Heerlijke streekproducten en ongewone dorpjes rond Ciney

De Condroz bulkt van de verrassingen: van lekkere streekproducten tot vergeten kastelen.

De Valleien van Smaken en Geuren (Vallées des Saveurs). Zo noemt de meest noordoostelijke streek van de provincie Namen zich sinds kort. De smaken en geuren slaan op de vele streekproducten die dit agrarische gebied nog rijk is. Echt scherp uitgesneden dalen moet u echter niet verwachten. Wel een heuvelend landschap met zachte valleien bevloeid door riviertjes als de Heure, de Bocq, de Houyoux en de Somme. Het grootste deel van de valleien ligt in de Condroz. Het zuidelijke gedeelte is vlakker en behoort tot de Famenne.

Het gebied telt slechts vier gemeenten (Ciney, Hamois, Somme-Leuze en Havelange) maar die omvatten samen meer dan 50 dorpen en dorpjes. Ze zijn met elkaar verbonden door smalle slingerwegen. Waar ze omzoomd worden door bomen, nemen ze de allures van een lange dreef aan. Verspreid langs deze wegen liggen parels van vierkantshoeven. Dat ze vaak nog echt als landbouwbedrijf geëx-ploiteerd worden (met de mesthoop parmantig op de binnenplaats) geeft ze een hoge authenticiteit. Vrijwel altijd zijn ze gebouwd in de grijze kalksteen die zo typisch is voor de Condroz. Ook gele kiezelzandsteen (gres) komt veel voor.

Het prachtige Chardeneux

Achter namen als Scy, Mohiville en Ossogne gaan schilderachtige dorpjes

De kapel van Hubinne

schuil, maar de pluim voor het mooiste dorp geven we aan Chardeneux. Alle huizen zijn er van grijze kalksteen met leien daken en kozijnen en dat biedt het dorpje een ongewoon gaaf beeld. Heel romantisch ogen ook het spookgehucht Bormenville, deels een ruïne, en de kapel van Hubinne op een hoogte net buiten Hamois.

De grootste verborgen schat van de streek blijven de talloze kastelen. Van versterkte boerderijen tot lustsloten: nergens in België is de concentratie aan kastelen zo groot als hier. Dat zegt veel over het goede leven in deze valleien. Vrijwel allemaal worden ze nog bewoond door hun – al dan niet adellijke – eigenaars. Meestal zult u van hun optrekjes dus alleen de buitenkant kunnen bewonderen. Zoals het fraaie waterslot van Haversin in gele gressteen. Of het kasteel van Skeuvre (een gehucht van Natoye) dat ooit model stond voor het kasteel van Robbedoes.

Golfen tussen de koeien

Om de streek te verkennen, volgt u het best de rustige slingerwegen van dorpje naar dorpje. In elk van de vier gemeenten zijn wandeltochten uitgestippeld en als u niet opziet tegen nu en dan een nijdige helling, is ook de fiets een uitstekende optie. Een bewegwijzerde toeristische route die het hele gebied doorkruist is er (nog) niet. Wel kunt u het Circuit des Saveurs narijden, een bewegwijzerde tocht van 60 km lang door de dorpjes van de fusiegemeente Somme-Leuze. Hier vindt u een flink aantal van de streekproducenten die we in deze reportage vermelden.

In de Vallées des Saveurs geven landbouw en veeteelt nog de toon aan en in deze sector blijven extra inkomsten altijd welkom. Vorig jaar startte het jonge landbouwerspaar Suzanne en Jean-Marie Leboutte in Heure met de eerste boerengolf van Wallonië. Het 2,5 km lange en glooiende parcours telt 10 holes en loopt over 8 hectare weide. Als golfstick krijgt u een stok met een klomp. En daarmee swingt u op een grote soepele bal. Die moet u soms tussen de koeien naar de volgende hole slaan, maar daar kijken de dieren nauwelijks nog naar om. Wie het parcours heeft afgelegd met het minste aantal slagen, wordt de winnaar. Voor een partijtje moet u 2,5 uur uittrekken.

Vergeten groentjes en heerlijke kazen

Boer zijn is hier nog een eretitel en dat merkt u aan het lekkere aanbod streekproducten die u bij de producenten zelf kunt kopen. Van een brede waaier verse hoeveproducten (zuivel, fruit, groenten, aardappelen...) over honing tot artisanale kazen van rauwe melk. Voor kaas moet u zeker halt houden in Méan, bij de Fromagerie du Gros Chêne van Michèle Cloots en Daniel Pommier. Ze toveren nu al vijftien jaar melk van schapen, geiten en koeien om tot wel dertig heerlijke kazen en kaasjes. De kaasmakerij wordt momenteel verbouwd, maar voor aankopen kunt u terecht in een bakovenhuisje dat als winkel is ingericht.

