Denemarken: Andersen achterna

In het stadje Odense, in het zuiden van Denemarken, was er ooit een arm kind. Het was geboren in 1805, maar op zijn veertiende nam zijn leven een flinke wending. Hans Christian Andersen, de weeszoon van een schoenmaker, vertrok naar Kopenhagen, waar hij de bescherming genoot van de weldoener Jonas Collin, de directeur van het Koninklijk Theater. Die liet hem studeren, en geleidelijk ging zijn leven steeds meer lijken op een van de vele sprookjes die hij later zou schrijven. Deze leergierige levensgenieter had geen zitvlees. We volgen de onvermoeibare reiziger op zijn tocht langs de 406 eilanden waaruit Denemarken bestaat.

Onze tocht begint in Kopenhagen, waar Andersen woonde, nooit op meer dan tien minuten lopen van het Koninklijk Theater. Hij betrok er verscheidene kleurrijke huizen aan de oude haven en schreef De tondeldoos in

het huis op nummer 20. Tegenwoordig lopen toeristen langs de kaden en ligt er een kleine vloot oude schepen. Kopenhagen beschikt inmiddels over een nieuw theater, hier vlakbij, en een zeer hedendaags operahuis. Ze bieden uitzicht op Amalienborg, het plein met de vier paleizen, waaronder dat van de koning, waar Hans Christian Andersen op zijn 22ste plechtig werd ontvangen.

Uitkijkend over zee

Aan de haven ontschepen dagelijks honderden bezoekers en haasten zich van hun cruiseschepen naar Den Lille Havfrue, het beroemde beeld van de Kleine Zeemeermin. Ze werd in 1913 door de stad Kopenhagen aan de havenrand op een rots gezet als eerbetoon aan de sprookjesheldin. Sindsdien blijft ze eeuwig dromerig over de zee uitkijken. Haar hoofd en armen werden herhaaldelijk gestolen, maar zijn steeds teruggevonden of vervangen.

Het rustige, luchtige Kopenhagen heeft geen last van de razende drukte die in andere Europese hoofdsteden heerst. De stad van Andersen ontdekt u het best te voet of vanaf een fietstaxi die u in een paar minuten van de

haven naar het stadhuis brengt. De stad weerspiegelt de culturele openheid van de Denen.

Voor het vergulde standbeeld van de bisschop die in 1167 de stad stichtte, spelen Indiërs elektrische gitaar, terwijl een meisje in gothic kleren onder het gouden kalf loopt boven de Stroget, de grote winkelwandelstraat. Hier trof Andersen de filosoof Sören Kierkegaard voor vaak stormachtige discussies.

Pretpark in volle stad

De schrijver woonde ook de ingebruikname bij van het Tivoli-park, in 1843. Midden in de stad kunnen jongeren zich nu nog vermaken met de rollercoasters of zich bekwamen in het boogschieten. Het recept aan de basis van het succes van Tivoli is nog steeds hetzelfde: je kunt er iets eten, je amuseren en luisteren naar wereldmuziek vertolkt door bandjes uit alle windstreken.

Hans Christian Andersen reisde naar alle uithoeken van zijn land, tot naar Helsingor, aan de oostkust, waar de koning hem naartoe stuurde. Onderweg kunt u trouwens in Ringsted een bezoek brengen aan het huis van Karen Blixen, die andere bekende Deense auteur. Vanuit haar kantoor keek de schrijfster van Out of

Africa en Babette’s feest uit op de zee terwijl ze bloemen schikte.

Als u de kustweg volgt tot het eiland Seeland, vindt u Andersen terug in het angstaanjagende kasteel van Kronborg, in Helsingor. In deze machtig burcht, die uitkijkt op het vlakbij gelegen Zweden, ruilen we Andersen in voor Shakespeare. In deze duistere burcht, die nog de sfeer ademt van complotten en intriges, situeerde de grote William de handeling van zijn Hamlet.

In een heel andere sfeer baden de lage, kleurrijke huisjes met hun binnenplaatsen gevuld met stokrozen in het

stadje bij het kasteel.

Andersens geboorteplaats

Een 20 km lange brug verbindt Seeland met Funen, het mooiste van alle Deense eilanden. Daar werd Andersen geboren en daar woonden ook zijn beste vrienden. Hij logeerde herhaaldelijk op het kasteel van Egeskov, een van de mooiste van het land. De moestuin en de rozentuin zien er nog net zo uit als toen Andersen hier in 1842 rondliep. Ook de recente geschiedenis van het kasteel klinkt als een sprookje, want in 1985 financierde een rijke Japanner de herstelling van het dak in ruil voor de toestemming om een exacte replica van Egeskov te bouwen in het land van de Rijzende Zon. Een aardige gedachte, want, zo schreef Andersen, ‘het kasteel heeft evenveel deuren als er weken zijn, schoorstenen als er maanden zijn en vensters als er dagen zijn in het jaar.’

Funen is het land van de kastelen, molens, hutjes en arcadische dorpjes die de grote Deense verteller inspireerden. In Odense, waar hij tot zijn veertiende woonde, zult u echter beter begrijpen waar zijn uitzonderlijke drang naar maatschappelijke revanche vandaan kwam.

U ziet er het binnenplein waar hij als jongen droomde van de bedroefde prinses die viel voor de charme van een soldaatje dat uit het niets verscheen om haar te redden. Nu is de zoon van de schoenmaker overal bekend. Aan de Munkemollestraede, ziet het huisje met gele muren en rood dak waarin hij opgroeide er nog net zo uit als toen: twee bedden, een kachel en de tafel waaraan zijn vader werkte... Het huis stond toen in een ongezonde buurt, maar is nu het centrum van een woonwijk waar u in een groot museum Andersens manuscripten, brieven en collages ziet. Om de sfeer van de negentiende eeuw te ademen, volstaat het dat u

het prachtige ecomuseum van Odense binnenloopt, waar 26 huizen in de volle natuur weer werden opgebouwd. De kroeg, herderswoning, molen en het wevershuis laten u kennismaken met de ziel van het Denemarken dat de dromen van Andersen inspireerde.

Informatie

www.visitdenmark.com

ERNAARTOE

?Met het vliegtuig. Brussel-Kopenhagen met Brussel Airlines en SAS. Amsterdam-Kopenhagen met KLM en SAS. www.klm.nl, www.flysas.com, www.brusselsairlines.com

OVERNACHTEN

?In Kopenhagen: Admiral Hotel. Vlak bij de oude haven vindt u dit bijzonder aardig ingerichte hotel met uitzicht op het water. Tweepersoonskamers vanaf ? 208. Toldbogade 24-28. Tel. + 45 33 74 14 14.

?Maryenlist. Comfortabel en met zicht op zee. Verwarmd zwembad. Kamers vanaf ? 165. Nrd Strandvej 2.

Helsingor. Tel. + 45 49 21 40 00.

?Funen beschikt over talrijke B&B’s, wat voordelig is voor een verblijf van een paar dagen, vooral als u over een keuken beschikt.

TE BEZOEKEN

?Ecomuseum van Aarhus. Gesticht in 1909, herbergt meer dan zeventig huizen, waaronder de oude Munt van Kopenhagen. Een echt dorp, waar u kunt eten, koetstochtjes maken en inkopen doen bij een kruidenier van toen.