© Frank Bahnmüller

Een fiets op maat van je lijf

Last van zadelpijn, slapende handen, pijnlijke knieën na een fietstocht? Mogelijk is je fiets niet goed afgesteld. De perfecte afstelling is voor elk lichaam verschillend.

Je maalt misschien al jaren elke woensdag en zaterdag 100 kilometer af. Of je hebt je net een fiets aangeschaft omdat je nu eindelijk eens werk wilt maken van een betere conditie. Van fietsen wordt gezegd dat het de gewrichten niet belast omdat je je lichaamsgewicht niet moet dragen zoals bij hardlopen. Toch kunnen enkele vervelende blessures opduiken: zadelpijn, rugpijn, tintelende handen. “Een beetje klachten, dat hoort bij een sportieve fietshouding, denken veel mensen. Maar dat is niet zo”, verzekert Joris Verreydt van onderzoeks- en testcentrum Bakala Academy. “Als je klachten hebt, betekent het dat je niet goed zit. Dat de afstelling van je stuur, zadel, voetplaatjes,... anders moet.”

Lichamen verschillen

Een fiets op maat van je lijf
© FRANK BAHNMULLER

Wie een nieuwe fiets bestelt, geeft meestal zijn lichaamsmaten op. Aan de hand van je grootte, binnenbeenlengte, lengte van je armen en romp wordt dan de maat van je frame, de hoogte van stuur en zadel en de crank-lengte (afstand hart trapas – hart pedaalas) bepaald. Joris Verreydt: “Dat kan perfect in orde zijn, maar vaak duiken na een tijd toch klachten op. Deze methode houdt namelijk geen rekening met je specifieke lichaam. Twee mensen kunnen exact dezelfde afmetingen hebben, maar de ene kan voorover buigen en de handen plat op de grond leggen, terwijl de andere maar net voorbij de knieën raakt. Dat heeft zijn weerslag op de fiets.”

Maar ook eenzelfde lichaam kan veranderen. “Het gebeurt vaak dat iemand op zijn 30ste een nieuwe fiets heeft gekocht en 20 jaar lang in dezelfde houding heeft gefietst, zonder er rekening mee te houden dat zijn/haar lichaam veranderd is, dat het stijver geworden is. Ook na een ziekte of operatie kan het nodig zijn om de positie aan te passen. Fietspositionering is een dynamisch gegeven. Je kan pas echt inschatten of een fiets goed is afgesteld als je iemand ziet bewegen op een fiets. Blijft de rug stabiel, draaien de knieën naar buiten,...?”

Vaak voorkomende klachten

Verreydt benadrukt dat het moeilijk is om een bepaalde klacht toe te schrijven aan één specifiek probleem in de afstelling van de fiets. Er spelen namelijk altijd factoren eigen aan het lichaam een rol.

Lagerugklachten. “Dit probleem kan verschillende oorzaken hebben. Het zadel kan te laag staan, het stuur te laag en/of te ver naar voren, waardoor de fietser te ver moet reiken. Pijn in de lage rug kan echter ook andere oorzaken hebben die niets met de afstelling van de fiets te maken hebben. Soms hebben oudere fietsers juist minder last van lagerugpijn omdat de gewrichten van hun rug iets stijver zijn en er mogelijjk minder kan mislopen.”

Zadelpijn. “Zadelcomfort is essentieel. Wie zadelklachten heeft, gaat zijn houding automatisch compenseren en mogelijk andere klachten ontwikkelen. Als de afstand tussen stuur en zadel te groot is, ga je meer naar voren zitten op je zadel, waardoor de druk vooraan op het zadel te groot wordt. Het zadel meer naar voren kantelen is vaak geen oplossing: je gaat je bekken ook kantelen en dus nog meer klachten krijgen. Vrouwen zijn gevoeliger voor zadelklachten. Ze zijn over het algemeen soepeler, wat positief is, maar omdat ze hun bekken makkelijker naar voren kunnen kantelen, creëren ze meer druk vooraan op de zachte weefsels. Vaak hebben ze nood aan een aangepast zadel. Ook bij een elektrische fiets is het zadel heel belangrijk. Omdat je minder duwt op je pedalen, komt er immers meer druk op het zadel terecht. Om te bepalen of een zadel echt geschikt is voor jou, moet je het tijdens een aantal ritten op de weg kunnen testen.”

Knieklachten. “Meestal ligt een verkeerde positie van de knie ten opzichte van de voet en/of heup aan de basis van knieklachten. De knie draait naar binnen of naar buiten omdat het zadel misschien te laag of te veel naar voren staat. Anderzijds kan de pijn ook het gevolg zijn van een te hoog zadel, omdat de knie dan te veel moet strekken. Vaak zijn knieklachten ook het gevolg van een verminderde stabiliteit van heup en bekken. Een kinesist kan die de stabiliteit verbeteren met specifieke oefeningen.”

Nek- en schouderklachten. “Oudere fietsers hebben hier vaak last van. Ze worden stijver en kunnen minder door hun rug en bekken buigen. Daardoor raken hun armen overstrekt en gaan ze hun schouders optrekken. Een oplossing is een kortere stuurpen zodat het stuur dichterbij staat.”

Slapende of tintelende handen. “Slapende handen zijn vaak het gevolg van een te grote afstand tussen zadel en stuur. De fietser krijgt klachten aan nek en schouders en gaat het stuur korter vastnemen waardoor hij met de muis van zijn hand gaan steunen op het stuur. Maar daar loopt een zenuw die dan gekneld raakt.”

Lees ook: Fietspositionering: wij deden de test.

Partner Content