Een andere aanrader is de Pré Gourmand in Heure. Wat begon als een project voor langdurig werklozen is nu een paradijselijke moes- en fruittuin van 1,5 ha. U kunt hier uw keuze maken uit zestig verschillende soorten groenten, vruchten en kruiden die geteeld worden volgens strikt biologische principes. Alle soorten hebben ongewone vormen, kleuren en smaken of behoren tot de groep van de vergeten groenten. In het seizoen zal Pascale of Steve ze vers voor uw ogen oogsten.

Een confrerie van vrouwen waakt

In Ciney zijn ze dan weer trots op de makarontaart, die u hier bij vele (banket)bakkers kunt vinden. Over dit ambachtelijke product wordt gewaakt door de Ordre des Gentes Dames de la Tarte aux Macarons. “Alleen vrouwen mogen lid worden van onze confrerie”, zegt voorzitster Alfrède Bauraind. “De legende wil dat de makarontaart door jongemannen als zoete lokker werd aangeboden aan het meisje dat ze wilden versieren. Het gebak bestaat uit een deegbodem met een vulling van verkruimeld amandelbiscuit, ei, melk, boter en suiker. Let op: als de taart banketbakkersroom bevat is ze niet écht!”

De lekkerste adressen

• Le Pré Gourmand: even buiten de dorpskom van Heure, alle weekdagen open van 9 tot 16 uur (juli-augustus ook op zaterdag). Info: tel. 086 21 88 90 en 0472 90 68 46.
• Fromagerie du Gros Chêne: Gros Chêne 2, 5372 Maffe, tel. 086 32 27 63 en www.groschene.be. Alle dagen open behalve op maandag en zaterdag.
• Fermière de Méan: Route de Durbuy 14, 5374 Maffe, tel. 086 32 23 43. Artisanale kaasmakerij en streekproducten, winkel open op vrijdag 10-19 uur en na afspraak.
• Ferme Gourmande: Route de Méan 11, 5374 Maffe, tel. 086 32 12 98. Boerderij met een grote winkel van streekproducten, gesloten op zondag en maandag.
• Bakkerij Boeckx: Rue Saint-Hubert 8, 5590 Ciney, tel. 083 21 25 70. Maakt de authentieke makarontaart op ambachtelijke wijze.
• Le Fou est Belge: Route de Givet 24, 5377 Heure-en-Famenne, tel. 086 32 28 12. Aangenaam eethuis met moderne versies van streekgerechten uit heel België. Gesloten op zondag, maandag en donderdagavond.
• Groupe d’Action Locale: alle info over de producten van de Valleien van Smaken en Geuren, tel: 083 61 16 20 en www.galvraicondroz.be

Praktisch

• Alle info: Maison du Tourisme Condroz-Famenne, Rue de l’Eglise 4, 5377 Heure, tel. 086 40 19 22, e-mail: maisontourisme.cf@tiscali.be, www.valleesdessaveurs.be en www.paysdesvallees.be
• Logies: vanaf 1 april biedt Le Regain in Jeneffe (3 gastenkamers in een gerenoveerde hoeve) een wandel- en fietsarrangement van 4 dagen aan. Elke dag krijgt u een route en een picknickmand mee (uw fiets brengt u zelf mee). De prijs (? 211 p.p.) omvat ook 3 overnachtingen met ontbijt, 3 avondmaaltijden en dranken. Info: tel. 083 61 39 66.
• Boerengolf:La Ferme de la Bour-gade, Moressée 10, 5377 Heure, een partijtje kost ? 6 (kinderen -12 j. ? 3,50). Info: tel. 086 32 10 09 en www.golffermier.be.
• Abdij van Chevetogne: oosterse paasvieringen op Witte Donderdag (10 uur, 19 uur), Goede Vrijdag (15 uur,19.30 uur), paaszaterdag (10 uur, 23.30 uur) en paasmaandag (10.15 uur). Info: tel. 083 21 17 63.
• Provinciaal domein Chevetogne: alle dagen 9 – 22 uur. Betalend tussen 1/4 en 30/10: ? 5 (kinderen – 6 j. gratis), inclusief zwembad, toeristisch treintje en bootjes. Ook verblijf mogelijk. Info: tel. 083 68 72 11