong. ? 8000), het doortrekken van de leidingen (ong. ? 250), de vloer, de verwarming en de inrichting.

Een beetje hulp van de fiscus: het laten plaatsen van isolerend (drie)dubbel glas is één van de acht energiebesparende uitgaven die in aanmerking komen voor een fiscale aftrek. Naargelang van uw inkomen kunt u ook recht hebben op een premie voor dubbel glas.

(*) Miniflat werkte mee aan het kijk- en inspiratieboek ‘Dromen achter glas’ met teksten in het Nederlands, Frans, Engels en Duits. Alle afgebeelde woonveranda’s en wintertuinen werden in België gerealiseerd en gefotografeerd. De meeste foto’s bij dit artikel komen uit dit boek. Uitg. Lannoo, ? 49,50. Info:011 40 20 47, www.lannoo.be